Ga verder naar de inhoud

Tijdslijn

Momenten uit de Vlaamse muziekgeschiedenis, gekaderd binnen de Belgische en internationale geschiedenis.

Blader door de geschiedenis of ga meteen naar een bepaalde periode.

Legende
p = première
b = boek
† = overlijden

1830

Wereld

Na de Juli-revolutie in Frankrijk en het neerslaan van de Bourbondynastie wordt Louis-Philippe van Orléans als 'burgerkoning' op de troon gezet. Frankrijk neemt Algiers in en verovert Algerije. Griekenland verkrijgt als erfmonarchie onafhankelijkheid van Turkije. Poolse opstanden worden onderdrukt door Rusland. Koning George IV overlijdt en wordt opgevolgd door zijn broer William IV. Victor Hugo's romantische toneelstuk Hernani zet de Franse theaterwereld op z'n kop. Stendhal schrijft Le rouge et le noir.

België

Brussel - 25 augustus : Een opvoering van Aubers opera La muette de portici in de Muntschouwburg wordt het signaal tot de Belgische Revolutie. Deze revolutie is vooral een sociale opstand, die aangewakkerd wordt door de mislukte oogst van 1830 en de onrusten van de Juli-revolutie in Frankrijk.

Brussel - 4 oktober : Na het terugtrekken van het Nederlandse leger, dat onder leiding van Frederik van Oranje oprukte om de diverse opstanden in België te onderdrukken, roept een voorlopig bewind de Belgische onafhankelijkheid uit. De Belgische provincies, die sinds 1815 tot Nederland behoorden, vormen vanaf nu een eigen staat. Een commissie wordt samengesteld voor de opstelling van een nieuwe grondwet.

Brussel - 3 november : Verkiezingen voor het eerste Belgische Nationaal Congres. Door het cijnskiesstelsel waren slechts 45000 mannen kiesgerechtigd. Tweehonderd leden, veelal leden uit de burgerij, worden aangesteld. Het Nationaal Congres regeert via decreten en kondigt enkele vrijheden af, waaronder de vrijheid van vereniging, pers, godsdienst en onderwijs. Op 26 november wordt het Frans tot enige officiële taal gemaakt.

Vlaamse muziek

Parijs Albert Grisar studeert compositie bij Antoine Reicha.
Na de Belgische Revolutie wordt Charles-Louis-Liévin Hanssens [l'aîné] gevangen gezet wegens zijn samenwerking met de Nederlanders in de voorgaande jaren. Adrien Servais speelt zijn eerste openbaar concert met een zelfgeschreven concerto.

p Martin-Joseph Mengal : Un jour à Vaucluse (Gent, 1 mei)
p François Van Campenhout : De Brabançonne / La Brabançonne (Belgische nationale hymne)
b François-Joseph Fétis : La musique mise à la portée de tout le monde

Europese muziek

Berlijn : Aan de universiteit wordt de Duitse muziektheoreticus Adolf Bernhard Marx aangesteld als de eerste Duitse hoogleraar muziektheorie en -geschiedenis.
Madrid : Het Koninklijk Conservatorium wordt opgericht.
Regensburg : Muziektheoreticus Carl Proske wordt kapelmeester aan de 'Alte Kapelle' en zet zich voortaan in voor de hervorming en restauratie van kerkmuziek.

p Daniel-François Auber : Fra Diavolo
p Hector Berlioz : Symphonie fantastique
p Jacques Fromental Halévy : Manon Lescaut

1831

Wereld

Opstanden naar het voorbeeld van de Franse Juli-revolutie [1830] in Modena, Parma en de Pauselijke Staten worden onderdrukt door Oostenrijk. Een opstand van zijdewevers in Lyon wordt brutaal neergeslagen door de Franse regering. Frankrijk schaft de censuur af. In Londen ontdekt Michael Faraday de elektrische inductie, waardoor het mogelijk wordt elektriciteit met behulp van dynamo's op te wekken. Darwin vertrekt op ontdekkingsreis met de HMS Beagle.

België

Brussel - 7 februari : Het Nationaal Congres beslist dat België een parlementaire monarchie krijgt en geeft goedkeuring aan de eerste Belgische grondwet, die een originele en evenwichtige synthese is van Franse, Engelse en Nederlandse grondwetten. De voornaamste elementen ervan zijn nog steeds van kracht, zoals hoofdprincipe van de scheiding der machten, waarbij de grootste macht wordt toegekend aan de centrale staat. Men hoopt met dit centralisme het particularisme tegen te gaan en de eenheid van het land te bevorderen. Het Voorlopig Bewind, dat tot dan toe de uitvoerende macht had, wordt ontbonden. De politicus Erasme Louis Surlet de Chokier wordt als regent aangesteld.
Brussel - 21 juli :
Hertog Leopold van Saksen, prins van Saksen-Coburg-Gotha, aanvaardt de hem aangeboden Belgische kroon. Nauwelijks een week later wordt België aangevallen: de Nederlandse Koning Willem I aanvaardt de Belgische onafhankelijkheid niet en valt het land binnen. Met Franse hulp slaat Leopold I de aanval af.
Brussel - 4 oktober :
Het eerste Belgische parlement wordt verkozen. Het Nationaal Congres, dat tot dan toe als wetgevend orgaan optrad, wordt ontbonden.
Londen - 2 januari :
Op de Conferentie van Londen bevestigen Groot-Brittannië, Frankrijk, Pruisen en Rusland de onafhankelijkheid en neutraliteit van België.

Europese muziek

Parijs : De Franse zakenman Louis Véron wordt directeur van de Parijse Opéra. Hij is de eerste operadirecteur die de instelling als een privé-onderneming bestuurt.
Nicolò Paganini treedt met veel succes op in Londen en Parijs.

p Vincenzo Bellini : La sonnambula & Norma
p Giaocomo Meyerbeer : Robert le diable
b Friedrich Kalkbrenner : Méthode pour apprendre le piano-forte à l'aide du guide-mains

1832

Wereld

De Italiaanse vrijheidsstrijder Giuseppe Mazzini richt in Marseille de geheime bond 'La giovane Italia' ('Jong Italië') op om nationale eenheid en vernieuwing te realiseren. Polen krijgt partiële autonomie, maar blijft met Rusland verbonden. Het Verenigd Koninkrijk keurt de heftig omstreden Reform Bill, en daarmee een meer democratische kieswethervorming goed. Johann Wolfgang von Goethe overlijdt.

België

Antwerpen - 23 december : Franse troepen bezetten Antwerpen, waardoor Nederland gedwongen wordt de onafhankelijkheid van België te erkennen.
Brussel - 9 augustus : Koning Leopold I huwt Louise-Marie, prinses van Orléans.

Vlaamse muziek

Parijs (FR) : François-Joseph Fétis' laatste opera, Le mannequin de Bergame, krijgt een gedeeltelijke première op 1 maart. Fétis organiseert op 8 april het eerste 'Concert Historique' en begint een organisatieplan uit te werken voor de muziek in het Belgische Koninkrijk. Léon de Burbure de Wesembeek schrijft samen met Prudens van Duyse L'épée d'honneur offerte au général Chassé.


p Jean-Simon Eykens : La fille de la Seine aux rives de l’Escaut, Messe für 3 Stimmen mit Begleitung der Orgel
Charles-François Angelet (Gent, 2 december)
Otto Van den Broeck (Passy (FR), 18 oktober)

Europese muziek

Londen : Oprichting van 'The Sacred Harmonic Society', die zich specialiseert in het uitvoeren van oratoria.
Parijs - 26 februari : Frédéric Chopin geeft zijn eerste pianorecital in Frankrijk. Fluitist Theobald Boehm creëert het prototype van de moderne fluit.

p Gaetano Donizetti : L'Elisir d'amore
Muzio Clementi (Evesham, 1 maart)

1833

Panorama de la musique belge, 1938, p. 22.

1833: Adrien-François Servais speelt zijn debuutconcert

Adrien-François Servais speelde zijn eerste openbaar concert - met een zelfgeschreven concerto - in Brussel in 1830. Drie jaar later maakt hij zijn debuut in Parijs. Servais wordt beschouwd als één van de grootste cellisten van zijn tijd. Als virtuoos leverde hij een omvangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de cellotechniek: hij breidde de technische mogelijkheden uit, en speelde steeds met steunpin, wat al vlug navolging kreeg. Zijn talrijke optredens droegen bij tot de doorbraak van de cello als solo-instrument, en zetten de Belgische celloschool op de kaart van Europa. Ook als componist liet hij zich niet onbetuigd: hij componeerde meer dan honderd werken.

Zijn volledige biografie kan je hier lezen.

Wereld

Een mislukte poging van studenten en arbeiders om een revolutie in Zuid-Duitsland te ontketenen, mondt uit in repressieve maatregelen. Frankrijk vervolgt de Saint-Simonisten: vele aanhangers van deze vrijdenkende beweging, waaronder ook componist Félicien David, vluchten naar Egypte. In Spanje overlijdt Ferdinand VII: hij wordt opgevolgd door zijn driejarige dochter Isabella II, met haar moeder Maria Christina als regentes. In de VS komt protest tegen de slavernij. Carl Friedrich Gauss stelt absolute maatsystemen en -eenheden voor.

België

Brussel - 21 mei : Nederland sluit een wapenstilstand met België.

Vlaamse muziek

Brussel - 1 mei : François-Joseph Fétis wordt benoemd tot de eerste directeur van het Conservatorium en tot kapelmeester van de koning.

Parijs : Adrien-François Servais speelt zijn debuutconcert.
b
Albert Grisar : Le mariage impossible (Brussel, 4 maart)

Europese muziek

Parijs : G. B. L. Wilhelm sticht de uiterst succesvolle koorvereniging 'Orphéon'.

b Gaetano Donizetti : Lucrezia Borgia
b Heinrich Marschner : Hans Heiling
b Felix Mendelssohn : Symfonie nr. 4 in A, opus 9, 'Italienische'
b Gioacchino Rossini : Stabat Mater
p Antoine Reicha : Art du compositeur dramatique

1834

Wereld

Republikeinse opstanden in Lyon en Parijs worden onderdrukt. Na jarenlange agitatie wordt het verbod op slavernij binnen het Britse imperium opgelegd. Het Verenigd Koninkrijk keurt de nieuwe armenwet (New Poor Law) goed. De Duitse Tolunie, een economische vereniging, treedt in werking en is daarmee een eerste stap in de richting van een Duitse eenheid. In Spanje breekt een Burgeroorlog uit omdat Don Carlos, broer van de overleden koning, aanspraak maakt op de troon.

Vlaamse muziek

Brussel - september : Jules Busschop wint de Romeprijs met Le drapeau belge.
Parijs :
Charles-Louis Hanssens [jeune] trekt naar Parijs en behaalt er successen als cellist, componist en dirigent van het orkest van de 'Salle Ventadour'.

b Martin-Joseph Mengal : Le retour au foyer (Den Haag, 25 augustus)
Egide-François Ceusters (Hoogstraten, 27 oktober)

Europese muziek

Leipzig : Robert Schumann richt het Neue Zeitschrift für Musik op.
Parijs : Schlesinger richt La Gazette Musicale de Paris op, een tijdschrift dat de Duitse romantiek in Frankrijk verdedigt. Fétis, Liszt en Berlioz werken aan dit tijdschrift mee.

p Hector Berlioz : Harold en Italie, Les nuits d'été
b Pierre Baillot : L'Art du violon
François-Adrien Boïeldieu (Jarcy, 8 oktober)

1835

1835: Martin-Joseph Mengal wordt directeur van het pas opgerichte Conservatorium te Gent

In 1835 werd Martin-Jopseph Mengal door Jan Frans Willems, secretaris van de bevoegde Conseil de surveillance, aangezocht om de eerste directeur van het conservatorium van Gent te worden. Dat hij zo kort na de onafhankelijkheid in Nederland was gaan werken, heeft Mengal dus geen schade berokkend, wel integendeel. Hij moest het directeurschap combineren met de leergangen hoorn, harmonie en compositie. Bovendien leidde hij het conservatoriumorkest in interessante concertprogramma's. Alleszins heeft Mengal het Gentse conservatorium uit de startblokken geholpen. Een conservatorium dat in zijn beginjaren al een toptalent als François-Auguste Gevaert produceerde.

Daarnaast werd het conservatorium ook een leverancier van nieuw talent aan de orkesten en koren van Gent. In zijn periode als directeur schreef Mengal verschillende studiewerken, waarvan sommige het louter didactische niveau overschrijden. Zo is er een groots geconcipieerd zesdelig Octet voor zes hoorns en twee trombones (of twee ventielhoorns), dat schippert tussen de classicistische stijl en het vroegromantische idioom. Het manuscript van dit opmerkelijke werk wordt bewaard in de rijke bibliotheek van het Gentse conservatorium.

Alvorens zijn loopbaan als conservatoriumdirigent aan te vangen, componeerde Mengal opera's in Parijs en dirigeerde hij opera's in Gent. Zijn volledige biografie kan je hier lezen.

Wereld

Met de Septemberwetten voert Frankrijk na vijf jaar de censuur terug in, nadat in juni een moordaanslag op Koning Louis-Philippe mislukte. Keizer Franz I van Oostenrijk overlijdt en wordt opgevolgd door zijn zoon Ferdinand I. De schrijversgroep rond Heinrich Heine - Das junge Deutschland - wordt verbannen. Duizenden boeren verlaten in de 'Grote Trek' de Britse Kaapkolonie en trekken naar het noorden. Samuel Morse ontwikkelt een electrische telegraaf. Alexis de Tocqueville publiceert De la démocratie en Amérique.

België

Mechelen - 5 mei : Koning Leopold I opent de eerste Belgische spoorlijn tussen Mechelen en Brussel.

Vlaamse muziek

Brussel : Charles-Louis-Joseph Hanssens [l'aîné] wordt aangesteld tot dirigent van het orkest van de Muntschouwburg. François-Joseph Fétis begint te schrijven aan zijn Biographie universelle des Musiciens. Pas in 1844 wordt het naslagwerk gedrukt.
Gent :
Martin-Joseph Mengal wordt directeur van het pas opgerichte Conservatorium. Jean Andries wordt er leraar viool en kamermuziek.
Londen :
Charles de Bériot speelt de eerste uitvoering van zijn eigen Tweede vioolconcerto. Ook Adrien-François Servais is op concertreis in Groot-Brittanië. Adrien-François Servais wordt door de koning benoemd tot eerste cellist van zijn privé-ensemble.

Jan Janssens (Antwerpen, 3 februari)

Europese muziek

Leipzig : Felix Mendelssohn wordt dirigent van het Gewandhaus-orkest.
Parijs : Frédéric Chopin treedt op voor Poolse vluchtelingen. DeGazette Musicale en de Revue Musicale smelten samen tot Revue et Gazette Musicale de Paris.


p Vincenzo Bellini : I puritani
p Gaetano Donizetti : Lucia di Lammermoor
p Fromental Halévy : La juive
b François-Joseph Fétis : Biographie universelle des musiciens, 1e uitgave, > 1844
Vincenzo Bellini (Puteaux, 23 september)

1836

Wereld

In Wenen komt de Geheime Staatskonferenz, het hoogste politieke orgaan in Oostenrijk, voor het eerst bijeen. Voltooiing van de Parijse Arc de Triomphe. Darwin beëindigt zijn ontdekkingsreis. De democraat Martin Van Buren wordt de achtste president van de Verenigde Staten. The pickwick papers van Charles Dickens worden in afleveringen gepubliceerd.

Vlaamse muziek

Brussel : Léon de Burbure de Wesembeek wordt lid van de jury van de Belgische Prix de Rome-wedstrijd.
Gent : Charles-Louis Hanssens [jeune] wordt dirigent van de orkesten van de schouwburg en van het Casino. De Leuvense violist Charles de Bériot trouwt met de beroemde zangeres Maria Malibran, met wie hij al zes jaar lang concertreizen ondernam naar Frankrijk, Engeland en Italië. Amper zes maanden later overlijdt 'la Malibran' onverwachts: de Bériot trekt zich tijdelijk terug uit het concertleven.

p Jean-Simon Eykens : Le bandit (Antwerpen)
p
Albert Grisar : Sarah, ou l'orpheline de Glencoe (Parijs, 26 april)
Louis Ancot (Brugge, 4 september)

Europese muziek

Londen : Het tijdschrift The Musical World wordt opgericht.
Venetië : Het operahuis 'La Fenice' wordt verwoest door een brand.

p Michael Glinka : Een leven voor de tsaar
p Felix Mendelssohn : Paulus
p Giacomo Meyerbeer : Les huguenots
p Richard Wagner : Das Liebesverbot

1837

Wereld

In Spanje wordt een gematigde liberale grondwet uitgevaardigd. In Engeland overlijdt Koning William IV en wordt in eigen land opgevolgd door de jonge Koningin Victoria. Onder leiding van Pieter Retief bereiken de uit de Britse Kaapkolonie geëmigreerde Nederlandse boeren het 'beloofde land' Nataal. Friedrich Fröbel opent in Duitsland de eerste kleuterschool.

Vlaamse muziek

Sint-Niklaas : Simon Van Wassenhoven wordt organist aan de dekanale kerk.

p Jean-Simon Eykens : La clé du jardin (Antwerpen)
p Albert Grisar : L'An mil (Parijs, 23 juni)
p Charles-Louis Hanssens [jeune] : Requiem (Brussel, 23 september)

Europese muziek

Leipzig : Felix Mendelssohn start een reeks historische concerten in het Gewandhaus.
Londen : Ignaz Moscheles organiseert een eerste 'Historical Soirée'.
Parijs : Jean-Georges Kastner schrijft zijn Traité général d'Instrumentation, een van de eerste orkestratietheorieën.

p Hector Berlioz : Grande messe des morts (Requiem)
p Alfred Lortzing : Zar und Zimmermann
b François-Joseph Fétis : Traité du chant en choeur

1838

Wereld

Stoomschepen varen met regelmaat tussen het Verenigd Koninkrijk en Amerika. Opening van de Londense National Gallery. Amerikaanse troepen verdrijven de Cherokee-Indianen van hun grondgebied. Hendrik Conscience schrijft De leeuw van Vlaanderen. Charles Dickens publiceert Oliver Twist.

Vlaamse muziek

Brussel : Charles-Louis-Joseph Hanssens [l'aîné] wordt ontslagen als dirigent van het orkest van de Muntschouwburg.
Charles de Bériot
onderneemt een concertreis naar Oostenrijk en Italië, samen met de zangeres Pauline Garcia. Adrien-François Servais trekt naar Rusland en de Baltische Staten.

p Albert Grisar : La Suisse à Trianon (Parijs, 8 maart), Lady Melvil (Parijs, 15 november)

Europese muziek

Londen : Promenadeconcerten worden opgericht naar het model van deze in Parijs. Johann Strauss bezoekt de stad met zijn orkest.
Polen : Oskar Kolberg begint systematisch Poolse volksliederen te verzamelen.

p Hector Berlioz : Benvenuto Cellini
p Robert Schumann : Kinderszenen, Kreisleriana
b Adolf Bernhard Marx : Die Lehre von der musikalischen Komposition

1839

Wereld

De eerste Afghaanse Oorlog breekt uit tussen Groot-Brittanië en Afghanistan. Groot-Brittanië vecht ook tegen China in de zogenoemde Opiumoorlogen. Amerikaanse uitvinders ontwikkelen een experimentele elektrisch aangedreven locomotief. Publicatie van Darwins Beagle-dagboeken. De Franse uitvinder Louis Daguerre presenteert in Parijs de eerste 'daguerrotypen', een nieuwe stap in de ontwikkeling van de fototechniek.

België

Brussel - 19 maart : Pruisen, Oostenrijk, Rusland, Frankrijk en Nederland ondertekenen het Protocol van Londen, waarin de Belgische onafhankelijkheid en neutraliteit wordt bevestigd.

Vlaamse muziek

Gent : Charles-Pierre Hanssens wint de eerste prijs op een zangwedstrijd van de 'Société Royale des Mélomanes'.
s-Hertogenbosch (NL) : Pieter Jan Van Paesschen wordt benoemd tot organist van de kathedraal.

p Albert Grisar : L'Eau merveilleuse (Parijs, 3 januari), Les travestissements (Parijs, 16 november)
Charles-Louis-Joseph André (Mechelen, 8 april)

Europese muziek

Berlijn : Begin van de Musica Sacra-publicaties, die de muziek van vroegbarokke componisten als Palestrina verspreiden.
Parijs : Charles Gounod wint met zijn scène lyrique Fernand de Prix de Rome.

p Hector Berlioz : Roméo et Juliette
p Giuseppe Verdi : Oberto, conte di San Bonifacio

1840

Wereld

Koningin Victoria trouwt met haar neef, prins Albert van Saksen-Coburg-Gotha. In Engeland wordt de eerste postzegel uitgebracht. De hardvochtige Armenwet resulteert in een verhoogde emigratie vanuit Groot-Brittanië en Ierland naar de VS. In Spanje komt een einde aan de burgeroorlog. Friedrich Wilhelm IV volgt zijn vader op als Koning van Pruisen. Het stoffelijk overschot van Napoleon wordt bijgezet in het 'Hôtel des Invalides', zijn neef Louis-Napoléon Bonaparte probeert tevergeefs de Franse regering te doen vallen. Koning Willem I van Nederland treedt af en wordt opgevolgd door zijn zoon Willem II. Pierre-Joseph Proudhon publiceert zijn geschrift Qu'est-ce que la propriété?

Vlaamse muziek

Brussel : Charles-Louis-Joseph Hanssens [aîné] wordt voor de derde maal (na 1825 en 1835) dirigent van het orkest van de Munstchouwburg. Guilhelmine Sabatier wordt hofpianiste van de koningin. Albert Grisar krijgt een beurs van de regering om in Italiaanse kerkarchieven op zoek te gaan naar Belgische muziek. Tijdens zijn acht jaar durend verblijf studeert hij bij Saverio Mercadante in Napels. Charles de Bériot geeft concerten in Rusland en in Wenen.

p Jean-Simon Eykens : Gloire à Rubens
p
François-Joseph Fétis : Six messes faciles pour l'orgue, Méthode des méthodes de piano [in samenwerking met Ignaz Moscheles]
p
François Van Campenhout : Requiem (Brussel, september)
b François-Joseph Fétis : Esquisse d'une histoire de l'harmonie, considérée comme art et comme science systématique

Europese muziek

Parijs : De Opéra Comique verhuist naar de 'Salle Favart'.

p Hector Berlioz : Symphonie funèbre et triomphale
p Gaetano Donizetti : La favorita
p Felix Mendelssohn : Symfonie nr. 2 in Bes, opus 52, 'Lobgesang'
p Richard Wagner : Faust (ouverture)
Nicolò Paganini (Nice, 27 mei)

1841

Wereld

De Britse soevereiniteit wordt over Hong Kong uitgeroepen, Nieuw-Zeeland wordt een Britse kolonie. David Livingstone begint zijn zendelingenwerk in Afrika. William Henry Harrison wordt de negende president van de VS maar overlijdt een maand na zijn aanstelling en wordt opgevolgd door vice-president John Tyler. Ludwig Feuerbach publiceert Das Wesen des Christentums. Oprichting van het Engelse satirische tijdschrift Punch.

België

Brussel : De eerste Koninklijke Academie wordt opgericht: 'Académie Royale de Médecine de Belgique'.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Jan Van der Spurt wordt solofluitist aan het 'Théâtre français'.
De 'Société des choeurs' fusioneert met de 'Société de l'union' en de 'Société Mélophile-solo' tot de 'Société des échos de la Dendre'.

p Jan Van der Spurt : Philomele
Pieter Jan De Volder (Brussel, 27 juni)

Europese muziek

Berlijn : Giacomo Meyerbeer vervangt Gaspare Spontini als Generalmusikdirektor.
Londen : De Franse dirigent-componist Louis Jullien lanceert zijn uiterst populaire concertreeks 'Concerts d'Hiver'.


p Robert Schumann : Symfonie nr. 1 in Bes, opus 38, 'Frühling'
b Adolf Bernhard Marx : Die alte Musiklehre im Streit mit unserer Zeit

1842

Wereld

Een drie dagen durende brand legt een groot deel van Hamburg in de as. Einde van de eerste Brits-Afghaanse oorlog. Op basis van gotische plannen wordt begonnen met de afwerking van de Dom van Keulen. Nicolaj Gogol publiceert Dode zielen.

Vlaamse muziek

Brussel - 24 juli : Franz Liszt, die in juni en juli concerten gaf over heel België, ontvangt de Leopoldsorde.
Charles de Bériot
wordt gevraagd als vioolleraar en opvolger van Baillot in het Conservatorium van Parijs, maar weigert dit en aanvaardt een aanstelling in het Conservatorium van Brussel. Jan Van der Spurt trekt op concertreis naar Duitsland. Hij oogst er grote successen in Frankfurt en aan het koninklijk hof te Dresden.

Europese muziek

Weimar - 31 oktober : Liszt wordt benoemd als hofkapelmeester in buitengewone dienst.

p Felix Mendelssohn : Symfonie nr. 3, in a, 'Schottische'
p Giuseppe Verdi : Nabucco
p Richard Wagner : Rienzi
Luigi Cherubini (Parijs, 15 maart)

1843

Wereld

Tussen Groot-Brittannië en India breekt oorlog uit. In Oostenrijk wordt gedebatteerd over het vraagstuk van de nationaliteit. Hongaars wordt de officiële taal in Hongarije. Karl Marx en Friedrich Engels ontmoeten elkaar in Parijs. Soren Kierkegaard publiceert zijn grootschalige werk Of/Of. In Parijs wordt het eerste geïllustreerde tijdschrift, L'Illustration, gedrukt. In Engeland wordt het eerste telegram verstuurd.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Jean-Simon Eykens wordt directeur van de ‘Réunion Lyrique Anversoise’.
Brussel :
Etienne Evarist Van Maldeghem richt samen met Robert Julien het Gomberts zanggenootschap op.

b François-Joseph Fétis : Méthode élémentaire de plain-chant

Europese muziek

Leipzig : Het nieuwe Conservatorium wordt geopend. Felix Mendelssohn is de eerste directeur.

p Gaetano Donizetti : Don Pasquale
p Giuseppe Verdi : I Lombardi
p Richard Wagner : Der fliegende Holländer
b Hector Berlioz : Grand traité d'instrumentation et d'orchestration modernes

1844

Wereld

Een opstand onder wevers in Silezië wordt bloedig neergeslagen. Onrusten in Praag. Karel Gustaaf van Zweden overlijdt en wordt opgevolgd door zijn zoon Otto I. In Engeland beperkt de fabriekswet de werkdag tot 12 uur voor vrouwen en tot 6,5 uur voor kinderen tussen acht en achttien jaar. James Polk wint de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Friedrich Engels publiceert Die Lage der arbeitenden Klasse in Engeland. Alexandre Dumas voltooit Les trois mousquetaires en Le comte de Monte Christo.

Vlaamse muziek

p Peter Frans de Voght : Bekoring en Zege, of Toekomst der Vlaamsche Letteren
b
François-Joseph Fétis : Biographie universelle des musiciens, 1e uitgave, 1835 > 1844
b François-Joseph Fétis : Traité complet de la théorie et de la pratique de l'harmonie
Jacques Bender (Antwerpen, 9 augustus)

Europese muziek

Barcelona : De filharmonische vereniging wordt opgericht.
Berlijn : Die neue Berliner musikalische Zeitung wordt opgericht.
Londen : Joseph Joachim debuteert met Beethovens Vioolconcerto.
Weimar : Liszt dirigeert zijn eerste concerten, met ondermeer symfonieën van Beethoven op het programma.

p Felix Mendelssohn : Vioolconcerto nr. 2 in e, opus 64
p Giuseppe Verdi : Ernani

1845

Wereld

In Oostenrijk protesteren schrijvers en kunstenaars tegen de censuur, daarmee vergroot de kritiek op kanselier Metternich. In Ierland heerst hongersnood door de mislukte aardappeloogst, waardoor een grote golf van emigratie op gang komt. Er ontstaat oproer in Saksen, in Leipzig worden demonstranten doodgeschoten. Florida en Texas worden de 27e en 28e staat van de VS. Viollet-le-Duc ontvouwt zijn plannen om de Notre-Dame in Parijs te restaureren.

België

Brussel : Stichting van de 'Académie Royale des Sciences, de Lettres et des Beaux-Arts de Belgique', waarbij Fétis, Vieuxtemps, de Bériot en Hanssens [jeune] leden zijn van de Klasse voor Schone Kunsten.

Vlaamse muziek

Bonn : Léon de Burbure de Wesembeek wordt afgevaardigd om in augustus het eerste 'Beethovenfest' bij te wonen.
Brussel : Adolphe Samuel wint de Romeprijs met zijn cantate La vendetta.

p Adolphe Samuel : Il a rêvé (Brussel)
Dominique Berger (Brugge, 24 maart)

Europese muziek

p Albert Lortzing : Undine
p Richard Wagner : Tannhäuser

1846

1846: Adolphe Sax verkrijgt het patent op de saxofoon

De Belgische instrumentenbouwer Adolphe Sax ontvangt op 17 mei 1846 patent op zijn beroemdste uitvinding: de saxofoon. Het instrument is ook naar de Belg vernoemd.

Sax slaagde erin verschillende bestaande instrumenten te verbeteren. In 1841 verhuisde hij naar Parijs en daar ontwierp hij een reeks nieuwe instrumenten, onder meer de op de bugel gebaseerde saxhoorn. Zijn belangrijkste uitvinding deed hij ook in deze periode: de saxofoon. In 1842 schreef de bekende componist Hector Berlioz al lovend over deze uitvinding, maar Sax vroeg pas in 1846 patent aan op het instrument dat naar hem werd vernoemd.

Wereld

In Praag komt een discussie over de toekomst van Tsjechen en Slovaken op gang. Kardinaal Ferretti wordt verkozen tot Paus Pius IX. Na de annexatie van Texas door de Verenigde Staten breekt er oorlog uit tussen Mexico en de VS. In Engeland wordt The Daily News gepubliceerd onder leiding van Charles Dickens. Johann Galle ontdekt de planeet Neptunus.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Léon de Burbure de Wesembeek ordent jarenlang het archief van de Kathedraal, dat sinds 1797 in de grootste wanorde verkeerde.
Brussel : Adolphe Sax verkrijgt het patent op de saxofoon, die hij al in 1841 had uitgevonden. Jacques-Nicolas Lemmens wordt door Fétis met een regeringsbeurs naar de Duitse organist Adolf Hesse in Breslau gestuurd.
Gent : Charles-Pierre Hanssens behaalt een eerste prijs in de categorie 'Chant Français' aan het Conservatorium, in de klas van Baumès-Arnaud.
Hamme : Jan Van der Spurt wordt dirigent van de harmonie Sint-Caecilia [> 1849].Sint-Niklaas : Désiré Cooreman stichtte en dirigeerde 'La Société Chorale' van het Klein Seminarie.
Keulen : Op 14 en 15 juni vindt in Keulen het 'Erstes grosses Sangfest' van het Vlaemsch-Duitsch Zangverbond plaats, een vereniging die was opgericht door Etienne-Evarist en Robert-Julien Van Maldeghem en Prudens Van Duyse. Onder meer Juich Rhyn! van Martin-Joseph Mengal wordt er uitgevoerd.

p Jules Busschop : Cantate de Simon Stévin en Het Vlaemsch-Duitsch Zangverbond
p Edouard Gregoir : Les croisades
p Karel Miry : Wit en zwart (Gent, 18 januari)
p Adolphe Samuel : Symfonie nr. 1
b Edmond Van der Straeten : Etude biographique et organographique sur les Willems: luthiers gantois du 17e siècle

Europese muziek

Londen : 'Covent Garden Theatre' wordt de vaste stek van de 'Royal Italian Opera'.

p Daniel-François Auber : Manon Lescaut
p Hector Berlioz : La damnation de Faust
p Felix Mendelssohn : Elias
p Robert Schumann : Symfonie nr. 2 in C, opus 61, Pianoconcerto in a, opus 54

1847

Wereld

In Zwitserland breekt een burgeroorlog uit. Uit de Verenigde Staten gerepatrieerde negerslaven roepen in Afrika de onafhankelijke republiek Liberia uit. Emily Brontë schrijft Wuthering heights, haar zus Charlotte Brontë schrijft Jane Eyre.

België

Oktober : Voor het derde opeenvolgende jaar mislukt de aardappeloogst in Vlaanderen. In Brussel wordt de Koninklijke St.-Hubertusgalerij geopend, de eerste in haar soort in Europa.

Vlaamse muziek

Brussel : François-Auguste Gevaert wint de Prix de Rome met de cantate Le roi Lear; Jacques-Nicolas Lemmens behaalt een tweede prijs.
Egidius Aerts
wordt fluitleraar aan het Conservatorium en eerste fluitist bij De Munt.
Gent :
Er vindt een Vlaemsch-Duitsch Zangfeest plaats waarop Gevaerts' psalm Super Flumina Babylonis wordt uitgevoerd; zijn cantate België wordt bekroond door de 'Société des Beaux-Arts'.
Robert Julien
en Etienne Evarist Van Maldeghem geven samen het muziektijdschrift Cecilia uit [> 1864].
Charles-François Panne
wordt in dienst genomen als muzikant bij de 4de linie.

p Karel Miry : Brigitta (Gent, 27 juni)
p Adolphe Samuel : Symfonie nr. 2

Europese muziek

Londen : Hector Berlioz wordt door Louis Jullien aangesteld als muziekdirecteur van het 'Drury Lane Theatre'. Pogingen worden ondernomen om een Engelse Opera op te richten.
Parijs : Giuseppe Verdi verhuist naar Parijs, waar hij de volgende twee jaar zal blijven. De 'Opéra-National' wordt opgericht met componist Adolphe Adam als directeur. Een jaar later sluit de instelling haar deuren, ten gevolge van revolutionaire gebeurtenissen.

p Giuseppe Verdi : Macbeth
p Friedrich von Flotow : Martha
b Adolf Bernhard Marx : Die Lehre von der musikalischen Komposition (vierde en laatste deel)
Felix Mendelssohn (Leipzig, 4 november)

1848

Wereld

Revolutionaire opstanden in Sicilië, Parijs, Wenen, Venetië, Berlijn, Boedapest, Milaan, Warschau en Praag. Enkel in Parijs worden de opstanden niet onderdrukt: de Franse Koning Louis-Philippe wordt afgezet, de Tweede Republiek wordt uitgeroepen en Louis Napoleon wordt president. In Oostenrijk treedt Metternich af als kanselier, Keizer Ferdinand wordt opgevolgd door Franz Josef I. Einde van de oorlog tussen de Verenigde Staten en Mexico. John Stuart Mill schrijft The principles of political economy en Karl Marx publiceert samen met Friedrich Engels het Manifest der kommunistischen Partei.

Vlaamse muziek

Antwerpen : de ‘Réunion Lyrique Anversoise’ smelt samen met de ‘Association royale de Sociétés Lyriques d’Anvers’ onder leiding van Jean-Simon Eykens
Brugge : Johan De Stoop wordt organist aan de Sint-Gilliskerk.
Brussel : Charles-Louis Hanssens [jeune] wordt directeur van het orkest van de Munstchouwburg en leraar aan het Conservatorium. Adrien- François Servais wordt leraar cello aan het Conservatorium [> 1866].
Albert Grisar
keert terug naar Parijs.

p François-Auguste Gevaert : Hugues de Zomerghem (Gent, 23 maart)
p Albert Grisar : Gille ravisseur (Parijs, 21 februari)
b Peter Frans de Voght - Edmond Duval : Vesperale Romanum cum Psalterio ex Antiphonali Romano fideliter extractum cum cantu emendato (Mechelen)
Jean Ancot [sr] (Brugge, 12 juli)
Frans Van Campenhout (Brussel, 24 april)

Europese muziek

Weimar : Franz Liszt wordt officieel benoemd als hofkapelmeester en dirigeert Flotows opera Martha.

p Johann Strauss Sr. : Radetzky-Marsch
Gaetano Donizetti (Bergamo, 8 april)

1849

Wereld

Giuseppe Mazzini en Garibaldi roepen in Rome de republiek uit. Een poging om de Duitse staten te verenigen faalt doordat Koning Wilhelm IV van Pruisen bedankt voor de Duitse keizerskroon. In Saksen komt een volksopstand die in Dresden bloedig wordt neergeslagen. Hongarije verklaart zichzelf onafhankelijk, maar wordt nog in hetzelfde jaar onderdrukt door Oostenrijk. In Californië wordt goud gevonden: het begin van de goudkoorts.

Vlaamse muziek

Brussel : Jacques-Nicolas Lemmens wordt benoemd als orgelleraar in het Conservatorium [> 1869].
Gent : Désiré Van Reysschoot wordt repetitor voor de lagere pianoklassen in het Conservatorium.
Constantin Bender
wordt op 26 januari soloklarinettist van het 1ste linieregiment.

p Léon de Burbure de Wesembeek : Exultate Deo
p François Callaerts : Segher de Cortrazyn
p
François-Auguste Gevaert : La comédie à la ville (Gent, 5 januari)
p Armand Limnander van Nieuwenhove : Les Monténégrins (Parijs, 31 maart)
p Adolphe Samuel : Madeleine (Brussel, 8 december)
b Adolphe Samuel : Cours d'accompagnement de la basse chiffrée
Georges-Jacques Aelsters (Gent, 11 april)

Europese muziek

Weimar : Richard Wagner vlucht voor de revolutie in Dresden en wordt in Weimar geholpen door Liszt.

p Hector Berlioz : Te Deum
p Franz Liszt : Tasso: lamento e trionfo
p Giacomo Meyerbeer : Le prophète
p Giuseppe Verdi : Luisa Miller
b Richard Wagner : Die Kunst und die Revolution, Das Kunstwerk der Zukunft
Frédéric Chopin (Parijs, 17 oktober)

1850

Wereld

De Fransen herstellen Paus Pius IX in het Vaticaan, nadat deze was gevlucht voor de opstanden in 1848. In Engeland breekt een cholera-epidemie uit. De Engelse regering kent aan haar Australische kolonies een grote mate van autonomie toe. De Amerikaanse president Taylor overlijdt en wordt opgevolgd door Millard Fillmore. De Britse archeoloog Layard voltooit de blootlegging van de Assyrische paleizen in Babylon en Niniveh.

België

Oostende - 11 oktober : Koningin Louise-Marie overlijdt.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Joseph Callaerts wordt organist in de Jezuïetenkerk.
Désiré Van Reysschoot
wordt lid van de 'Société des Mélomanes'.

p Léon de Burbure de Wesembeek : De slag bij Doggersbank, ode-symphonie (Dendermonde, 26 augustus)
p François Callaerts : Nacht in Venetiën, De Nerviërs, De zang der Kempen
p François-Joseph Fétis : Messe de requiem, composé pour le service funèbre de la Reine des Belges (Brussel, 14 oktober)
p Albert Grisar : Les porcherons (Parijs, 12 januari)
p Jacques-Nicolas Lemmens : Nouveau Journal d'Orgue [1850 > 1852]
p Adolphe Samuel : Roland à Roncevaux

Europese muziek

Berlijn : Adolf Bernhard Marx richt de Berlijnse Musikschule op.
Richard Wagner publiceert onder pseudoniem zijn ophefmakende essay Das Judenthum in der Musik in het Neue Zeitschrift für Musik.

p Franz Liszt : Prometheus
p Richard Wagner : Lohengrin

1851

Wereld

Louis Bonaparte organiseert een staatsgreep om de grondwet te wijzigen. De opstanden die uitbreken worden onderdrukt. Voor de Londense Great Exhibition (de eerste wereldtentoonstelling) wordt het prestigieuze Crystal Palace opgetrokken. In Australië wordt goud gevonden. De Amerikaanse krant The New York Times verschijnt voor de eerste keer. Herman Melville schrijft Moby Dick.

Vlaamse muziek

Brussel : Charles-Louis Hanssens [jeune] wordt dirigent van het orkest van de Muntschouwburg.
Gent : Jean Andries wordt directeur van het Conservatorium [> 1857]. Naast viool [> 1859] en kamermuziek geeft hij nu ook harmonie en compositie. Karel Miry wordt bekroond door de 'Société royale des Beaux-Arts' voor zijn ouverture en een koorwerk.
Gent 6 juli : Het koorwerk L'invocation van Martin-Joseph Mengal wordt uitgevoerd, twee dagen na de dood van de componist.

p Léon de Burbure de Wesembeek : Caeli enarrant gloriam Dei
p François Callaerts : Hommage au Roi, Feestzang
p François-Auguste Gevaert : Fantasia sobre motivos españoles
p Albert Grisar : Bonsoir, monsieur Pantalon! (Parijs, 19 februari)
p Adolphe Samuel : Les deux prétendants (Brussel)
Armand Limnander van Nieuwenhove
: Le château de la Barbe-Bleue (Parijs, 1 december)
b François-Auguste Gevaert : Rapport sur l'état de la musique en Espagne
b Edmond Van der Straeten : Coup d’oeil sur la musique actuelle à Audenarde
Martin-Joseph Mengal (Gent, 4 juli)

Europese muziek

Parijs : De Opéra-National heropent en verandert het volgende jaar haar naam in Théâtre-Lyrique.

p Robert Schumann : Symfonie nr. 3 in Es, opus 97, 'Rheinische'
p Giuseppe Verdi : Rigoletto
b Richard Wagner : Oper und Drama

1852

Wereld

Na een overweldigende meerderheid van 97% te hebben behaald bij een volksstemming voor de herinvoering van het Franse keizerrijk, bestijgt de Louis-Napoleon als Keizer Napoleon III de Franse troon. Frankrijk herintroduceert de perscensuur. Groot-Brittannië erkent de onafhankelijkheid van de Zuidafrikaanse boerenrepubliek Transvaal. Opening van het door tsaar Nicolaas gestichte Hermitagemuseum in Sint-Petersburg. Harriet Beecher Stowe publiceert Uncle Tom's cabin.

Vlaamse muziek

Antwerpen : François Callaerts neemt de leiding over de muziekafdeling van de pas opgerichte 'Cercle artistique, littéraire et scientifique d'Anvers' (> 1874).
Brussel :
Charles de Bériot moet zijn positie als vioolleraar opgeven vanwege toenemende gezichtsproblemen: in 1858 zal hij volledig blind worden.
Gent - 7 februari : Charles-Pierre Hanssens wordt assistent van de Franse zangleraar Albert Dommange aan het Conservatorium.
François-Auguste Gevaert
vestigt zich in Parijs.

p Albert Grisar : Le carillonneur de Bruges (Parijs, 2 februari)
p Armand Limnander de Nieuwenhove : Requiem (Brussel)
Charles-Louis-Joseph Hanssens [aîné] (Brussel, 6 mei)

Europese muziek

Parijs : De Franse dirigent Jules Etienne Pasdeloup richt de Société des jeunes Artistes du Conservatoire op.
Weimar : Franz Liszt organiseert een Berlioz-festival.

b Franz Brendel : Geschichte der Musik in Italien, Deutschland und Frankreich. Von den ersten christlichen Zeiten bis auf die Gegenwart
b Wilhelm von Lenz : Beethoven et ses trois styles

1853

Wereld

Keizer Frans Jozef I van Oostenrijk overleeft een moordaanslag. Turkije verklaart de oorlog aan Rusland. Een Russisch vlooteskader verslaat in de Zwarte Zee de Turkse vloot. Architect Georges Haussmann wordt aangesteld als 'Préfet de la Seine' en hertekent het grondplan van Parijs. De tweede wereldtentoonstelling vindt gelijktijdig plaats in New York en Dublin.

België

Brussel - 22 augustus : Kroonprins Leopold huwt Marie-Henriëtta, Aartshertogin van Oostenrijk.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Joseph Callaerts wordt plaatsvervangend organist in de Kathedraal.
Brussel : Pierre De Mol behaalt met zijn cantate Les premiers martyrs een tweede prijs in de Prix de Rome.
Londen : Adolphe Samuel ontmoet Hector Berlioz en raakt met hem bevriend.
Karel Miry
wint met drie koren de prijs van het Nederduitsch Taelverbond.
Charles-François Panne
wordt benoemd tot adjudant-kapelmeester bij het 1ste Karabiniers.

p Jules Busschop : Messe solennelle (Brussel, 22 augustus - bij het huwelijk van de hertog van Brabant)
p François-Auguste Gevaert : Georgette, ou Le moulin de Fontenoy (Parijs, 27 november), Missa solemnis pro defunctis
p Albert Grisar : Les amours du diable (Parijs, 11 maart)
p Karel Miry : Anne Mie (Antwerpen, 9 oktober)
p Armand Limnander van Nieuwenhove : Le maître chanteur (Parijs, 17 oktober), later bewerkt tot Maximilien
b Léon de Burbure : Jan van Ockeghem, zyne geboorteplaets en verblyf in Antwerpen, in: Het taelverbond. Tijdschrift voor geschiedenis, tael, oudheid en letterkunde
Egidius Aerts (Brussel, 9 juni)
Alphonse Buyssens (Antwerpen, 19 november)
Jan Baptist Van der Spurt (Sint-Niklaas, 9 januari)

Europese muziek

New York : Oprichting van de pianofabriek Steinway & Sons.

p Giuseppe Verdi : Il trovatore, La traviata

1854

Wereld

Groot-Brittannië en Frankrijk verklaren Rusland de oorlog nadat ze met het Osmaanse Rijk een defensief en offensief verdrag hebben gesloten: de Krimoorlog is een feit. Oprichting van de Republikeinse Partij in de Verenigde Staten. Japan stelt zich open voor handel met de Verenigde Staten, waardoor er in het Westen een grote fascinatie ontstaat voor het verre oosten. Florence Nightingale verpleegt de gewonden van de Krimoorlog. Jakob en Wilhelm Grimm publiceren het eerste deel van hun Duitse woordenboek.

Vlaamse muziek

Brussel : Peter Benoit voltooit zijn studies aan het Conservatorium. Charles-Louis Hanssens [jeune] blijft directeur van de Muntschouwburg en beëindigt zijn opdracht als dirigent.
Parijs : Désiré van Reysschoot trekt naar Parijs, waar hij bij Lefébure-Wely privéles volgt.

p Léon de Burbure de Wesembeek : Hulde aan de kunst
p François-Joseph Fétis : Ouverture de concert (Brussel, 8 december)
p François-Auguste Gevaert : Le billet de Marguerite (Parijs, 7 oktober)
p Karel Miry : La lanterne magique
p Adolphe Samuel : L'Heure de la retraite
b Edmond Van der Straeten : Notice sur Charles-Félix de Hollandre, compositeur de musique sacrée

Europese muziek

p Hector Berlioz : L'Enfance du Christ
p Giacomo Meyerbeer : L'Etoile du nord
b Eduard Hanslick : Vom Musikalisch-Schönen
b Simon Sechter : Die Grundsätze der musikalischen Komposition

1855

Archief Bibliotheek Conservatorium Antwerpen

1855: Joseph Callaerts wordt organist aan de Kathedraal.

Joseph Callaerts leerde de Kathedraal van Antwerpen al op vroege leeftijd kennen. Zijn vroegste muziekopleiding genoot hij namelijk als koraaltje in de muziekkapel van de Onze-Lieve-Vrouw Kathedraal. Na lessen bij Eduard Gregoir, die zelf pianist en organist was en bij Henri Simon waar Callaerts kennis verwierf van harmonie en contrapunt, studeerde hij verder aan het Brusselse Conservatorium. Daar behaalde hij in 1856 een eerste prijs orgel bij Jacques-Nicolas Lemmens. Maar nog voor hij zijn diploma behaalde, werd hij al aangesteld als titularis-organist aan de Antwerpse Kathedraal.

Waar zijn talent als organist hem verder nog bracht, kan je hier nalezen in zijn biografie.

Wereld

De Russische tsaar Nicolaas I sterft en wordt opgevolgd door zijn oudste zoon, de meer liberaal ingestelde Alexander II. De derde wereldtentoonstelling vindt plaats in Parijs als de Exposition Universelle. In de Krimoorlog trekken de geallieerden Sebastopol binnen. Walt Whitman publiceert Leaves of gras.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Joseph Callaerts wordt organist aan de Kathedraal.
Brugge : Charles-Pierre Hanssens wordt zangleraar aan het Pensionaat van de Engelse Dames [> 1870].
Brussel : Peter Benoit behaalt een eervolle vermelding in de Prix de Rome. Pierre De Mol wint de Prix de Rome.

p François-Auguste Gevaert : Les lavandières de Santarem (Parijs, 25 oktober), De nationale verjaerdag
p Albert Grisar : Le chien du jardinier (Parijs, 16 januari)
b Auguste Thys : Historique des sociétés chorales en Belgique
b Edmond van der Straeten : Les carillons d'Oudenarde

Europese muziek

Londen : George Grove organiseert de populaire 'Crystal Palace Saturday Concerts'.
Weimar : Franz Liszt richt samen met vrienden het 'Neu-Weimar-Verein' op om de historische status van de stad uit te dragen en om de recente muzikale ontwikkelingen op de voet te volgen. Liszt publiceert in het Neue Zeitschrift für Musik zijn manifesto Berlioz und seine Haroldsymfonie.
Gioacchino Rossini vestigt zich in Parijs.

p Jacques Offenbach : Ba-ta-clan
p Giuseppe Verdi : Les vêpres siciliennes

1856

Wereld

De Vrede van Parijs maakt een einde aan de Krimoorlog tussen de Europese grootmachten en tsaristisch Rusland. James Buchanan wordt president van de VS. In Nepal wordt het Himalaya-gebergte opgemeten door George Everest en in de Neanderthalvallei worden de overblijfselen gevonden van een prehistorische mensensoort. Pierre Larousse publiceert de Nouveau dictionnaire de la langue française.

Vlaamse muziek

Brussel : Peter Benoit wordt dirigent van het Parktheater. Joseph Callaerts behaalt een eerste prijs orgel in de klas van Jacques-Nicolas Lemmens.
Gent : Aristide Cavaillé-Coll, Lefébure-Wely en Désiré Van Reysschoot testen samen het nieuwe orgel van de Sint-Niklaaskerk uit.
Désiré Van Reysschoot
wordt organist en pianoleraar aan het Sint-Barbaracollege. Hij wordt in september onderdirecteur van de 'Société des Mélomanes'.

p Peter Benoit : De Belgische natie (Brussel, 27 juli), Het dorp in 't gebergte (Brussel, 14 december)
p Désiré Cooreman : Moïse ou l'infidélité d'Israël
p Léon de Burbure de Wesembeek : Symphonie triomphale
p Jean-Simon Eykens : Dieu protège le Roi - God sta de Koning bij
p François-Joseph Fétis : Te Deum (Brussel, 21 juli)
p Adolphe Samuel : L'union fait la force
b Jean Andries : Aperçu historique de tous les instruments de musique actuellement en usage
b François-Joseph Fétis : Antoine Stradivarius, recherches sur l'histoire des instruments à archet
b François-Auguste Gevaert : Méthode pour l'enseignement du plainchant / Leerboek van den gregoriaenschen zang
b
Edmond van der Straeten : Recherches sur la musique d'Audenarde avant le XIXe siècle

Europese muziek

Dresden : Oprichting van het Conservatorium.
Madrid : Oprichting van het 'Teatro de la Zarzuela'.

p Franz Liszt : Hungaria
b Otto Jahn : W. A. Mozart
Robert Schumann (Endenich, 29 juli)
Emile Beausacq (Londen (GB), 15 september)

1857

Wereld

Garibaldi vormt de Italiaanse Nationale Associatie. In Indië breekt een opstand uit die door de Britten bloedig wordt neergeslagen. Henrik Ibsen wordt directeur van het 'Norske Teatret' in Christiana. Charles Baudelaire publiceert Les fleurs du mal, Gustave Flaubert schrijft Madame Bovary. Beide schrijvers worden voor het gerecht gedaagd vanwege vermeende onzedelijkheid.

Vlaamse muziek

Brussel : Peter Benoit behaalt de Prix de Rome met Le meurtre d'Abel.
Gent : Karel Miry wordt leraar compositie aan het Conservatorium.
Parijs : Félix Aerts behaalt met La Garde de Paris een tweede prijs op een compositiewedstrijd. Clément Loret wordt aangenomen als orgelleraar aan de' École Niedermeyer' en als organist van Saint-Louis d'Antin.

p Karel Miry : Karel V (Gent, 29 januari)

Europese muziek

Manchester : De Engels-Duitse pianist en dirigent Charles Hallé organiseert zijn populaire reeks concerten.

p Johannes Brahms : Pianoconcert nr. 1 in d, opus 15
p Richard Wagner : Wesendoncklieder

1858

Wereld

Een moordaanslag op keizer Napoleon III van Frankrijk mislukt. Napoleon III en de Sardijnse minister-president Cavour tekenen een Frans-Italiaans pact in Plombières en bereiden zo een oorlog tegen Oostenrijk voor. De Franse verovering van Indochina begint.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Léon de Burbure de Wesembeek wordt administrateur van de Academie voor Schone Kunsten.
Brussel : Charles Duyck dirigeert de zangevereniging 'Sainte-Cécile' van Kuregem.
Parijs :
Alphonse Mailly speelt een concert in Parijs. Achteraf noemde Berlioz hem: "L'un des plus savants virtuoses que l'art moderne du grand orgue ait produits".
Désiré Van Reysschoot
richt mee het Beethovengenootschap op.

p Peter Benoit : Strijkkwartet, Salut de Noël, Spokendans, Trois mélodies sans paroles
p Léon de Burbure de Wesembeek : In exitu Israël
p François-Auguste Gevaert : Quentin Durward (Parijs, 25 maart)
p Adolphe Samuel : Symfonie nr. 3
Joseph Borremans (Ukkel, 15 december)
Everard Bourgaux (Mechelen, 10 juli)

Europese muziek

Londen : Na een brand wordt het Opera House herbouwd als 'Covent Garden Opera House'.
Manchester : Charles Hallé stelt een professioneel orkest samen.
Parijs : César Frank wordt benoemd als organist aan de Sainte Clotilde.
Pest : Franz Liszt wordt lekenbroeder in de Franciscanerorde.
Wenen : Oprichting van de Weense Singakademie.

p Peter Cornelius : Der Barbier von Bagdad
p Jacques Offenbach : Orphée aux enfers

1859

Wereld

Oorlog tussen Frankrijk en Oostenrijk in Italië: Napoleon III schendt met een wapenstilstand de beloften aan Cavour. Oostenrijk verliest Parma en Lombardije, maar behoudt Toscane en Modena. Een Franse onderneming begint de bouw aan het Suezkanaal. John Stuart Mill publiceert On liberty, waarin hij pleit voor individuele vrijheid. Charles Darwin publiceert zijn On the origin of species en wekt zo grote opschudding.

Vlaamse muziek

Brussel : François-Joseph Fétis is voor één jaar directeur van de Koninklijke Academie.
Parijs : Peter Benoit vestigt zich in Parijs [> 1863].
Gent : Désiré Van Reysschoot wordt dirigent van het muziekkorps van de 'garde civique'.

p Peter Benoit : Le roi des Aulnes (Brussel, 2 december)
p François-Auguste Gevaert : Le diable au moulin (Parijs, 13 mei)
p Albert Grisar : Voyage autour de ma chambre (Parijs, 12 augustus)
p Armand Limnander van Nieuwenhove : Yvonne (Parijs, 29 november)
p Clément Loret : Exercices journaliers
b Johan De Stoop : Liber Canticorum
Prudens Van Duyse (Gent, 13 november)

Europese muziek

Londen : 2700 koorzangers voeren in het 'Crystal Palace' enkele oratoria van Händel uit ter ere van diens honderdste sterfdatum. Bijna 81.000 toeschouwers wonen het spektakel bij.
Karl Franz Brendel, hoofduitgever van het Neue Zeitschrift für Musik, lanceert bij de vijfentwintigste verjaardag van het blad de naam 'Neudeutsche Schule' om de progressieve Duitse componisten rond Franz Liszt te bundelen.

p Charles Gounod : Faust
p Giacomo Meyerbeer : Dinora
p Giuseppe Verdi : Un ballo in maschera
Ludwig Spohr (Kassel, 22 oktober)

1860

Wereld

Garibaldi verovert Palermo en Napels en aanvaardt Victor Emmanuel II als koning van Italië. Abraham Lincoln wordt verkozen tot president van Amerika. Multatuli veroordeelt met zijn roman Max Havelaar het kolonialisme.

Vlaamse muziek

Brugge : Jean-Baptiste Accolay wordt leraar aan het (latere) Stedelijke Muziekconservatorium [<1900].
Brussel - 23 en 28 maart : Richard Wagner dirigeert twee concerten in de Muntschouwburg. Adolphe Samuel wordt benoemd als leraar harmonie aan het Conservatorium.

p Peter Benoit : Pianosonate in Ges, 4 Fantaisies
p Jules Busschop : Te Deum (bij de 29e verjaardag van de kroning van Leopold I)
p Florimond Van Duyse : Teniers te Grimbergen
b Léon de Burbure : La Ste-Cecile en Belgique
b François-Joseph Fétis : Biographie universelle des musiciens, 2e uitgave, > 1865
Josephus Terby (Leuven, 23 februari)

Europese muziek

p Franz von Suppé : Das Pensionat
b Richard Wagner : Zukunftsmusik

1861

Wereld

Wilhelm I volgt Friedrich Wilhelm IV op als Koning van Pruisen. Graaf Cavour opent het eerste Italiaanse parlement. De Italiaanse volksvertegenwoordiging roept op 18 februari het koninkrijk Italië uit met Victor Emmanuel II als staatshoofd en Turijn als hoofdstad. Doordat zeven staten zich afscheiden en de Geconfedereerde Staten van Amerika vormen, met Jefferson Davis als president, begint de Amerikaanse burgeroorlog. Louis Pasteur ontwikkelt zijn bacteriëntheorie. Charles Dickens publiceert Great expectations.

Vlaamse muziek

Brussel : Alphonse Mailly wordt pianoleraar aan het Conservatorium.

p Peter Benoit : Le roi des Aulnes
p François-Auguste Gevaert : La poularde de Caux (Parijs, 17 mei), Les deux amours (Baden-Baden, 31 juli)
p Charles-Louis Hanssens [jeune] : Le siège de Calais (Brussel 2 maart)
p Clément Loret : 24 Exercices
b Edouard Gregoir : Essai historique sur la musique et les musiciens dans les Pays-Bas
b Adolphe Samuel : Cours d'harmonie pratique et de basse chiffrée
Pieter Vanderghinste (Kortrijk, 21 oktober)

Europese muziek

Parijs : Jules Etienne Pasdeloup promoot met zijn 'Concerts Populaires de Musique Classique' zowel moderne als klassieke muziek. De Franse première van Richard Wagners opera Tannhäuser wordt verstoord door boegeroep.
Weimar : Franz Liszt richt het 'Allgemeiner Deutsches Musikverein' op om de moderne Duitse muziek te promoten.

1862

Wereld

Het nieuwe vorstendom Roemenië ontstaat. In Leipzig wordt besloten tot de oprichting van een arbeiderspartij. Otto von Bismarck wordt door Wilhelm I van Pruisen tot minister-president benoemd. De Amerikaanse Burgeroorlog tussen Unionisten en Geconfedereerden duurt voort en president Lincoln proclameert de afschaffing van de slavernij. Victor Hugo oogst groot succes met de publicatie van zijn roman Les misérables. Toergenjev portretteert met Vaders en zonen de archetypische nihilist. De vierde Wereldtentoonstelling vindt plaats in Londen.

Vlaamse muziek

Brussel : Léon de Burbure de Wesembeek wordt lid van de Koninklijke Academie.
Nijvel : Félix Aerts wordt muziekleraar in de Staatsnormaalschool.
Parijs : Peter Benoit wordt dirigent van het 'Théâtre des Bouffes Parisiens'. Johan De Stoop wordt dirigent van de 'Société de Sainte-Cécile'.

p Albert Grisar : Le joaillier de Saint-James (Parijs, 17 februari), La chatte merveilleuse (Parijs, 18 maart)
p Jacques-Nicolas Lemmens : Ecole d'Orgue basée sur le Plain-Chant Romain
b Jean Andries : Précis de l'histoire de la musique depuis les temps le plus reculés, suivi de notices sur un grand nombre d'écrivains didactiques et théoriciens de l'art musical
b Léon de Burbure de Wesembeek : Aperçu sur l'ancienne corporation des musiciens instrumentistes d'Anvers, dite de Saint Job et de Sainte Marie-Madeleine
b Edouard Gregoir : Galerie biographique des artistes-musiciens belges du XVIIIme et du XIXme siècle

Europese muziek

Sint-Petersburg : Anton Rubinstein richt het Conservatorium op.

p Giuseppe Verdi : La forza del destino

1863

Wereld

Er begint een wereldwijde cholera-epidemie. In Genève wordt het Rode Kruis opgericht. De Poolse onafhankelijkheidsstrijd wordt de kop ingedrukt door Rusland en Pruisen. Baron Haussmann begint in Parijs met de aanleg van de grote boulevards; op het 'Salon des Refusés' zorgt Manets schilderij Le déjeuner sur l'herbe voor een schandaal. Alfred Nobel vindt het dynamiet uit.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Joseph Callaerts volgt Jan Frans Volckerick op als stadsbeiaardier.
Brussel : Willem De Mol wordt organist van de St.-Rochuskerk in Laken en van de St.-Katharinakerk in Brussel. Leo Van Gheluwe behaalt een eervolle vermelding in de Prix de Rome met zijn cantate Paul et Virginie.
Turnhout : Na een fusie van de Harmonie van Turnhout en de harmonie Sint-Caecilia ontstaat de Orfeuskring.
Peter Benoit
vestigt zich, na zijn Parijse jaren, opnieuw in Brussel.
Charles-François Panne
verkrijgt de graad van ere-onderluitenant-kapelmeester. Hij wordt vereerd met de Oostenrijkse orde van militaire verdienste.

p Peter Benoit : Quadrilogie religieuse
p François-Joseph Fétis : Symphonie nr. 2
p Adolphe Samuel : Symfonie nr. 4
b François-Auguste Gevaert : Traité général d'instrumentation
b Léon de Burbure : Recherches sur les facteurs de clavecins et les luthiers d'Anvers, depuis le XVIe jusqu'au XVIIe siècle
b Robert Van Maldeghem : Trésor musical, collection authentique de musique sacrée et profane des anciens maîtres belges, opus 170, uitgegeven in 58 delen, > 1893
b Edmond Van der Straeten : Jacques de Goüy, chanoine d’Embrun
August Valckenaere (Torhout, 9 oktober)

Europese muziek

Wenen : Johannes Brahms wordt benoemd tot dirigent van de Singakademie.

p Georges Bizet : Les pêcheurs de perles
p Gioachino Rossini : Petite messe solenelle

1864

Wereld

In Londen richt Marx de 'Internationale Arbeiders Associatie' op, ofwel de Eerste Internationale. Einde van de Deense oorlog tegen Pruisen en Oostenrijk. Aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk aanvaardt de Mexicaanse kroon. In Amerika wordt Lincoln opnieuw tot president verkozen en worden de Indianen verdreven naar reservaten.

Vlaamse muziek

Antwerpen : François Callaerts dirigeert de 'Société de musique d'Anvers (> 1867)
Mexico : Constantin Bender krijgt de opdracht om het muziekkorps samen te stellen dat met de expeditie van Belgische vrijwilligers meetrok naar Mexico.

p Peter Benoit : Symfonisch gedicht voor piano en orkest, Mozes op de Sinaï, De maaiers, Contes et ballades
p Léon de Burbure de Wesembeek : David Teniers of de boerenkermis
p François-Auguste Gevaert : Le château trompette (Parijs, 23 April), Le capitaine Henriot (Parijs, 29 december)
p Albert Grisar : Les bégaiements d'amour (Parijs, 8 december)
p Karel Miry : Bouchard-d'Avesnes (Gent, 6 maart)
p Florimond Van Duyse : Rosalinde
p Désiré Van Reysschoot : Ni roi, ni reine (Gent, 26 december)
b Edouard Gregoir : Biographie des artistes-musiciens Néerlandais des XVIIIe et XIXe siècles et des artistes étrangers
Franciscus Aerts (Antwerpen, 12 april)
Emile-Chrétien Verdyen (Sint-Joost-ten-Node, 9 september)

Europese muziek

München : Koning Ludwig II biedt de door schulden belaagde componist Richard Wagner onderdak.

p Charles Gounod : Mireille
p Jacques Offenbach : La belle Hélène
Giacomo Meyerbeer (Parijs, 2 mei)

1865

Wereld

Frankrijk verklaart zich neutraal in een potentiële oorlog tussen Oostenrijk en Pruisen. De Amerikaanse president Abraham Lincoln wordt vermoord. Einde van de Amerikaanse burgeroorlog door de overgave van het Geconfedereerde leger; de slavernij wordt officieel afgeschaft. Lewis Caroll publiceert Alice in Wonderland. Jules Verne schrijft met De la terre à la lune de eerste science-fictionroman.

België

Brussel - 10 december : Koning Leopold I overlijdt.
Brussel - 17 december : Leopold I wordt opgevolgd door zijn zoon Leopold II.

Vlaamse muziek

Brussel : François-Joseph Fétis voltooit het postume werk van Meyerbeer: L'Africaine. Adolphe Samuel sticht de concertvereniging 'Les Concerts Populaires', naar het gelijknamige voorbeeld van Pasdeloup in Parijs [1853]. De kandidaten voor de Rome-prijs mogen hun cantate ook op een Nederlandse tekst componeren. Gustave Huberti wint met de cantate La fille de Jepthé de Prix de Rome.
Robert Julien Van Maldeghem
geeft Trésor Musical, collection authentique de musique sacrée et profane des anciens maîtres belges uit [> 1893].
Brugge : Oprichting van de Séances de musique classique door onder meer Jean-Baptiste Accolay.
Guingamp (F) : Pierre Thielemans wordt benoemd tot organist en kapelmeester.

p Peter Benoit : Symfonisch gedicht voor fluit en orkest
p Joseph Callaerts : Messe, graduel & offertoire
p Albert Grisar : Les douze innocentes (Parijs, 19 oktober)
b François-Joseph Fétis : Biographie universelle des musiciens, 2e uitgave, 1860 > 1865
b Edouard Gregoir : Historique de la facture et des facteurs d'orgues

Europese muziek

p Giaocomo Meyerbeer : L'Africaine
p Richard Wagner : Tristan und Isolde

1866

Wereld

Italië verklaart in juni de oorlog aan Oostenrijk. Oostenrijk wordt vervolgens vernietigend verslagen door Pruisen in de slag bij Königgrätz. In de Vrede van Wenen staat Oostenrijk Venetië af aan Italië. In Ierland breken de Fenian-opstanden uit, waarbij gevochten wordt voor onafhankelijkheid. Fjodor Dostojevski schrijft Schuld en boete.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Peter Benoit kiest resoluut voor het Nederlands als taal voor zijn composities. Alphonse Goovaerts begint aan een lange carrière in de stadsbibliotheek, die hij in 1904 afsluit als rijksarchivaris-generaal.
Brussel - 7 mei : In de grote zaal van het Hertogelijk Paleis wordt het orgel van Merklin, het eerste orgel in een concertzaal op het continent, in gebruik genomen met een van de eerste werken voor orgel en orkest, namelijk François-Joseph Fétis' Fantaisie symphonique pour orgue et orchestre.


p Peter Benoit : Lucifer
p Emile Mathieu : L'Echange (Luik)
p Karel Miry : Maria van Bourgondië (Gent, 28 augustus), De keizer bij de boeren (Gent, 29 oktober), De occasie maakt den dief (Gent, 24 december)
b Jean Andries : Instruments à vent. La flûte
b Jean Andries : Instruments de musique. Le violon, le violoncelle et la contrebasse
b Edmond Van der Straeten : J. F. J. Janssens, compositeur de musique
Jacques-Felix De Coninck (Schaarbeek, 25 april)
Adrien-François Servais (Halle, 26 november)

Europese muziek

Madrid : Het orkest van Madrid wordt samengevoegd met het conservatoriumorkest en vormt vanaf nu de 'Sociedad de Conciertos'.

p Bedrich Smetana : De verkochte bruid
p Ambroise Thomas : Mignon

1867

1867: Peter Benoit aangesteld als directeur van de Vlaemsche muziekschool te Antwerpen

Peter Benoit werd op 3 juni 1867 benoemd tot directeur van de Antwerpsche Muziekschool. Als een van de eersten binnen de Europese stroming van het muzieknationalisme zou hij zijn theorieën over het muzieknationalisme en de praktische realisatie ervan in onderwijs en concertleven neerleggen in een indrukwekkende reeks polemieken en essays. Die zijn vaak schatplichtig aan het gedachtegoed van Duitse romantische schrijvers en filosofen als Johann Gottfried Herder.

In 1868 publiceerde Benoit zijn basisartikel over de nieuwe Vlaamse muziekbeweging: "Een school is een reeks mannen van hetzelfde ras die langzamerhand de kunst ontwikkelen, haar gebied uitbreiden door het invoeren van nieuwe vormen, en van wie de werken verband houden door hunne eigen natuur. Daarin herscheppen zij zich gestadig, omdat zij de levensbron is waar alle vormen uit ontspruiten die de kunst verrijken, en de enige grondslag eener logische en consequente ontwikkeling." Op dit 'nationalistisch beginsel' zou hij al zijn activiteiten enten. Om tot een eigen, niet door buitenlandse invloeden beïnvloede Vlaamse toonspraak te komen, predikte hij een herbronning bij het volkslied en de moedertaal. Volksliederen beschouwde hij als 'voorboden der nationale toonkunst'. Het zijn de natuurlijke, maar verborgen wortels waarin het wezenlijke karakter van de eigen muziek ligt opgeslagen.

Het volkslied zou hij in zijn pedagogie integreren en in zijn composities verwerken. Tegen het overheersende gebruik van het Frans in het onderwijs en de muziekpraktijk en van het Latijn ("misvormd overblijfsel van lang verdwenen tijden en volkeren") in de kerkmuziek poneerde hij dat pas door het gebruik van de moedertaal - het basiskenmerk van een volk - de muziekkunst 'menselijk' kan worden: "Een volk dat zijne eigene taal niet spreekt zal nooit oorspronkelijke melodische kunsttypen voortbrengen." Componeren op Nederlandse tekst had in het toenmalig Belgisch staatsbestel een grote symboolwaarde.

Wereld

De Hongaarse Landdag keurt de dubbelmonarchie met Oostenrijk goed. Keizer Franz Joseph I wordt gekroond tot koning van Hongarije. Garibaldi wordt gevangengenomen. Het eerste deel van Karl Marx' Das Kapital verschijnt. Op de Parijse Exposition Universelle, de vijfde wereldtentoonstelling, wordt Japanse kunst tentoongesteld. Emile Zola schrijft de ophefmakende roman Thérèse Raquin. Henrik Ibsen schrijft het toneelstuk Peer Gynt.

Vlaamse muziek

Antwerpen - 3 juni : Peter Benoit wordt door de gemeenteraad aangesteld tot bestuurder (muziekdirecteur) van de Vlaemsche Muziekschool. Joseph Callaerts wordt aangesteld als orgelleraar.
Antwerpen - 11 november : De Vlaemsche Muziekschool wordt plechtig geopend.
Brussel : Leo Van Gheluwe behaalt een tweede prijs in de Prix de Rome met zijn cantate Het woud. Hendrik Waelput wint de Prix de Rome met zijn cantate De wind. Ook is Waelput betrokken bij de vruchteloze pogingen om een Vlaamse Opera in het leven te roepen [> 1868].
Gent : Désiré Van Reysschoot wordt organist in de Sint-Niklaaskerk [> 1901].
Parijs - februari : François-Auguste Gevaert wordt aangesteld tot directeur de musique van de Opéra.

p Peter Benoit : Prometheus, Isa (Brussel, 24 februari)
p Karel Miry : Frans Ackermann (Brussel, 13 oktober), Brutus en Cesar (Gent, 14 oktober), Le mariage de Marguerite (Gent, 27 november)
p Pierre Thielemans : Les deux Bretagnes (Saint-Brieuc) en Michel Columb (Rennes)
b Edmond van der Straeten : Curiosités de l'histoire musicale des anciens Pays-Bas, La musique aux Pays-Bas

Europese muziek

Kopenhagen : Niels Gade richt het Conservatorium op.

p Charles Gounod : Roméo et Juliette
p Giuseppe Verdi : Don Carlos

1868

Wereld

Opstanden doen Isabella van Spanje het land uitvluchten. Haar kroon wordt door enkele Europese machten aangeboden aan Leopold van Hohenzollern, waardoor een politieke crisis ontstaat die tot de Frans-Pruisische oorlog zal leiden. In Amerika wordt president Johnson afgezet. Fjodor Dostojevski schrijft De idioot, Henri de Coster publiceert Tijl Uilenspiegel.

Vlaamse muziek

Lier : Theodoor Van Wassenhoven wordt aangesteld tot organist van de Sint-Gummaruskerk.
Jules De Swert
wordt cellist van de Hertog van Saxen-Coburg-Weimar, nadien wordt hij concertmeester van de Koning van Pruisen.

p Peter Benoit : De Schelde, Vingt Motets
p François-Joseph Fétis : Ouverture de concert nr. 2 (Brussel, 20 december)
b Jean Andries : Remarques sur les cloches et les carillons, suivies d'une description de la grande horloge de la cathédrale de Strasbourg et d'une notice sur les carillons de Gand
b Edmond Van der Straeten : le Noordsche Balck [instrument à cordes] du Musée communal d’Ypres
Pierre Beckers (Antwerpen, 23 januari)
Antoon Bessems (Antwerpen, 19 oktober)

Europese muziek

Berlijn : Oprichting van de Berliner Philharmoniker.

p Arrigo Boïto : Mefistofele
p Ambroise Thomas : Hamlet
p Richard Wagner : Die Meistersinger von Nürnberg
Gioachino Rossini (Parijs, 13 november)

1869

Wereld

In Frankrijk neemt Napoleon III een parlementair regeringssysteem aan. Het Eerste Vaticaans Concilie vindt plaats. Na tien jaar graven wordt het Suezkanaal feestelijk geopend. De Russische scheikundige Dmitri Mendeljev stelt het periodisch systeem der scheikundige elementen op. Matthew Arnold publiceert Culture and anarchy, Jules Verne publiceert Vingt mille lieues sous les mers en Leo Tolstoj Oorlog en vrede.

Vlaamse muziek

Brugge : Hendrik Waelput wordt directeur van de muziekschool. Hij richt datzelfde jaar een vereniging op 'Concerts Populaires de Musique Classique' met een eigen orkest.
Brussel : Jacques-Nicolas Lemmens neemt ontslag als orgelleraar in het Conservatorium en wordt opgevolgd door zijn leerling Alphonse Mailly. Mailly wordt organist van de Karmelietenkerk. Charles-Louis Hanssens [jeune] neemt afscheid als dirigent van het orkest van de Muntschouwburg. Willem De Mol krijgt een eervolle vermelding op de Prix de Rome voor Faust' laatste nacht. Emile Mathieu behaalt een tweede prijs met zijn cantate La dernière nuit de Faust.


p Peter Benoit : De Schelde
p Karel Miry : Een engel op wacht (Brussel, 8 december)
p Adolphe Samuel : Symfonie nr. 5
b Edouard Gregoir : Notice historique sur les sociétés et écoles de musique d'Anvers
Albert Grisar (Asnières, 15 juni)
Guilhelmine Sabatier (Sint-Joost-ten-Node, 29 januari)

Europese muziek

Bamberg : De Duitse kerkmuzikant en -componist Witt richt het 'Allgemeine Deutscher Cäcilien-Verein' op om de reformatie van de kerkmuziek (zowel theoretisch als praktisch) te ondersteunen.
Leipzig : Opening van het Neues Theater.
Wenen : Opening van de Hofoper.

p Johannes Brahms : Ein deutsches Requiem
p Richard Wagner : Das Rheingold
Hector Berlioz (Parijs, 8 maart)

1870

Wereld

Het eerste Vaticaans Concilie proclameert de onfeilbaarheid van de paus. Bismarck wil de verschillende Duitse staten verenigen en lokt daarvoor een oorlog uit met Frankrijk. Frankrijk verklaart de oorlog aan Pruisen, maar in september capituleert Napoleon III in Sedan. Het Franse keizerrijk wordt opgeheven en een voorlopige regering proclameert de Derde Republiek. Italiaanse troepen bezetten de Kerkelijke staat Rome en maken haar tot hoofdstad. De archeoloog Heinrich Schliemann ontdekt Troje.

Vlaamse muziek

Brussel : Willem De Mol organiseert een festival met Vlaamse muziek op 11 april. Hij wordt dirigent van het koorgezelschap 'Les Artisans réunis'.
Hendrik Waelput
voert de Tannhaüser-en Lohengrin-Ouvertures van Richard Wagner uit.

p Peter Benoit : De liefde in het leven
p Pieter-Lodewijk Busschaert : 30 Gezangen voor Congregatiën
p
Charles-Louis Hanssens [jeune] : Le sabbat (Brussel)
p Gustave Huberti : Een laatste zonnestraal
p Karel Miry : La Saint-Lucas (Gent, 17 februari), Het driekoningenfeest (Brussel)
b Arthur Pougin : Albert Grisar. Étude artistique
b Edmond Van der Straeten : Maîtres de chant et organistes de Saint-Donatien et de Saint-Sauveur à Bruges
Charles De Bériot (Brussel, 8 april)

Europese muziek

Parijs : Charles-Marie Widor wordt organist aan Saint-Sulpice, waar hij 64 jaar lang zal blijven.
Wenen : Opening van het Conservatorium en de Grosse Musikvereinssaal. Eduard Hanslick wordt benoemd als de eerste 'professor ordinarius' in muziekgeschiedenis en -esthetiek.

p Léo Delibes : Coppélia
p Richard Wagner : Die Walküre

1871

Wereld

Koning Wilhelm I van Pruisen wordt in Versailles aangeduid als keizer van Duitsland, Adolphe Thiers wordt gekozen tot hoofdbestuurder van Frankrijk. Na de lange belegering door de Pruisen in de winter van 1870-1871 keren in Parijs anarchisten, socialisten en arbeiders zich tegen de antirepublikeinse en asociale regering en stichten ze de Commune. De Frans-Duitse oorlog wordt in mei beëindigd met het verdrag van Frankfurt, vlak daarna wordt Parijs heroverd door Thiers waarop een wrede repressie begint. Frankrijk moet de Elzas teruggeven en ziet zich verplicht tot zeer hoge herstelbetalingen aan Duitsland. Voor de marxisten wordt de Commune het symbool van de klassenstrijd.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Edward Keurvels wordt repetitor en begeleider in het Conservatorium.
Brugge : Leo Van Gheluwe volgt Hendrik Waelput op als directeur van het Stedelijk Conservatorium [> 1900].
Brussel : François-Auguste Gevaert wordt aangesteld als directeur van het Conservatorium en kapelmeester van de koning. Willem De Mol behaalt de Prix de Rome met zijn cantate Columbus' droom. De tweede prijs is voor Le songe de colomb van Emile Mathieu.
Gent : Adolphe Samuel wordt directeur van het Conservatorium; Karel Miry wordt onderdirecteur. Joseph Tilborghs wordt er orgelleraar.
Halle : Adrien Servais krijgt een standbeeld.

p Peter Benoit : Drama Christi (Antwerpen)
p Johan De Stoop : Le concile
b Johan De Stoop : Traité de chant liturgique
b François-Auguste Gevaert : Vade-mecum de l'organiste
b Alfons Goovaerts : Levensschets van ridder Leo de Burbure, toonzetter en geschiedschrijver
b Edmond Van der Straeten : Muzikale feesten van Weimar, Wagner - Verslag aan den heer Minister van Binnenlandsche Zaken
François-Joseph Fétis (Brussel, 26 maart)
Charles-Louis Hanssens [jeune] (Brussel, 8 april)
Charles-François Panne (Halle, 13 juni)

Europese muziek

Londen : Bouw van de Royal Albert Hall.
Parijs : Camille Saint-Saëns richt de 'Société Nationale de Musique' op.

p Giuseppe Verdi : Aïda
Daniel-François Auber (Parijs, 13 mei)

1872

Wereld

De keizers van Rusland, Duitsland en Oostenrijk-Hongarije sluiten een verbond. In Groningen wordt voor de eerste keer een vrouw toegelaten tot een Nederlandse universiteit. De Jezuïeten worden uit Duitsland verbannen. Claude Monet schildert met zijn Impression du soleil levant het eerste impressionistische schilderij.

Vlaamse muziek

Brussel - mei : De Belgische Staat koopt Fétis' bibliotheek en instrumentenverzameling.
Marseille : François-Marie Mol wordt dirigent van de 'Société des Concerts Populaires'. Op 9 januari wordt hij benoemd tot leraar harmonie aan het Conservatorium.
Robert Julien Van Maldeghem
ontvangt van de Nederlandse Vereniging voor Muziekgeschiedenis een gouden medaille voor zijn reproductie van religieuze werken van Sweelinck.

p Peter Benoit : Liefdedrama aan zee
p Charles Duyck : La Rédemption
p Karel Miry : De dichter en zijn droombeeld (Brussel, 2 december), De twee zusters (Brussel)
b Léon de Burbure de Wesembeek : Notice sur Charles-Louis Hanssens
b Edouard Gregoir : Documents historiques relatifs à l'art et aux artistes-musiciens, dl. 1
Jean Andries (Gent, 21 januari)
Victor Coremans (Elsene, 23 oktober)

Europese muziek

Bayreuth : De eerste steen van het door Richard Wagner ontworpen Festspielhaus wordt gelegd.
Parijs : César Franck wordt benoemd als orgeldocent aan het Parijse Conservatorium.
Wenen : Opening van de Bösendorfer-Saal, die de populairste concertzaal van Wenen wordt. Johannes Brahms wordt dirigent van de Gesellschaftskonzerte.
Friedrich Nietzsche schrijft zijn eerste werk Die Geburt der Tragödie aus dem Geiste der Musik, en promoot daarmee de muziekdrama's van Richard Wagner.

p Georges Bizet : L'Arlésienne

1873

Wereld

Door de Cortes, het Spaanse parlement, wordt de eerste Spaanse republiek uitgeroepen. In de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije wordt het stemrecht veranderd ten gunste van de Duitstalige inwoners. Maarschalk MacMahon volgt Thiers op als president van Frankrijk, in september eindigt de Pruisische bezetting. Napoleon III sterft in ballingschap. De zesde wereldtentoonstelling vindt plaats in Wenen.

België

Brussel - 17 augustus : De wet Coremans staat Vlamingen toe hun eigen taal voor de rechtbanken van de Vlaamse gewesten, maar nog niet in Brussel te gebruiken. De wet was het resultaat van een discussie over de zaak Coucke en Goethals. Deze arbeiders waren in 1865 ten onrechte veroordeeld, omdat ze geen woord van hun in het Frans gehouden proces hadden begrepen.

Vlaamse muziek

Brussel : Arthur De Greef trekt naar het Conservatorium. Eugène Ysaÿe krijgt vioolles van Wieniawsky. Emile Mathieu doet een derde poging met de cantate Torquato Tasso's dood om de Prix de Rome te winnen, maar grijpt weer naast de eerste prijs. Wel krijgt hij ter aanmoediging een reisbeurs voor twee jaar. Hij vestigt zich hiermee in Parijs waar hij dirigent wordt aan het 'Théâtre du Châtelet' [> 1875].
Florimond Van Duyse
wint met zijn cantate Torquato Tasso's dood een tweede prijs in de Prix de Rome.

p Peter Benoit : De oorlog
p Karel Miry : Muziek in 't huisgezin
b Peter Benoit : De Vlaamse muziekschool van Antwerpen
Adam-Joseph Bender (Leopoldsburg, 16 augustus)
Jean-Valentin Bender (Brussel, 14 februari)

Europese muziek

Wenen : Een 'Akademischer Wagner-Verein' wordt opgericht.

p Johannes Brahms : Strijkkwartet nr. 1 in c, nr. 2 in a, opus 53
p Franz Liszt : Christus

1874

1874: ingebruikname Nederlandsche Schouwburg aan de Kipdorpbrug te Antwerpen

In 1853 werd door de samenvoeging van twee Antwerpse theatergezelschappen - De Dageraed en De Scheldegalm - een nieuw gezelschap opgericht dat zich Nationael Tooneel noemde. Het werd het eerste gesubsidieerde Nederlandstalige theatergezelschap in Vlaanderen. Voor de opvoeringen moesten ze beroep doen op het Théâtre des Variétés. Daar dit geen duurzaam gebouw was, kwam er al snel het idee om een eigen staddschouwburg te bouwen. In 1866 besloot het stadsbestuur (dat op dat moment Vlaamsgezind was) tot de bouw van een Vlaamse schouwburg aan de Kipdorpbrug. Pas in 1874 kan het gebouw in gebruik worden genomen.

In 1958 sluit de Vlaamse schouwburg (samen met nog andere theaters) omdat het niet meer voldoet aan de veiligheidsvoorschriften van de brandweer. In 1961 start de sloop van het gebouw.

Als je meer wil weten over de geschiedenis van Het Nationael Tooneel en de Vlaamse opera in Antwerpen, kan je terecht op de webtentoonstelling van de bibliotheek van het Conservatorium van Antwerpen over Muziektheater in Vlaanderen.

Wereld

In Spanje wordt de monarchie hersteld met de kroning van Alfonso XII. In Parijs wordt de eerste tentoonstelling van de impressionisten gehouden. Hans Christian Andersen publiceert zijn Sprookjes en vertellingen. De zevende wereldtentoonstelling vindt plaats in Dublin.

België

Antwerpen - 3 juni : De nieuwe schouwburg aan de Kipdorpbrug wordt ingehuldigd als de Nederlandsche Schouwburg. De volgende dag worden de feestelijkheden naar aanleiding van deze gebeurtenis bijgewoond door Koning Leopold II, Koningin Maria-Hendrika en prinses Louisa.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Gustave Huberti wordt muziekinspecteur bij de stadsscholen.
Brugge : Op vraag van Leo Van Gheluwe wordt er beslist dat de Brugse Muziekschool voortaan de titel van Conservatorium zou dragen.
Brussel : Charles Duyck richt de muziekacademie van Anderlecht op.
Jules De Swert
wordt door Richard Wagner als cello-solo gevraagd op de 'Bayreuther Festspiele'.
Turnhout : Franz Andelhof wordt benoemd tot beiaardier.

p Karel Miry : Het arme kind
b Peter Benoit : Verhandeling over de nationale toonkunde
b Henri Conscience : Levenbeschrijving van Willem De Mol
b Johan De Stoop : Treurzangen of lamentatiën van Jeremias
b Edouard Gregoir : Notices biographiques des artistes-musiciens belges et néerlandais
b Edouard Gregoir : Documents historiques relatifs à l'art et aux artistes-musiciens, dl. 2
b Edmond van der Straeten : Le théâtre villageois en Flandre, dl. 1
Willem De Mol (Marseille (FR), 9 september)

Europese muziek

p Modest Mussorgsky : Boris Godoenov
p Johann Strauss : Die Fledermaus
p Giuseppe Verdi : Requiem

1875

Wereld

In Frankrijk wordt de grondwet van de Derde Republiek aangenomen. De Britse premier Disraeli koopt een grote hoeveelheid aandelen in het Suezkanaal, waardoor Groot-Brittanië de grootste aandeelhouder wordt. Mark Twain publiceert The adventures of Tom Sawyer. Leo Tolstoj voltooit Anna Karenina.

Vlaamse muziek

Brugge : August Reyns wordt kapelmeester van de Kathedraal.
Brussel : Emile Mathieu wordt pianist-begeleider aan de Muntschouwburg.
Gent : Karel Miry wordt muziekinspecteur van de Gentse stadsscholen. Hendrik Waelput verbindt zich aan de schouwburg.

p Peter Benoit : Jan Borluut, De Leie
p Johan De Stoop : Het lied der Vlaamsche zonen, Ei, ei, ei in vriendenkryngen, Klokke Roeland
p Edgar Tinel : Schilflieder, Loverkens, Vier oud-Vlaamse Duinliederen, Sonate
b François-Auguste Gevaert : Histoire et théorie de la musique de l'antiquité
b François-Joseph Fétis : Biographie universelle des musiciens, 2e uitgave (Firmin-Didot), > 1878
b Edouard Gregoir : Documents historiques relatifs à l'art et aux artistes-musiciens, dl. 3
b Edmond Van der Straeten : Les musiciens belges en Italie, rapport à M. le Ministre de l’Intérieur
Jean-Baptiste Singelee (Oostende, 29 september)
Etienne-Evarist Van Maldeghem (Elsene, 28 augustus)

Europese muziek

Budapest : Franz Liszt wordt voorzitter van de pas opgericht Hongaarse Koninklijke Muziekacademie.
Parijs : Opening van het nieuw ontworpen Théâtre National de l'Opéra in het Palais Garnier.

p Georges Bizet : Carmen
Georges Bizet (Bougival, 3 juni)

1876

Wereld

Alexander Bell demonstreert zijn uitvinding, de telefoon. In West-Europa komt een protestgolf op gang naar aanleiding van de massale afslachting van opstandige Bulgaren door de Turken. Servië en Montenegro verklaren de oorlog aan Turkije. De achtste wereldtentoonstelling vindt plaats in Philadelphia.

Vlaamse muziek

Brussel : François-Marie De Mol wordt eerste dirigent van de Vlaamse Schouwburg.

p Peter Benoit : De pacificatie van Gent, Charlotte Corday (Antwerpen, 18 maart)
p Jacques-Nicolas Lemmens : Trois sonates pour orgue
p Pierre Thielemans : Les pélerins de Sainte-Anne-d'Auray
p Edgar Tinel : Sonate voor vier handen
b Edouard Gregoir : Panthéon musical populaire, dl. 1-5
b François-Joseph Fétis : Histoire générale de la musique, depuis les temps les plus reculés jusqu'à nos jours
Isidore-Séraphin De Vos (Gent, 30 maart)
Jacques Gregoir (Brussel, 28 oktober)
Augustin Peellaert (Brussel, 16 april)

Europese muziek

Bayreuth : De eerste volledige uitvoering van Richard Wagners tetralogie Der Ring des Nibelungen opent het nieuwe Festspielhaus.

p Johannes Brahms : Symfonie nr. 1 in c, opus 68
p Edvard Grieg : Peer Gynt
b Friedrich Nietzsche : Richard Wagner in Bayreuth

1877

Wereld

De Britse Koningin Victoria neemt de titel 'keizerin van India' aan. Rusland verklaart Turkije de oorlog en trekt Roemenië binnen als vergelding voor de Turkse wreedheden in de Balkan. Stéphane Mallarmé schrijft zijn gedicht L'Après-midi d'un faune. Thomas Edison ontwikkelt de fonograaf, de voorloper van de grammofoon. In Wimbledon wordt het eerste Engelse tennistoernooi gehouden.

Vlaamse muziek

Brussel : Edgar Tinel wint met zijn cantate Klokke Roeland de Prix de Rome.

p Peter Benoit : De Rubenscantate, Aan Antwerpen
p Désiré Cooreman : Samson
p Joseph Duclos : Die Saghe van Groeninghevelt
p Edgar Tinel : Au Printemps
p Emile Wambach : Rubens' geboorte herdacht
b Peter Benoit : Over de nationale toonkunde
b Edouard Gregoir : Bibliothèque musicale populaire, dl. 1
b Edouard Gregoir : Panthéon musical populaire, dl. 6
Pierre Chevillard (Parijs (FR), 20 december)
Simon Van Wassenhoven (Sint-Niklaas, 20 februari)

Europese muziek

Wenen : Anton Bruckners Derde symfonie wordt op veel onbegrip onthaald.

p Johannes Brahms : Symfonie nr. 2 in D, opus 73
p Gabriel Fauré : Requiem
p Camille Saint-Saëns : Samson et Dalila
p Peter Iljitsj Tsjajkovski : Het zwanenmeer

1878

Wereld

Umberto I volgt zijn overleden vader Victor Emanuel II op als koning van Italië. Roemenië scheurt zich af van Turkije en wordt onafhankelijk. Turkse bevolkingsgroepen verlaten de Balkan, Turkije vraagt Rusland om wapenstilstand. Met het verdrag van Berlijn wordt de vrede getekend en worden Montenegro, Servië en Roemenië onafhankelijk. Paus Pius IX overlijdt en wordt opgevolgd door Leo XIII. De negende wereldtentoonstelling vindt plaats in Parijs. Friedrich Nietzsche verzamelt in Menschliches, Allzumenschliches enkele kritische opmerkingen over Wagner.

Vlaamse muziek

Antwerpen : François Callaerts wordt kapelmeester in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal.
Brugge 19 - 20 augustus :
Leo van Gheluwe organiseert een muziekfestival met op het programma werken van zichzelf, Benoit en Hendrik Waelput.
Mechelen : Jacques-Nicolas Lemmens richt samen met Kanunnik Van Damme de 'Ecole de musique religieuse' op.
Turnhout : Jan Aloïs Van Eyck wordt dirigent van de Orfeuskring.

p Peter Benoit : De wereld in
p Arthur De Greef : De marketentster
p Jules De Swert : Die Albigenser (2 oktober, Sonnenberg)
p Gustave Huberti : Willem van Oranjes dood
p Alphonse Mervillie : Duinelied Leve De Panne
b Léon de Burbure : De Antwerpsche ommegangen in de XIVe en de XVe eeuw
b François-Joseph Fétis : Biographie universelle des musiciens, 2e uitgave (Firmin-Didot), 1875 > 1878
b Edouard Gregoir : Bibliothèque musicale populaire, dl. 2
b Adolphe Samuel : Résumé sur les instruments de musique à l'exposition de Paris
b Edmond Van der Straeten : Les ménestrels aux Pays-Bas du 13e au 18e siècle, Voltaire musicien

Europese muziek

Frankfurt : Opening van het Conservatorium.

p Johannes Brahms : Vioolconcerto in D, opus 77
p Arthur Sullivan : HMS Pinafore
b August Wilhelm Ambros : Geschichte der Musik
b Arthur Pougin : Biographie universelle des musiciens par F.-J. Fétis, Supplément et Complément, dl. 1

1879

Wereld

De conservatieve republikein Jules Grévy wordt verkozen als nieuwe Franse president. De Tsjechen keren na zestien jaar terug in het Weense parlement. Groot-Brittanië heeft grote moeite om de Zoeloe-opstanden in Zuid-Afrika te bedwingen. Duitsland en Oostenrijk-Hongarije tekenen het Tweeverbond. Over de hele wereld heerst hongersnood als gevolg van mislukte oogsten in Groot-Brittanië, Ierland en China: alleen al in China en Indië sterven miljoenen mensen.

België

Brussel : De nieuwe wet op het lager onderwijs wordt van kracht. Voortaan moet iedere gemeente minstens één neutrale school bezitten.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Hendrik Waelput wordt dirigent aan de Koninklijke Schouwburg. Hij wordt leraar harmonie, contrapunt en fuga aan de Vlaamse Muziekschool [> 1885].
Berlijn : Eugène Ysaÿe wordt violist in het orkest van het Konzerthaus [> 1884].
Brussel : De zeventienjarige Arthur De Greef behaalt met grootste onderscheiding een eerste prijs piano aan het Conservatorium, samen met Isaac Albeniz.
Gent - 10 april : Het Conservatorium wordt een staatsinstelling, grotendeels te danken aan de inspanningen van Gustave de Burbure de Wesembeek, die dan ook voorzitter wordt van de Administratieve Commissie.
Leipzig : Na zijn studies aan het Antwerpse Conservatorium bij Peter Benoit trekt Jan Blockx naar Leipzig, waar hij een vriend wordt van Grieg en Sinding, en lessen volgt bij Reinecke.
Luik : Hendrik Waelput wordt dirigent te Luik.
Mechelen - 2 januari : de Ecole de Musique religieuse, het latere Lemmensinstituut, opent officieel de deuren. Naast stichter Jacques-Nicolas Lemmens zijn Peter Frans de Voght en Kanunnik Van Damme nauw betrokken bij de oprichting van dit instituut.

p Peter Benoit : Het Dietse bloed, Humoristische jubelgroet, Jonkvrouw Kathelijne
p Joseph Duclos : Le chant de la liberté
p Emile Mathieu : Le Hoyoux
p Alphonse Mervillie : Duizende Sterren Versieren den Hemel
p Edgar Tinel : Grafgezangen, Kollebloemen
b Edouard Gregoir : L'Art musical en Belgique sous les règnes de Léopold Ier et de Léopold II
b Edouard Gregoir : Bibliothèque musicale populaire, dl. 3
b Edmond van der Straeten : Lohengrin, La Mélodie populaire dans l’opéra Guillaume Tell de Rossini

Europese muziek

Londen : De eerste delen van de eerste editie van George Grove's Dictionary of music and musicians verschijnen.

p Franz Liszt : Via crucis
p Bedrich Smetana : Mijn vaderland
p Peter Tsjaikovski : Eugen Onegin

1880

Wereld

Frankrijk annexeert Tahiti. Er zijn spanningen tussen Frankrijk en Italië over Tunesië. De Boeren in Transvaal verklaren zich onafhankelijk van Groot-Brittanië, waarop de Boerenoorlog uitbreekt. In Keulen wordt de bouw van de Dom beëindigd door de afwerking van beide torens. Fjodor Dostojevski publiceert De gebroeders Karamazov. De tiende wereldtentoonstelling vindt plaats in Melbourne.

Vlaamse muziek

Torhout : Alphonse Mervillie wordt aangesteld als leraar orgel en kerkzang aan de bisschoppelijke normaalschool (> 1891).
Alphonse Goovaerts
' boek Histoire et bibliographie de la typographie musicale dans les Pays-Bas wordt bekroond en gepubliceerd door de Koninklijke Academie van België.
Désiré Van Reysschoot
wordt directeur van de 'Cercle Musical'.

p Peter Benoit : Hucbald, De genius des Vaderlands, De muze der geschiedenis
p Joseph Duclos : Vijf liederen
p Emile Wambach : Vaderland
b Léon de Burbure de Wesembeek : Charles Luython, compositeur de musique de la Cour impériale, 1550-1620: sa vie et ses ouvrages
b Léon de Burbure : Deux virtuoses français à Anvers. Épisode des moeurs musicales aux XVIe siècle
b Duward, E. (ps. Edward Keurvels): Het vaderlandsch oratorio De Muze der Geschiedenis van Peter Benoit
b Edward Keurvels : De Oorlog van Peter Benoit
b Edmond van der Straeten : Turin musical, pages détachées - chansons populaires, concerts, théâtres lyriques, critique musicale, Wagnerisme
b Edmond Van Herendael : Willem De Mol en Eenige Bladzijden uit de Geschiedenis der Vlaamsche Toonkunstbeweging
Ferdinand Berré (Geel, 29 juli)
Juliaan Wittock (Sint-Niklaas, 26 juni)

Europese muziek

Barcelona : Oprichting van de eerste symfonische concertvereniging onder leiding van Jésus Monasterio.
Salzburg : Stichting van de 'Internationale Stiftung Mozarteum'.

p Alexander Borodin : In de steppen van Midden-Azië
p Leo Delibes : Jean de Nivelles
p Erik Satie : Gymnopédies
b César Cui : La musique en Russie
b Arthur Pougin : Biographie universelle des musiciens par F.-J. Fétis, Supplément et Complément, dl. 2
Jacques Offenbach (Parijs, 5 oktober)

1881

Wereld

Tsaar Alexander II wordt vermoord bij een bomaanslag. Zijn zoon en opvolger, Alexander III, voert een repressief beleid en schroeft vele van zijn vaders verlichte beleidslijnen terug. Oostenrijk, Duitsland en Rusland sluiten een geheim verbond voor drie jaar. In Egypte breekt opstand uit tegen de Europese invloed. Henry Stanley sticht in het Kongogebied Leopoldville. Groot-Brittanië erkent de onafhankelijkheid van de Republiek Zuid-Afrika (Transvaal). In Amerika wordt president Garfield doodgeschoten. Ibsen voltooit de roman Geesten.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Edward Keurvels wordt aangesteld als orkestleider van de Nederlandsche Schouwburg. Joseph Tilborghs wordt leraar contrapunt en fuga in het Conservatorium. Emiel Wambach wordt muziekbestuurder van de St.-Gregoriusvereniging, Alphonse Goovaerts wordt er lid.
Breslau : Frank Van der Stucken wordt kapelmeester.
Brussel : Arthur De Greef wordt aangesteld als monitor piano en harmonie in het Conservatorium. In deze periode reist hij ook naar Liszt in Weimar en naar Saint-Saëns in Parijs om zijn pianospel te verfijnen. Hendrik Waelput wordt dirigent aan de Vlaamse Schouwburg.
Leuven : Emile Mathieu wordt directeur van de Stedelijke Muziekschool.
Mechelen : Edgar Tinel wordt benoemd als directeur van de 'École de musique religieuse', in opvolging van Jacques-Nicolas Lemmens.

p Pieter-Lodewijk Busschaert : 42 Gezangen voor Congregatiën ook dienstig voor scholen
p François-Marie De Mol : Le chanteur de Médine (Brussel)
p Jan Aloïs Van Eyck : Mijn laatste hoop
p Hendrik Waelput : Hulde aan Conscience
p Emile Wambach : Mozes op de Nijl
b Edmond Van der Straeten : Le théâtre villageois en Flandre, dl. 2
François Bernier (Brussel, 26 december)
Jacques-Nicolas Lemmens (Zemst, 30 januari)
Michiel Nihoul (Tongeren, 28 juli)
Jean Van den Acker (Rotterdam (NL), 28 augustus)
Henri Vieuxtemps (Mustafa (Algerije), 6 juni)

Europese muziek

Parijs : Rodolphe Salis opent het cabaret 'Le Chat noir'.
Praag - juni : opening van het Nationaal Theater; op 2 augustus brandt het af.

p Johannes Brahms : Akademische Festouverture in c, opus 80, Pianoconcerto nr. 2 in Bes, opus 83
p Jacques Offenbach : Les contes d'Hoffmann
b Henri Viotta : Lexicon der Toonkunst, dl. 1
Modest Moesorgski (Sint-Petersburg, 28 maart)

1882

Wereld

In Dublin wordt Lord Cavendish, de hoogste minister van Ierland, vermoord door extremistische vrijheidsstrijders. Groot-Brittanië bezet Egypte en Soedan. Na pogroms verlaten vele joden Polen en Rusland. Italië sluit zich aan bij een verdrag tussen Oostenrijk en Duitsland. Darwin en Garibaldi overlijden. Gaudi begint aan de bouw van de Sagrada Familia in Barcelona.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Edward Keurvels wordt bevorderd tot eerste orkestmeester van de Nederlandsche Schouwburg. Hij tracht de lyrische drama's van zijn leraar Peter Benoit op te voeren, maar botst daarbij op een weigerachtige directie.
Sint-Niklaas : Gisleen Van Vlemmeren wordt de eerste directeur van de Muziekschool.

p Peter Benoit : Hymne aan de schoonheid
p Adolphe Samuel : Amor lex aeterna
b Leon de Burbure de Wesembeek : Les oeuvres des anciens musiciens belges : étude sur un manuscrit du XVIe siècle contenant des chants à 4 et à 3 voix
b Edmond van der Straeten : Les musiciens néerlandais en Italie
François Arnauts (Port Louis (Mauritius), 3 september)

Europese muziek

Berlijn : Oprichting van de Berliner Philharmoniker.

p Richard Wagner : Parsifal
b Hugo Riemann : Musiklexicon

1883

Wereld

Gevechten tussen Fransen en Chinees-Vietnamese troepen resulteren in de oprichting van Frans Indochina. In Frankrijk wordt de eerste auto op benzine getest. In Amsterdam vindt de opening van de elfde wereldtentoonstelling plaats. Friedrich Nietzsche schrijft Also sprach Zarathustra, Emile Verhaeren Les Flamandes. Karl Marx overlijdt.

Vlaamse muziek

Gent : Hendrik Waelput krijgt de leiding over het Muziekfestival.
Londen : Eugène Goossens I wordt dirigent bij Carl Rosa Opera Company.
Parijs : Armand Limnander de Nieuwenhove wordt verkozen tot lid van de Académie française.
Weimar : Dankzij Liszt krijgt Frank Van der Stucken de kans om een concert te geven in het groothertogelijk theater van Weimar.

p Arthur De Greef : Quatre pièces caractéristiques pour violon et piano
p Emile Mathieu : Freyhir
p Karel Miry : De kleine patriot (Brussel, 23 december)
p Edgar Tinel : Te Deum, Vlaamse Stemmen
b Edouard Gregoir : Grétry (André-Ernest-Modeste)
François-Marie De Mol (Oostende, 3 november)

Europese muziek

Londen : George Grove wordt de eerste directeur van het 'Royal College of Music'. Onder leiding van Dom Joseph Potier publiceren de Benedictijnen het Liber Gradualis.
New York : Opening van de Metropolitan Opera.

p Johannes Brahms : Symfonie nr. 3 in F, opus 90
p Emanuel Chabrier : España
p Leo Delibes : Lakmé
p César Franck : Le chasseur maudit
b Henri Viotta : Lexicon der Toonkunst, dl. 2
Richard Wagner (Venetië, 13 februari)

1884

Wereld

Op de Koloniale Conferentie in Berlijn buigen de Europese mogendheden zich over de verdeling van Afrika en de afschaffing van de slavernij. Joris-Karl Huysmans schrijft zijn symbolistische roman A Rebours. Seurat maakt zijn eerste pointillistische schilderij. De twaalfde wereldtentoonstelling vindt plaats in New Orleans.

België

Graaf Charles Woeste volgt August Beernaert op als voorzitter van de Belgische Katholieke Partij.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Joseph Tilborghs wordt gevraagd als orgelexpert bij de bouw van het Anneessens-orgel in de Sint-Jacobskerk.
New York (VS) : Frank Van der Stucken volgt Leopold Damrosch op als directeur van het gereputeerde mannenkoor de 'New York Arion Society'.

p Peter Benoit : Kinderhulde aan een dichter
p Jan Blockx : Vlaamse dansen
p François-Marie De Mol : Le Chanteur de Médine (Marseille)
p Joseph Duclos : Het Schutverbond
p Emile Wambach : Yolande (Antwerpen, 23 april)

Europese muziek

Budapest : Voltooiing van de Hongaarse Nationale Opera.
Leizpig : Opening van het nieuwe Gewandhaus.
Parijs : Claude Debussy wint de Prix de Rome met L'Enfant prodigue.

p Anton Bruckner : Symfonie nr. 7 in E, Te Deum
p Jules Massenet : Manon
Bedrich Smetana (Praag, 12 mei)

1885

Wereld

Belgisch Congo wordt gesticht als persoonlijk bezit van Leopold II. Servië eist land op van Bulgarije en valt zijn buurland binnen. Oostenrijk beschermt Servië en weet de gevechten te stoppen. In Chicago wordt de eerste wolkenkrabber gebouwd. De dertiende wereldtentoonstelling vindt plaats in Antwerpen.

België

De Belgische Werkliedenpartij, onder leiding van Anseele, wordt opgericht.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Jan Blockx wordt leraar harmonie aan het Conservatorium.
Brussel : Arthur De Greef wordt op drieëntwintigjarige leeftijd aangesteld als pianoleraar aan het Conservatorium.
Frank Van der Stucken
dirigeert verschillende concerten in Indianapolis en New York met exclusief werk van Amerikaanse tijdgenoten [>1889].

p Peter Benoit : Hymne aan de vooruitgang
p Jan Blockx : Symfonie in D
p Paul Gilson : Quatuor sur des mélodies alsaciennes
p Edgar Tinel : Orgelsonate, Bunte Blätter, Geestelijke gezangen, Marialiederen, Adventliederen
p Emiel Wambach : Kindercantate
b Peter Benoit : Vlaamse brieven
b Jules Busschop : Miscellanées poétiques
b François-Auguste Gevaert : Nouveau traité d'instrumentation
b Edouard Gregoir : Les artistes-musiciens Belges au XVIIIme et au XIXme siècle
b Edmond van der Straeten : Les musiciens néerlandais en Espagne
Hendrik Waelput (Gent, 8 juli)

Europese muziek

Parijs : Oprichting van de Revue Wagnérienne. Stéphane Mallarmé is één van de redacteurs.
Sint Petersburg : Mitrofan Beljajev richt de Russische Symfonieconcerten op.
Oprichting van het Vierteljahrsschrift für Musikwissenschaft door Guido Adler, Philip Spitta en Friedrich Chrysander.

p Johannes Brahms : Symfonie nr. 4 in e, opus 98
p César Franck : Variations symphoniques
p Jules Massenet : Le Cid
p Johann Strauss : Der Zigeunerbaron
b Henri Viotta : Lexicon der Toonkunst, dl. 3

1886

Wereld

Bij de Vrede van Boekarest wordt de oorlog tussen Servië en Bulgarije beëindigd. Birma is geheel onder controle van Groot-Brittannië. De Duitse motortechnici Benz en Daimler ontwikkelen een voertuig aangedreven door een benzinemotor. In Groot-Brittannië wordt de Ierse vraag om zelfbestuur verworpen. In New York wordt het Vrijheidsbeeld onthuld, gebouwd door Gustave Eiffel en een kado van Frankrijk. De veertiende wereldtentoonstelling vindt plaats in Londen.

België

Charleroi - 27 maart : In het Waalse industriebekken breken stakingen en rellen uit.

Vlaamse muziek

Brussel : Eugène Ysaÿe wordt aangesteld als vioolleraar aan het Conservatorium.
Franz Liszt is van 15 tot 18 maart in Luik, op 19 maart en van 20 tot 26 april in Antwerpen, en op 27 april in Brussel.

p Peter Benoit : Treur- en triomfzang
b Joseph Duclos : Du chant grégorien, sa mélodie, son rythme, son harmonisation, Ouvrage posthume de Jacques-Nicolas Lemmens
b Adolphe Samuel : Livre de lecture musicale formant un recueil des airs nationaux les plus caractéristiques
Jean-Louis Gobbaerts (Brussel, 5 mei)

Europese muziek

Leipzig : Gustav Mahler wordt dirigent aan het Stadttheater.

p Camille Saint-Saëns : Symfonie nr. 3 in c, opus 78
Franz Liszt (Bayreuth, 31 juli)

1887

Wereld

Generaal Boulanger pleegt een mislukte staatsgreep. De Franse president Grévy treedt af na een schandaal. Oostenrijk, Duitsland en Italië hernieuwen hun Driebond. In Groot-Brittanië viert Koningin Victoria haar gouden jubileum. Ludovic Zamenhof ontwikkelt een nieuwe taal, het Esperanto. Bouw van de Eiffeltoren in Parijs. Frederik Van Eeden publiceert De kleine Johannes. De vijftiende wereldtentoonstelling vindt plaats in Amsterdam.

Vlaamse muziek

Brugge : August Reyns' cantate Hymne aan Breydel en De Coninck wordt door de stad bekroond.
Brussel : Op 27 september laat Lodewijk Mortelmans zich inschrijven aan het Koninklijk Conservatorium voor de pianoklas van De Greef en voor de cursus contrapunt van Kufferath. Mortelmans was voordien student in het Antwerpse Conservatorium maar wilde een diploma behalen aan een Koninklijk Conservatorium.
De eerste Franstalige opvoering van Wagners Die Walküre vindt plaats in de Muntschouwburg, in bijzijn van Chabrier, Massenet, Delibes en Messager.
Roeselare : Lodewijk Mortelmans' lied De bloemen en de sterren wordt bekroond in een Vlaams-Nederlandse compositiewedstrijd.

p Franz Andelhof : Adieux de la fiancée gasconne
p Paul Gilson : Alla mazurka, Fanfare inaugurale, Au bois des elfes
p Emile Wambach : Blanchefloor
b François-Auguste Gevaert : 25 leçons de solfège à changement de clefs
b Edouard Gregoir : Les artistes-musiciens Belges au XVIIIme et au XIXme siècle, premier supplément et complément
Pieter Jan Van Paesschen ('s Hertogenbosch (NL), 6 april)

Europese muziek

Parijs : In het Eden-Théâtre vindt de eerste Franstalige opvoering plaats van Wagners Lohengrin: door de rellen die deze opvoeringen veroorzaakten, gaan slechts twee van de tien geplande opvoeringen door.

p Emmanuel Chabrier : Le roi malgré lui
p César Franck : Vioolsonate in A
p Giuseppe Verdi : Otello

1888

Archief Bibliotheek Conservatorium Antwerpen.

1888: Arthur De Greef speelt in Griegs zomerhuis diens Eerste pianoconcerto voor

Arthur De Greef speelde tijdens zijn concerten regelmatig werken van Edvard Grieg, met wie hij een dichte vriendschap zou aanknopen. In 1888 reisde De Greef naar Noorwegen, waar hij Griegs pianoconcerto speelde in Troldhaugen, het zomerhuis van de componist. Vanaf dat moment werd De Greef één van Griegs belangrijkste pleitbezorgers, niet alleen voor de pianowerken maar ook voor kamermuziek en concertos.

In 1889 keerde hij terug naar Noorwegen om er met groot succes werk van Grieg te vertolken. In datzelfde jaar speelde hij ook Griegs pianoconcerto in de Brusselse Concerts Populaires, met de componist als dirigent. Grieg droeg zijn Symphonische Tänze über Norwegische Motive für Orchester aan hem op in 1898.

Grieg en De Greef hielden er naast louter muzikale eerbeid ook een levendige en uiterst amicale correspondentie op na. Hier kan je een brief van Edvard Grieg aan Arthur De Greef lezen waarin Grieg de Leuvense pianist bedankt voor zijn 'moedige daad'.

Wereld

Wilhelm I van Pruisen wordt opgevolgd door Friedrich III, die na zijn dood enkele maanden later opgevolgd wordt door keizer Wilhelm II. Brazilië schaft als laatste land van het Amerikaanse continent de slavernij af. In Rochester ontwikkelt George Eastman de eerste Kodak-films. August Strindberg schrijft Juffrouw Julie. De zestiende wereldtentoonstelling vindt plaats in Glasgow en in Melbourne.

Vlaamse muziek

Antwerpen - 26 april : Gerrit A.A. Wagner stelt in de grote zaal van de 'Cercle artistique' zijn eerste composities voor.
Brussel : Eugène Ysaÿe sticht het 'Quatuor Ysaÿe', met ondermeer Matthieu Crickboom. Lodewijk De Vocht gaat na een jaar terug van het Brusselse Conservatorium naar Antwerpen.
Gent : Jules De Swert wordt leraar cello aan het Conservatorium.
Oostende : Jules De Swert wordt tweede dirigent van het Kursaalorkest.
Rijsel - 23 juni : De door Eugène Pottier geschreven tekst van het socialistisch strijdlied De Internationale wordt door de Gentse componist Pierre Degeyter op muziek gezet. Het lied wordt in Rijsel gedrukt in een eerste oplage van 6.000 exemplaren.
Troldhaugen (Noorwegen) : Arthur De Greef speelt in Griegs zomerhuis diens Eerste pianoconcerto voor.

p Jan Blockx : Milenka (Brussel, 3 november)
p Pierre De Geyter : L'internationale
p Karel Miry : La Napolitaine (Antwerpen, 25 februari)
Charles Duyck (Brussel, 2 december)
p Edgar Tinel : Franciscus (Mechelen, 22 augustus)
p Emiel Wambach : Super Flumina
b Edouard Gregoir : Souvenirs artistiques - Documents pour servir à l'histoire de la musique, dl. 1-2
Felix Aerts (Nijvel, 10 november)
Xavier van Elewyck (Tienen, 28 april)

Europese muziek

Amsterdam : Opening van het Concertgebouw.
Budapest - oktober : Gustav Mahler wordt aangesteld als dirigent aan de Koninklijke Hongaarse opera.
Friedrich Nietzsche publiceert met Der Fall Wagner zijn hevigste aanval op de figuur van Richard Wagner.
Bayreuth : Claude Debussy bezoekt het Festspielhaus en woont er enkele Wagner-voorstellingen bij.

p Nicolaj Rimski-Korsakov : Sheherazade
p Richard Strauss : Don Juan
b Comtesse de Mercy-Argenteau : César Cui. Esquisse critique

1889

Wereld

In Parijs stichten socialistische partijen uit 20 landen de tweede Internationale. Henri Bergson publiceert zijn a-rationele Essai sur les données immédiates de la Conscience. Op de zeventiende wereldtentoonstelling in Parijs is de Eiffeltoren de grootste attractie.

België

Brussel : De wet op de kinder- en vrouwenarbeid wordt ingevoerd.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Joseph Callaerts en Joseph Tilborgs zijn nauw betrokken bij de bouw van het Schijvenorgel in de Kathedraal [> 1891]. Gerrit A.A. Wagner wordt gevraagd om het pas gestichte Antwerpsch Mannenkoor te dirigeren.
Brussel : Arthur De Greef speelt Griegs pianoconcerto op de 'Concerts Populaires', onder leiding van de componist.
Turnhout : Franz Andelhof richt de Vrije Turnhoutsche Vlaamsche Muziekschool op.
Edgar Tinel
volgt Karel Miry op als inspecteur voor het Vlaamse muziekonderwijs. Paul Gilson behaalt de Prix de Rome met zijn cantate Sinaï; Lodewijk Mortelmans behaalt samen met Paul Lebrun een gedeelde tweede prijs.
Parijs : Op de wereldtentoonstelling leidt Frank Van der Stucken het eerste "all American-program". Frans De Coninck wordt kapelmeester van het 1e Linie.
Gustave Huberti
begeleidt tijdens de 'Bayreuther Festspiele' in Villa Wahnfried Blauwaert aan de piano, in fragmenten uit Benoits De Oorlog en in enkele eigen liederen.

p Franz Andelhof : Im Walde, Turnhout's Glorie
p Peter Benoit : De Rijn, Mijn moederspraak
p Joseph Callaerts : Le retour imprévu (Antwerpen)
p Jules De Swert : Nordseefahrt (12 september, Oostende)
p Paul Gilson : Humoresque, Prélude, mazurka et mélopée, Nocturne
b Peter Benoit : De Vlaamsche Muziekschool van Antwerpen. Hare geschiedenis, hare inrichting, hare toekomst
b Edmond Van der Straeten : La musique congratulatoire en 1454 de Dijon à Ratisbonne
Léon de Burbure de Wesembeek (Antwerpen, 8 december)
Karel Miry (Gent, 3 oktober)

Europese muziek

Londen : George Bernard Shaw wordt muziekcriticus bij The Star.
Parijs : Op de Exposition Universelle horen Claude Debussy en anderen oriëntaalse muziek.

p César Franck : Symfonie in d
p Gustav Mahler : Symfonie nr. 1 in D
p Richard Strauss : Tod und Verklärung

1890

Archief Bibliotheek Conservatorium Antwerpen.

1890: Het Nederlandsch Lyrisch Tooneel wordt gesticht, met Keurvels als artistiek directeur

In 1890 was er een conflict tussen de leden van het orkest en de directie van het Théâtre Royal Français. Het resultaat van dit conflict was dat het hele orkest op staande voet ontslagen was. Op datzelfde moment zaten een aantal Vlaamse muzikanten - waaronder Paul Billiet, Henry Fontaine, Constant Lenaerts en Jan De Smet - in Café Victoria, hun favoriete ontmoetingsplaats te dromen over de representatie van Vlaams werk in Belgische theaters. Edward Keurvels, de dirigent van het orkest van de Nieuwe Schouwburg zag zijn kans toen het orkest van het Théâtre Royal Français op straat stond, en verwelkomde hen met open armen. Dit was een mooie kans om Vlaams werk voet aan de grond te laten krijgen in Antwerpen.

Keurvels drukte zijn ideeën door, maar wenste wel dat de stad hen van een speciale subsidie voorzag. Het Lyrisch Tooneel werd opgericht om in de eerste plaats lyrische drama's op te voeren. Dit waren geen opera's zoals men ze nu kent. Charlotte Corday van Peter Benoit was bijvoorbeeld een soort van operavorm, zeer bombastisch zonder aria's maar met een mengeling van Wagneriaanse muziek en Franse spreekopera's uit de achttiende eeuw. Dit genre werd moeilijk ontvangen door het publiek dat eerder grote, gekende opera's in de Nederlandse vertaling prefereerde. Toch hielp dit om Vlaamse creaties de weg te laten vinden naar het theater.

Wereld

Minister-president Otto von Bismarck wordt door Wilhelm II gedwongen tot ontslag. De Duitse Rijksdag verwerpt een voorstel tot verlenging van de anti-socialistenwet. Koning Willem III van Nederland wordt opgevolgd door Koningin Emma, die het regentschap waarneemt tot Willems dochter Wilhelmina de troon kan bestijgen. De cavalerie van de Verenigde Staten de verslaat de Sioux-Indianen bij Wounded Knee. Henrik Ibsen schrijft Hedda Gabler.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Het orkest van het 'Théâtre Royal Français' gaat in staking. Directeur Olive Lafon geeft een veertigtal orkestleden hun ontslag en vult zijn orkest aan met muzikanten uit Brussel en andere steden. Plots staat een groep doorwinterde operamuzikanten op straat. De afgevaardigde van het orkest, fagottist Leonard Verdonck, neemt contact op met Edward Keurvels, die - zoals bekend in Antwerpen - lyrische drama's op het podium van de Nederlandsche Schouwburg wil brengen. Frans Van Doeselaer, de directeur van de Nederlandsche Schouwburg, ziet een uitbreiding van het schouwburgorkest zitten, op voorwaarde dat er voldoende financiële steun gevonden wordt.
Antwerpen - 4 augustus : De Antwerpse gemeenteraad verleent - op vraag van auteur Frans Gittens - 3000 fr. aan het voorstel van Edward Keurvels om het Nederlandstalig theaterrepertoire uit te breiden met lyrische drama's. Het Nederlandsch Lyrisch Tooneel wordt gesticht, met Keurvels als artistiek directeur. De nieuwe vereniging opereert onder supervisie van de Nederlandsche Schouwburg en zal in het gebouw lyrische drama's opvoeren.
Antwerpen - 18 september : Eerste opvoering van het Nederlandsch Lyrisch Tooneel. Op het programma staat Peter Benoits Charlotte Corday.

p Paul Gilson : Six mélodies, Alla marcia, Eclogue et danse rustique, Le Démon
p Edward Keurvels : Parisina (Antwerpen, 22 december)
p Pierre Thielemans : Messe de Notre-Dame-de-Bon-Secours, Cantate bretonne en l'honneur de saint Yves
p Gisleen Van Vlemmeren : Heilzang
b François-Auguste Gevaert : Les origines du chant liturgique de l'église latine, Cours méthodique d'orchestration
b Edouard Gregoir : Souvenirs artistiques - Documents pour servir à l'histoire de la musique, dl. 3
b Edouard Gregoir : Les artistes-musiciens Belges au XVIIIme et au XIXme siècle, deuxième supplément et complément
b Edgar Tinel : Le chant grégorien
Eduard De Vos (Gent, 21 juli)
Edouard Gregoir (Wijnegem, 28 juni)

Europese muziek

p Pietro Mascagni : Cavalleria rusticana
p Peter Tsjajkovski : Schoppenvrouw
César Franck (Parijs, 8 november)

1891

Wereld

Frankrijk en Rusland tekenen een vriendschapsverdrag nadat Duitsland, Italië en Oostenrijk-Hongarije hun banden bevestigen voor de duur van twaalf jaar. In Rusland heerst hongersnood. Paus Leo XIII vaardigt de encycliek Rerum novarum uit. Begin van de bouw van de Transsiberische spoorlijn tussen Moskou en Vladivostok. De bevolking van de Verenigde Staten overschrijdt de kaap van 50 miljoen. Knut Hamsun publiceert Honger, Sir Arthur Conan Doyle schrijft De avonturen van Sherlock Holmes.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Flor Alpaerts begint aan zijn professionele loopbaan als violist, bij het orkest van het Vlaams Lyrisch Toneel. Later gaat hij werken bij de Franse Opera en vanaf 1894 bij de orkesten van de Koninklijke Harmonie Maatschappij en van de Volksconcerten.
Brussel - maart : 'L'Essor' houdt een liedavond die volledig gewijd is aan de liederen van Karel Mestdagh.
Brussel : Jozef Vandermeulen krijgt een eervolle vermelding op de Prix de Rome met Andromède.
Parijs : Arthur De Greef voert in de 'Salle Pleyel' een reeks concerten uit, waarmee hij een historisch overzicht geeft van de klaviermuziek.
Gerrit A.A. Wagner
dirigeert in de 'Concerts populaires' zijn Toewijding. Karakteruitdrukking voor snaarspeeltuigen.


p Paul Gilson : Fantaisie sur des mélodies populaires canadiennes, Prélude et scherzo
p Adolphe Samuel : Symfonie nr. 6, 'Genesis'
b Paul Bergmans : Variétés musicales, documents inédits sur l'histoire de la musique et des musiciens en Belgique. Première série
b Edmond Evenepoel : Le Wagnérisme hors d'Allemagne
b Johannes Godefridus Frederiks, en Frans Jozef van den Branden : Biographisch woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde
b Alphonse Goovaerts : Le chevalier Léon de Burbure. Notice biographique
b Edmond Van der Straeten : Cinq lettres intimes de Roland de Lassus commentées
Jules De Swert (Oostende, 24 februari)
Jean-Simon Eykens (Antwerpen, 9 oktober)

Europese muziek

Hamburg - april : Gustav Mahler wordt dirigent van het Stadttheater.
New York : Opening van Carnegie Hall.

p Johannes Brahms : Klarinettrio in a, opus 114, Klarinetkwintet in b, opus 115
p Antonin Dvorak : Requiem
p César Franck : Les béatitudes
p Sergei Rachmaninov : Pianoconcerto nr. 1 in fis, opus 1

1892

Wereld

Duitsland sluit handelsverdragen met Oostenrijk-Hongarije, België, Italië en Zwitserland. In Frankrijk ontstaat een schandaal rond de bouw van het Panamakanaal. In New York opent Ellis Island de deuren, met de bedoeling om de Europese immigranten op te vangen. Californië wordt getroffen door een enorme aardbeving. Maurice Maeterlinck schrijft Pelléas et Mélisande.

België

België onderdrukt een opstand van Arabische slavendrijvers in de kolonie Opper-Kongo.

Vlaamse muziek

Brussel : Constantin Bender wordt benoemd tot inspecteur van de militaire muziekkorpsen.
Gent : Jozef Vandermeulen wordt dirigent van de harmonie Vooruit.
Mechelen : Jef Denyn zorgt met zijn avondconcerten als stadsbeiaardier voor heel wat publiek.
Oostende : Léandre Vilain wordt organist aan de Sint-Petrus-en-Pauluskerk, later ook van het Kursaal.
Parijs : Arthur De Greef geeft in de 'Salle Pleyel' een reeks concerten gewijd aan de oude klaviermuziek.

p Peter Benoit : Karel van Gelderland (Antwerpen, september)
p Jan Blockx : Maître Martin (Brussel, 30 november)
p Paul Gilson : Mélodies Ecossaises, La mer (Brussel, 20 maart)
p Edgar Tinel : De vijfstemmige Mis
p Emiel Wambach : Schouwspeldans
b Franz Andelhof : Theoretische en practische muziekleer
b Prosper Claeys : Histoire du Théâtre à Gand
b Huibrecht Melis : Peter Benoit. Eenige woorden over zijn leven, zijne werken en zijne School
b Maurits Sabbe : Peter Benoit
b Emiel Schiltz : Benoit en zijne school
Arnold Joseph Blaes (Brussel, 11 januari)
Armand Limnander de Nieuwenhove (Moignanville (FR), 15 augustus)
Gerrit Wagner (Antwerpen, 24 november)
Jérôme Wilder (Parijs (FR), 8 september)
Jan Jozef Bessems (Antwerpen, 23 januari)
Pieter Lodewijk Busschaert (Vichte, 10 januari)
Benoit Lagye (Gent, 3 september)

Europese muziek

Wenen : Guido Adler en anderen organiseren de Internationale Ausstellung für Musik- und Theaterwesen.

p Anton Bruckner : Symfonie nr. 8 in c
p Ruggiero Leoncavallo : I Pagliacci
p Jules Massenet : Werther
p Peter Tsjajkovski : De notenkraker

1893

Wereld

In Parijs vinden terroristische aanslagen van anarchisten plaats. Het Brits Hogerhuis verwerpt opnieuw de Ierse vraag om onafhankelijkheid. In Praag stijgt de anti-Duitse stemming. Frankrijk legt Dahomey zijn protectoraat op. De achttiende wereldtentoonstelling vindt plaats in Chicago. Victor Horta bouwt in Brussel zijn eerste huis in Art Nouveau-stijl, ook Frank Lloyd Wright voert zijn eerste ontwerpen uit. Edvard Munch schildert De schreeuw.

België

Brussel : Het algemeen meervoudig stemrecht wordt ingevoerd. Alle Belgische mannen, ouder dan 25 jaar, zijn vanaf nu stemgerechtigd.

Vlaamse muziek

Antwerpen - 20 februari : De Antwerpse bas Henry Fontaine stuurt een verzoekschrift naar het Antwerpse College van Burgemeester en Schepenen betreffende de oprichting van een Vlaamse Opera. In de pers verschijnen de eerste berichten en geruchten over de stichting van een operavereniging.
Antwerpen - 22 december : Pelops, het eerste lyrische drama van Zdenek Fibichs trilogie Hippodamia, gaat in première in de Nederlandsche Schouwburg. De echtgenote van de componist woont de creatie bij.
Antwerpen : Edward Keurvels wordt naast Henry Fontaine secretaris en dirigent van het Nederlandsch Lyrisch Tooneel [> 1899].
Brussel : Lodewijk Mortelmans behaalt de Prix de Rome met zijn cantate Lady Macbeth. Jozef Vandermeulen krijgt de tweede prijs.
Gent : Het borstbeeld van Karel Miry wordt onthuld op het Casinoplein.
Sint-Joost-ten-Node : Gustave Huberti wordt directeur van de Muziekschool.
Julius Schrey
trekt naar de Verenigde Staten waar hij een aanbieding krijgt om met 'The Mendelssohn's Quintette Club' op tournee te gaan. Met dit internationaal gezelschap doorkruist Schrey de V.S. in alle richtingen [> 1894].
Désiré Van Reysschoot
ontvangt de Leopoldsorde.

p Peter Benoit : Het meilief (Izegem, 22 oktober)
p August De Boeck : Dahomeysche rhapsodie
p Arthur De Greef : Fantaisie sur des vieilles chansons flamandes pour piano et orchestre (Brussel, 10 december)
p Paul Gilson : Le démon (Bergen, 9 april)
b Jacques Eduard Croegaert : L'oeuvre de Pierre Benoit et sa continuation
b François-Auguste Gevaert : Annuaire de l'Académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique
b Robert Van Maldeghem : Trésor musical, collection authentique de musique sacrée et profane des anciens maîtres belges, opus 170, uitgegeven in 58 delen, 1863 > 1893
Gustave de Burbure de Wesembeek (Brussel, 25 oktober)
Robert-Julien Van Maldeghem (Elsene, 13 november)
Ferdinand Brondeel (Gent, 12 mei)

Europese muziek

Parijs : Pianiste Marie Jaëll geeft een zesdelig concertrecital in de Salle Pleyel-Wolff waarop alle pianosonates van Beethoven gespeeld worden.

p Claude Debussy : Strijkkwartet in g, opus 10
p Antonin Dvorak : Symfonie nr. 9 in e, 'Uit de nieuwe wereld'
p Giaocomo Puccini : Manon Lescaut
p Peter Tsjajkovski : Symfonie nr. 6 in b, 'Pathétique'
p Giuseppe Verdi : Falstaff
b Alfred Habets : Alexandre Borodine. D'après la biographie et la correspondance publiées par M. Wladimir Stassoff
Charles Gounod (Saint-Cloud, 18 oktober)
Peter Tsjajkovski (Sint-Petersburg, 6 november)

1894

Wereld

Duitsland en Rusland ondertekenen een handelsverdrag. De Joodse officier Alfred Dreyfus wordt in een twijfelachtig proces (en zoals later blijkt ten onrechte) beschuldigd van staatsverraad en wordt verbannen. Nikolaas II volgt Alexander III op als tsaar van Rusland en blijft dezelfde conservatieve en antisemitische politiek voeren als zijn vader. Gabriele D'Annunzio publiceert zijn modernistische roman Il trionfo della morte. De negentiende wereldtentoonstelling vindt plaats in San Francisco.

België

Aalst - 9 december : De tegenstrevers Adolf Daens en Charles Woeste zijn in de tweede stemronde in het kiesdistrict Aalst beiden verkozen voor het parlement.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Emiel Wambach wordt benoemd tot kapelmeester van de Kathedraal [> 1912]. Jan Broeckx wordt tweede violist in het strijkkwartet De Kapel [> 1914].
Buenos Aires : Edmundo Pallemaerts richt het Argentijnse Conservatorium op.
Diest : Arthur Van Oost wordt benoemd tot directeur van de muziekschool [> 1928].
Gent : Franz Uyttenhove wordt organist aan de Sint-Jacobskerk.
Torhout : Remi Ghesquière wordt organist in zijn geboortedorp.

p August De Boeck : La chevalière d'Eon
p Joseph Ryelandt : La parabole des vierges
p Adolphe Samuel : Symfonie nr. 7, 'Christus'
p Emiel Wambach : Ouverture in de oude stijl, Melusina
b Jules Busschop : Le Sphinx des Dunes: Recueil de charades, d'énigmes, de logogriphes et d'autres problèmes amusants
Adolf Denyn (Mechelen, 11 januari)
François-Antoine Callaerts (Antwerpen, 15 juni)

Europese muziek

Guido Adler lanceert de Denkmäler der Tonkunst in Österreich.
Napels : Enrico Caruso maakt zijn debuut aan het Teatro Nuovo in Morelli's opera L'amico francesco.

p Claude Debussy : Prélude à l'après-midi d'un faune
p Richard Strauss : Guntram

1895

Wereld

Sigmund Freud publiceert zijn Studien über Hysterie en introduceert daarmee voor de eerste keer zijn gedachten omtrent psychoanalyse. Auguste en Louis Lumière construeren de eerste ciné-camera en projector en geven een eerste filmvoorstelling. Wilhelm Röntgen ontdekt de X-straling. Oscar Wilde wordt schuldig bevonden aan homoseksualiteit. De twintigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Atlanta.

Vlaamse muziek

Brugge : Leo Van Gheluwe sticht de Vereniging der Koncerten van het Muziekkonservatorium.
Cincinnati (V.S.) : Frank Van der Stucken wordt eerste dirigent van het 'Cincinnati Symphony Orchestra' [> 1907].

p August De Boeck : Cendrillon
p Paul Gilson : Francesca da Rimini (Brussel, 20 januari)
p Lodewijk Mortelmans : Mythe der lente, Lente-Idylle
b François-Auguste Gevaert : La mélopée antique dans le chant de l'église latine
Edouard Nevejans (Elsene, 2 mei)
Edmond Van der Straeten (Oudenaarde, 25 november)
Peter Frans De Voght (Mechelen, 2 september)

Europese muziek

Londen - 25 augustus : Robert Newman organiseert in Queen's Hall de eerste serie Promenadeconcerten ('Proms') onder leiding van Henry J. Wood.

p Gustav Mahler : Symfonie nr. 2 - Auferstehung
p Richard Strauss : Till Eulenspiegel

1896

Wereld

Bewijzen omtrent de onschuld van Richard Dreyfus worden achtergehouden. Italiës pogingen om de onafhankelijke natie Ethiopië te veroveren eindigen met een Italiaanse nederlaag. Japan wordt geteisterd door een zware aardbeving. Theodor Herzl publiceert het zionistisch manifest Der Judenstaat. In Athene worden de eerste moderne Olympische Spelen gehouden. Hongarije viert zijn duizendjarig bestaan.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Edward Keurvels sticht de Dierentuinconcerten. Willem De Latin wordt benoemd tot hulpleraar orgel aan het Conservatorium [> 1941]. Julius Schrey begint zijn carrière als eerste viool en koorrepetent aan het Nederlands Lyrisch Toneel.
Brugge : Oprichting van de Maatschappij der Concerten van het Conservatorium door onder meer Jean-Baptiste Accolay
Brussel : Edgar Tinel wordt leraar contrapunt en fuga in het Conservatorium.
Gent : Jozef Vandermeulen wordt monitor notenleer aan het Conservatorium.

p Jan Blockx : Herbergprinses (Antwerpen, 10 oktober)
p August De Boeck : La phalène, Symfonie in G
p Arthur De Greef : Suite d'orchestre (Brussel, 22 november)
p Paul Gilson : Et la lumière descend sur tous
p Lodewijk Mortelmans : Homerische symfonie
Jules Busschop (Brugge, 10 februari)
Hendrik Cartol (Turnhout, 4 september)
Hubert-Ferdinand Kufferath (Sint-Joost-ten-Noode, 23 juni)
Jean-Baptiste-Joseph Cras (Brussel, 7 november)

Europese muziek

Parijs : Vincent d'Indy richt de Scola Cantorum op.

p Gustav Mahler : Lieder eines fahrenden Gesellen
p Giaocomo Puccini : La bohème
p Richard Strauss : Also sprach Zarathustra
Anton Bruckner (Wenen, 11 oktober)

1897

Wereld

De Tsjechische taal wordt in Bohemen gelijkgesteld aan het Duits als ambtelijke voertaal. Op initiatief van Theodor Herzl vindt het eerste zionistische congres plaats. In Egypte komt het tot massabetogingen tegen de Britse overheersing, terwijl Koningin Victoria haar diamanten jubileum viert. De Belg Adrien de Gerlache raakt ingesloten door pakijs in Antarctica en moet er noodgedwongen overwinteren. De eenentwintigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Brussel.

Vlaamse muziek

Antwerpen - 12 september : Tijdens het feestconcert, voor het Koninklijk Vlaams Conservatorium, dirigeert Mortelmans Benoits Feestzang en zijn gelegenheidswerk Hulde aan Peter Benoit.
Brussel : Jozef Vandermeulen behaalt een tweede Prix de Rome prijs met Comala.
Cincinnati (V.S.) : Frank Van der Stucken wordt directeur en decaan van het 'Cincinnati College of Music' [> 1903]. Op het Meifestival dirigeert hij het 'Cincinnati Symphony Orchestra' en kinderkoor voor de uitvoering van Benoits kindercantate De wereld in.
Sint-Niklaas - 14 oktober : Gustaaf Van Wassenhoven speelt het nieuwe orgel van de decanale kerk in.

p Peter Benoit : De Ledeganckcantate
p August De Boeck : Allegro con fuoco
p Paul Gilson : Marche festivale sur le Te Deum, Hymne à l'art
p Joseph Ryelandt : Symfonie nr. 1, Strijkkwartet nr. 1
p Edgar Tinel : Godelieve (Brussel, 22 juli)
p Gisleen Van Vlemmeren : Welkomstgroet
b Georges Eeckhoud : Peter Benoit, sa vie, son Esthétique et son Enseignement, Son Oeuvre
b Auguste Monet : Peter Benoit en het Koninklijk Vlaamsch Conservatorium. Een terugblik op zijn leven en werken. Ter gelegenheid der Huldebetooging van 12 september 1897.
b Julius Sabbe : Leo Van Gheluwe. Zijn jubileum als bestuurder der Brugsche muziekschool
b Jozef Vandermeulen : Levensbeschrijving van Richard Wagner en analyse "Tannhaüser"
b Edmond Van der Straeten : Jacques de Saint-Luc, luthiste athois du 17ème siècle
Joannes Franciscus Volckerick (Antwerpen, 21 februari)

Europese muziek

Parijs : Oprichting van de populaire Concerts Lamoureux.
Wenen : Gustav Mahler wordt dirigent aan de Hofoper.

p Vincent d'Indy : Fervaal
p Dukas : L'apprenti sorcier
p Richard Strauss : Don Quixote
Johannes Brahms (Wenen, 3 april)

1898

1898: De Antwerpsche Muziekschool verkrijgt de status van Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium

Peter Benoit voerde als directeur van de Antwerpsche Vlaamsche Muziekschool een geïntegreerd pedagogisch systeem in dat zich zowel tot het publiek en de amateur als tot de professionele musicus richtte en het muziekleven van het kleinste dorp tot de stad omvatte. Het doel van zijn muziekonderwijs was niet het vormen van virtuozen maar wel van "denkende mannen en vrouwen" (hij voerde trouwens gemengd onderwijs in), die midden het volk staan: "Groote kunstenaars bestaan niet uit en bestaan niet op zich zelven." Componisten zowel als uitvoerende musici moesten midden het volk - hun publiek - staan. Bij zijn aanstelling eiste hij dat het een volledige Vlaamse muziekschool zou worden. Het gemeentebestuur stemde hier mee in.

Vanaf dan stelde Benoit alles in het werk om zijn muziekschool tot Conservatorium te laten erkennen. In 1895 was er een eerste stap in die richting. De stad, de provincie en de staat sloten een overeenkomst waarbij de staat de muziekschool overnam. Maar uiteindelijk moest Benoit nog wachten tot het Koninklijk Besluit van 15 juni 1898. Vanaf die dag werd de Antwerpsche Vlaamsche Muziekschool tot Koninklijk Vlaamsch Conservatorium Antwerpen verheven. Daarmee werd het Antwerpse Conservatorium de eerste instelling voor hoger onderwijs in België met het Nederlands als voertaal.

Wereld

Emile Zola schrijft J'accuse, een open brief naar de Franse president betreffende de Dreyfus-affaire. De Verenigde Staten verklaren de oorlog aan Spanje en bezetten Cuba, de Filippijnen en Puerto Rico. In Wenen wordt een revolutionaire tentoonstelling gehouden van Jugendstil-kunst. Marie Curie ontdekt het radium.

België

Brussel - 18 april : De wet op het taalgebruik in officiële wetteksten, de zogenoemde Gelijkheidswet, wordt ingevoerd. Het Nederlands wordt zo de tweede officiële taal van België. De Nederlandse tekst van wetten en koninklijke besluiten hebben voortaan dezelfde juridische waarde als de Franse.

Vlaamse muziek

Antwerpen : De Antwerpsche Muziekschool verkrijgt de status van Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium. Peter Benoit blijft er directeur.
Brugge : het Brugsch Quintet wordt opgericht door pianist Jules Van Dycke, violisten August Vander Looven en Oscar De Busschere, altviolist Theo Delarivière en cellist Adolf De Vlaemynck.
Gent - 18 oktober : Emile Mathieu volgt Adolphe Samuel op als directeur van het Koninklijk Conservatorium [> 1924].
Gent : Benoit en Van Duyse werken nauw samen in het Comiteit ter bevordering van den Nederlandschen zang van het Willemsfonds. Uit deze vereniging ontstaan de liederavonden. Frank Van der Stucken wordt beloond voor zijn inzet voor de Amerikaanse muziek en verkrijgt het lidmaatschap van het 'National Institute of Arts and Letters'. Edward Grieg draagt zijn Symphonische Tänze über Norwegische Motive für Orchester op aan zijn goede vriend Arthur De Greef.

p Arthur Van Oost : Lika (Antwerpen, 4 januari)
b Maurice Kufferath : Les Concerts Populaires de Bruxelles
Johan De Stoop (Roeselare, 30 oktober)
Adolphe Samuel (Gent, 11 september)
Pierre Thielemans (Guingamp (FR), 3 december)
Pierre-Jean Van Damme (Gent, 3 november)

Europese muziek

Wenen : Guido Adler volgt Edward Hanslick op als muziekprofessor. George Bernard Shaw publiceert The perfect Wagnerite.

p Nicolaj Rimski-Korsakov : Sadko
p Richard Strauss : Ein Heldenleben

1899

Wereld

Dreyfus wordt vrijgesproken bij presidentieel besluit. De Tweede Boerenoorlog breekt uit tussen Zuid-Afrikaanse Boeren en Britse troepen. Tsaar Nikolaas II onderdrukt opstanden in Finland. In Den Haag komen zesentwintig landen bijeen om de eerste Vredesconferentie bij te wonen. Sigmund Freud publiceert Die Traumdeutung. De tweeëntwintigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Parijs.


België

Brussel : De wet op de veiligheid en gezondheid van werknemers wordt ingevoerd.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Er wordt een Mortelmans-festival georganiseerd waarop symfonische werken als Lente-Idylle, Homerische Symfonie en Mythe der Lente enthousiast worden onthaald. Tijdens de Van Dyck-feesten wordt Armand Timmermans gevraagd om het verplichte koorwerk te schrijven voor de internationale samenzangwedstrijd: Gevloekt zij den oorlog. Emiel Wambach wordt leraar Antieke Muziek aan het Conservatorium.
Gent : Emiel Hullebroeck sticht het A Capellakoor. Het koor behaalt prijzen op internationale concoursen in Brest, Rijsel, Reims en Parijs.
Liverpool : Emile Mathieu wordt uitgenodigd om in 'New Brighton Tower' een concert met Belgische muziek te leiden.

p Arthur Van Oost : Het minnebrugje (Antwerpen, 24 januari)
p Emile Wambach : Quinten Matsys (Antwerpen, 16 december)
Pierre De Mol (Aalst, 2 juli)
Charles-Pierre Hanssens (Gent, 31 mei)
Theodoor Van Wassenhoven (Lier, 6 augustus)

Europese muziek

p Edward Elgar : Variations for orchestra, 'Enigma'
p Maurice Ravel : Pavane pour une infante défunte
p Arnold Schönberg : Verklärte Nacht
Johann Strauss Jr (Wenen, 3 juni)

1900

Wereld

Umberto I van Italië wordt vermoord en wordt opgevolgd door zijn zoon Victor Emmanuel III. De Chinese Boxeropstand breekt uit. Graaf Ferdinand von Zeppelin test zijn eerste luchtschip. De tweede Olympische Spelen worden geopend in Parijs. De drieëntwintigste wereldtentoonstelling vindt plaats in New York.

België

Brussel - 10 maart : Met de wet op de arbeidsovereenkomst wordt de gehuwde vrouw gemachtigd haar eigen loon te verdienen.
Brussel - 27 mei : Bij de eerste verkiezingen volgens algemeen meervoudig mannenkiesrecht winnen de liberalen ten koste van de katholieken, die echter hun meerderheid behouden. Voor het eerst hebben alle arbeiders kiesrecht, maar de stemmen van rijkere burgers wegen zwaarder door.
2 oktober : De latere Koning Albert I huwt Elisabeth van Beieren.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Emiel Wambach wordt leraar harmonie aan het Conservatorium. Edward Keurvels wordt er benoemd tot secretaris. Julius Schrey wordt tweede dirigent van het Nederlands Lyrisch Toneel.
Brugge - 20 oktober : Karel Mestdagh volgt Leo Van Gheluwe op als directeur van het Conservatorium.
Brussel : August De Boeck wordt organist van de Karmelietenkerk [> 1920]. Paul Gilson wordt aangesteld als leraar harmonie in het Conservatorium [> 1909].

p Franz Andelhof : José-Maria (Antwerpen)
p Jan Blockx : Thijl Uilenspiegel (Brussel, 12 januari)
p Paul Gilson : Symfonische ouverture nr. 1, Méditation élégiaque
b Peter Benoit : Algemeen leerplan van het Koninklijk Vlaamsch Conservatorium
b Albert Soubies : La Musique Belge du 19e Siècle
Ferdinand Van Durme (Eksaarde, 2 juli)

Europese muziek

p Edward Elgar : The dream of Gerontius
p Giacomo Puccini : Tosca
p Jean Sibelius : Finlandia

1901

Les compositeurs belges, 1936, p. 22.

1901: Jan Blockx volgt Peter Benoit op als directeur van het Conservatorium

Op 8 maart 1901 sterft Peter Benoit nadat hij al een tijd ziek was. In het Conservatorium wordt hij opgevolgd door Jan Blockx, hoewel niet iedereen stond te springen voor die keuze.

Niettegenstaande Jan Blockx met zijn opera's veel betekend heeft voor de internationale verspreiding van de Vlaamse muziek en er de jonge Vlaamse Opera mee van het bankroet heeft gered, kreeg hij vanuit flamingantische hoek scherpe verwijten vanwege zijn verbintenissen met de Parijse muziekuitgeverij Heugel. Er ontstond een ware anti-Blockxcampagne, waarvan vooral Edward Keurvels op de achtergrond de animator was. Dat Heugel in de partituur van Herbergprinses alleen de Franse tekst had afgedrukt, dat hij aan Blockx een Franse librettist had opgedrongen voor zijn opera Thijl Uilenspiegel en dat hij bovendien aangedrongen had om deze opera op 16 januari 1900 in de Brusselse Muntschouwburg in het Frans te creëren, twee dagen voor de Antwerpse première, werd beschouwd als een verloochening van de Vlaamse muziekbeweging. Daarenboven werd Blockx ervan beschuldigd dat hij Benoit tegenwerkte in zijn strijd voor een koninklijk conservatorium. Toch schreef Blockx ook nog sporadisch gelegenheidswerken voor de Vlaamse Beweging (zoals Hulde aan Conscience en Klokke Roeland) en bleef hij als repetent meewerken aan de grote uitvoeringen van Benoits cantates en oratoria.

Als leraar harmonie (vanaf 1885) was hij mede verantwoordelijk voor de opleiding van een nieuwe generatie Vlaamse componisten (met onder anderen Lodewijk Mortelmans, Julius Schrey en Flor Alpaerts). Dit alles belette niet dat in 1901 zijn benoeming tot conservatoriumdirecteur als opvolger van Benoit fel werd gecontesteerd. En niettegenstaande hij het conservatorium verder in de geest van Benoits leerplan uitbouwde, bleef de hetze voortduren. Naar aanleiding van de creatie in 1908 van zijn opera Baldie (opnieuw op een libretto van De Tière) publiceerde Jef van Hoof samen met enkele gelijkgezinde vrienden twee nummers van het krantje De Ploege, waarin ze Blockx een onwaardige opvolger van Benoit noemden. Victor Resseler beweerde in twee pamfletten dat Blockx' thema's uit Herbergprinses van Benoit had overgeschreven en dat hij met immorele libretto's en vulgaire muziek de smaak van het publiek verknoeide. Alleen buiten Antwerpen kreeg Blockx steun van onder anderen Florimond van Duyse en Paul Gilson.

Blockx' carrière is symptomatisch voor de evolutie van de Vlaamse muziekbeweging. Als eerste leerling van Benoits school behaalde hij internationale successen en dit met composities die doordrongen zijn van de eigen volksmuziek. Maar voor de Benoit-aanhangers woog dat niet op tegen het feit dat hij zich niet hield aan de strikte taalregels van Benoit.

Wereld

Na een regering van 63 jaar overlijdt de Britse Koningin Victoria. Haar oudste zoon wordt gekroond als Edward VII. In Polen neemt de culturele onderdrukking door Duitstalige en Russische bevolkingsgroepen toe. In Engeland wordt de Labour Party opgericht. Thomas Mann schrijft Die Buddenbrooks. De eerste Nobelprijzen worden uitgereikt.

België

Antwerpen - 28 april : De eerste officieuze voetbalwedstrijd tussen België en Nederland wordt door België gewonnen met 8-0.
As - 2 augustus : In As haalt de geoloog en mineraloog André Dumont steenkool naar boven. De Limburgse ondergrond blijkt vol 'zwart goud' te zitten.
Brussel - 18 oktober : De Belgische feministe Louise van den Plas start een campagne voor de invoering van het vrouwenkiesrecht.
Gent - 15 mei : De Gentse hoogleraar in de plantkunde Jules MacLeod houdt een opmerkelijke redevoering over de beoefening der wetenschappen en het gebruik van de Nederlandse taal.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Jan Blockx volgt Peter Benoit op als directeur van het Conservatorium. Lodewijk Mortelmans wordt leraar contrapunt en fuga. Emiel Wambach wordt leraar harmonie. Flor Alpaerts studeert als een van de eersten af aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium. Er wordt een Alpaerts-festival georganiseerd. Op 18 december vertolkt Willem De Latin het Concerto voor orgel en orkest van Jozef Callaerts op een concert georganiseerd door de Koninklijke Maatschappij van Dierkunde. Jules Falck wordt verbonden aan het 'Théatre royal' [> 1914].
Gent : Cyriel Van den Abeele volgt Désiré Van Reysschoot op als organist van de Sint-Niklaaskerk.

p Jan Blockx : De bruid der zee (Antwerpen, 30 november)
p August De Boeck : Théroigne de Mérincourt (Antwerpen, 22 januari)
p Paul Gilson : Petite suite rustique, Suite nocturne, Paysages
p Joseph Ryelandt : Strijkkwintet
b Charles Bergmans : Le conservatoire royal de musique de Gand
b Jan Bouchery (red.): De Vlaamsche Kunstbode, april 1901 [themanummer over Peter Benoit]
b Albert Soubies : Histoire de la musique. Belgique. Le XIXe siècle
b Constant Stoffels : Peter Benoit et le mouvement musical Flamand
b Jozef Van den Eynde : Edgar Tinel's Godelieve. Overzicht van tekst en muziek
Peter Benoit (Antwerpen, 8 maart)
Joseph Callaerts (Antwerpen, 3 maart)
Jozef Mertens (Brussel, 30 juni)

Europese muziek

Wenen : Oprichting van Universal Edition.

p Gustav Mahler : Symfonie nr. 4
b Charles Collin : Pierre Thielemans, conférence faite à Guingamp au Congrès de l'Union régionaliste bretonne le jeudi 30 août 1900
Giuseppe Verdi (Milaan, 27 januari)

1902

Wereld

Duitsland, Oostenrijk en Italië verlengen hun al jaren oude bijstandsverdrag. Groot-Brittannië en Japan tekenen een alliantieverdrag. Hierdoor wordt Japan voor het eerst door een westerse mogendheid als gelijkwaardig erkend. De leiders van de opstandige Boeren in Zuid-Afrika geven zich over aan de Britse kroonkolonie en beëindigen zo de Boerenoorlog.

België

Brussel - 11 februari : Een grote socialistische demonstratie voor algemeen kiesrecht ontaardt in bloedige rellen.
Brussel - 14 april : Grote onrust ontstaat wanneer de socialistische Belgische Werkliedenpartij de algemene staking uitroept om algemeen kiesrecht af te dwingen.
Brussel - 25 mei : Bij de kamerverkiezingen wint de katholieke partij. De sociaal bewogen priester Adolf Daens, oprichter en leider van de Christelijke Volkspartij, wordt verkozen.
Spa - 19 september : Overlijden van Koningin Marie-Henriëtta.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Paul Gilson wordt aangesteld als leraar harmonie in het Conservatorium [> 1909], Lodewijk Mortelmans wordt leraar contrapunt en fuga. Edward Keurvels sticht het Peter Benoitfonds, ter promotie van Benoits werken. Keurvels wordt opnieuw dirigent van de Antwerpse opera [> 1908]. Arthur de Hovre wordt orgelleraar aan het Conservatorium [> 1931].
Brussel : Emile Wambach volgt Jozef Mertens op als inspecteur voor het Waalse muziekonderwijs.
Jozef Vandermeulen
componeert op vraag van de Belgische werkliedenpartij de cantate Op de Groeninghekouter.
Gent : Joseph Tilborghs wordt als orgelleraar van het Conservatorium opgevolgd door Léandre Vilain.
Arthur Wilford
geeft Het Vlaamsche lied uit, een abonnementsreeks waarin hij meer dan 200 liederen publiceerde van gevestigde namen.

p August De Boeck : Winternachtsdroom (Antwerpen, 20 december)
p Lodewijk De Vocht : Groeningens grootheid
p Emile Ergo : Hulde aan de Nijverheid
p Paul Gilson : La captive, Saxofoonconcerto's nr. 1 & nr. 2, Rooversliefde
p Alphonse Mervillie : Het Laatste van de oogst is binnen
p Karel Mestdagh : De zege van Groeninge (17 augustus)
p Oscar Roels : De Vlaamsche Nacht en Zangersgroet (13 juli, Gent)
p Joseph Ryelandt : Caecilia (Antwerpen)
p Jozef Vandermeulen : Liva
b Charles Bergmans : La musique et les musiciens
b Leonard Lehembre : Toondichter Peter Benoit 1834-1901: levensschets
b Julius Sabbe : Peter Benoit: zijn leven, zijne werken, zijne betekenis
Constantin Bender (Sint-Gillis, 26 juli)

Europese muziek

Amsterdam : In het Concertgebouw vindt het driedaagse Nederlands Muziekfeest plaats.

p Claude Debussy : Pelléas et Mélisande
p Gustav Mahler : Symfonie nr. 3
p Jean Sibelius : Symfonie nr. 2 in D, opus 43

1903

Wereld

In Amsterdam en in andere steden van Nederland breken solidariteitsstakingen uit, massale ontslagen volgen. De Britse regering voert een harde campagne tegen het koloniale beleid van de Belgische Koning Leopold II. De onafhankelijkheid van Panama wordt uitgeroepen. De gebroeders Wright vliegen voor de eerste keer door de lucht met een gemotoriseerd vliegtuig. Maurice Garin wint de eerste Tour de France. Voor het eerst wordt een volledige symfonie op fonoplaten vastgelegd: de Vijfde symfonie van Beethoven door de Berliner Philharmoniker.

België

Brussel - 11 maart : Priester Daens houdt zijn eerste rede in de nieuw verkozen Kamer en valt daarbij de conservatieve Katholieke Partij aan.
Brussel - 21 oktober : De Koninklijke Academie voor Taal en Letterkunde bekroont de priester-dichter Guido Gezelle voor zijn bundel Rijmsnoer.
Brussel - 24 december : De wet op arbeidsongevallen wordt ingevoerd.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Flor Alpaerts wordt benoemd als leraar notenleer in het Conservatorium. Leo Boucherij en Lode Baekelmans stichten de Liederavonden voor het Volk.

p Jan Blockx : De kapel (Antwerpen, 7 november)
p Paul Gilson : Prinses Zonneschijn (Antwerpen, 10 oktober), Variations
p Edouard Potjes : Ariane (Gent, 23 maart)
p Joseph Ryelandt : Strijkkwartet nr. 2
p Franz Uyttenhove : L'Enéide
b N.N. : Peter Benoit-fonds. Gesticht te Antwerpen op 17 Oogst 1902. Jaarboek over 1902-1903
Maria Simonis de Berlare (Oudenaarde, 20 juni)

Europese muziek

Amsterdam : Gustav Mahler dirigeert in het Concertgebouw.

p Erik Satie : Trois morceaux en forme de poire
Hugo Wolf (Wenen, 22 februari)

1904

Wereld

Frankrijk en Groot-Brittannië sluiten de Entente Cordiale, een verdrag dat een einde maakt aan de koloniale geschillen. Het internationale protest tegen het optreden van Belgische beambten in Kongo neemt toe. Japan verklaart Rusland de oorlog en brengt het tsaristische rijk zware klappen toe. De vierentwintigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Louisiana, waar ook de derde, rampzalige editie van de Olympische Spelen doorgaat.

België

Brussel - 18 maart : Een kamercommissie begint met de behandeling van het wetsvoorstel van Edward Coremans over de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs.
Brussel - 3 juli : Een Brits rapport klaagt de wantoestanden in de Belgische kolonie Kongo aan.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Karel Candael sticht het koor De Zangkapel. Armand Timmermans schrijft de cantate Vaderlandsch Zangdicht op vraag van het gemeentebestuur voor de Nationale Feestdag.
Brussel : Arthur Wilford richt De Vlaamsche Muziekschool op.
Mechelen : Alfons Rolliers wordt benoemd tot eerste stadsbeiaardier.
Emiel Hullebroeck
wordt door het Algemeen Nederlands Verbond gevraagd om een muziekvoordracht over Benoit te houden. Dit bleek zo'n succes te zijn dat hij meer dan tweeduizend van dergelijke liederavonden heeft verzorgd.

p Karel Candael : Levensdroom
p Paul Gilson : Zeevolk (Antwerpen, 15 oktober), Symfonische ouverture nr. 2
p Joseph Ryelandt : Symfonie nr. 2
p Julius Schrey : Het arendsnest (3 maart, Antwerpen)
b Jan Blockx : Peter Benoit
b N.N. : Peter Benoit-fonds. Gesticht te Antwerpen op 17 Oogst 1902. Jaarboek over 1903-1904

Europese muziek

p Leos Janacek : Jenufa
p Gustav Mahler : Symfonie nr. 5
p Giacomo Puccini : Madama butterfly
Antonin Dvorak (Praag, 1 mei)

1905

Wereld

In Sint-Petersburg schieten soldaten op een massademonstratie die op weg was naar het tsaristische winterpaleis om een petitie aan te bieden. In Moskou breken arbeidersopstanden uit. De Japanse vloot brengt de Russische Oostzeevloot een vernietigende nederlaag toe. Matrozen van de Russische pantserkruiser Potemkin nemen het heft in eigen handen. In het Amerikaanse Portsmouth tekenen Japan en Rusland een vredesverdrag. De vijfentwintigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Luik. Albert Einstein publiceert revolutionaire artikels over de Brownse beweging, het foto-elektrisch effect en de speciale relativiteittheorie.

België

Brussel - 21 februari : Ruim 80000 Belgische mijnwerkers leggen het werk neer in navolging van een staking in het Ruhrgebied.
Antwerpen - 30 april : Op de eerste officiële voetbalinterland België-Nederland verliest België met een 1-4-nederlaag.
Brussel - 26 juli : De wet op de zondagsrust wordt ingevoerd.
Brussel - 27 september : Koning Leopold II opent in het Jubelpark de triomfboog, die gefinancierd werd met opbrengsten uit Kongo.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Karel Candael neemt de leiding over van de Liederavonden voor het Volk, die twee jaar eerder waren begonnen door Leo Boucherij en Lode Baekelmans.
Brussel : Robert Herberigs behaalt een tweede Romeprijs.
Eugène Ysaÿe speelt op een concerttournee in de Verenigde Staten 120 concerten op een half jaar tijd.

p Franz Andelhof : Het Lied van de Smid
p Jan Blockx : Symfonisch drieluik
p Lodewijk De Vocht : Avondschemering
p Paul Gilson : La princesse Rayon de Soleil [Franstalige versie van Prinses Zonneschijn] (Brussel, 9 september), Ludus pro patria
p Lodewijk Mortelmans : De Merode cantate
p Joseph Ryelandt : Gethsemani
p Edgar Tinel : Te Deum
p Jozef Vandermeulen : Le dolmen en De Vlasgaard (Gent, 8 oktober)
p Arthur Van Oost : Het paradijs
p Emile Wambach : Aan Belgenland
b N.N. : Peter Benoit-fonds. Gesticht te Antwerpen op 17 Oogst 1902. Jaarboek over 1904-1905.
b Joseph Moulckers: Vaderlandsche zangen der meesters van de Belgische toonkunst - 75ste verjaring der nationale onafhankelijkheid, Lier, 1905.

Europese muziek

p Claude Debussy : La mer
p Manuel de Falla : La vida breve
p Franz Lehar : Die lustige Witwe
p Gustav Mahler : Kindertotenlieder
p Richard Strauss : Salome

1906

Wereld

Europese diplomaten openen een internationale conferentie over Marokko. Tsaar Nicolaas II maakt de opening van de Rijksdoema bekend: voor het eerst in de geschiedenis van Rusland komt er een volksvertegenwoordiging bijeen. In Parijs wordt de joodse officier Richard Dreyfus vrijgesproken en gerehabiliteerd. De Indiase advocaat Gandhi propageert lijdzaam verzet op een meeting in Johannesburg. San Francisco wordt getroffen door een zware aardbeving, in Italië is een uitbarsting van de Vesuvius.

België

Antwerpen - 11 maart : Vooraanstaande Vlamingen ondertekenen een Antwerps manifest om de vernederlandsing van het vrij middelbaar onderwijs te bepleiten.
Brussel - 27 mei : Wetgevende verkiezingen in vijf provincies doen de katholieke meerderheid afbrokkelen.
Brussel - 3 juni : Koning Leopold II proclameert de souvereiniteitsoverdracht van Kongo, mits hij het Kroondomein aan het Leopoldmeer als privé-bezit mag behouden.
Leuven - 30 juli : De Belgische priester-schrijver Hugo Verriest krijgt van de Katholieke Universiteit Leuven een eredoctoraat.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Flor Alpaerts wordt dirigent van de Nederlandse Schouwburg [> 1912]. Eerste Belgische uitvoering van Bachs Johannespassie, o.l.v. Lodewijk Ontrop.
Cincinnati (V.S.) : Frank Van der Stucken wordt muziekdirecteur van het 'Cincinnati Music Festival' [> 1912].
Mechelen : Arthur Meulemans studeert af aan het Lemmensinstituut na lessen bij Edgar Tinel, Aloys Desmet en Oscar Depuydt. Hij kan er dadelijk als harmonieleraar aan de slag [> 1914].

p Flor Alpaerts : Lentesymfonie
p August De Boeck : Rijndwergen (Antwerpen, oktober)
p Paul Gilson : Rapsodie en fantazijstuk, Prélude-récitatif et romance-sérénade, Scherzo fantastique, Prélude symphonique
Eugène (I) Goossens (Liverpool (GB), 30 december)

Europese muziek

p Gustav Mahler : Symfonie nr. 6 in a
p Sergej Rachmaninov : Francesca di Rimini
b Ferruccio Busoni : Entwurf einer neuen ästhetik der Tonkunst

1907

1907: Het Nederlands Lyrisch Toneel wordt omgedoopt tot Vlaamse Opera

Tussen 1890 en 1893 was het lyrisch drama het genre bij uitstek bij het Lyrisch Tooneel met heel af en toe een opera. Charlotte Corday van Peter Benoit was het inhuldigingswerk op 18 september 1890. Ondertussen sloegen de bas Henry Fontaine en Peter Benoit de handen in elkaar om de Vlaamse Opera op te richten. Op 20 juni 1893 kregen ze eindelijk de nodige subsidies van de stad en op 3 oktober van datzelfde jaar ging de Vlaamse Opera van start onder de naam Nederlandsch Lyrisch Tooneel met de opera De Vrijschutter. Vanaf dan had de Frans opera in Antwerpen een volwaardige Vlaamse tegenhanger. Ondertussen drong een nieuwe schouwburg zich op. Het gezelschap van Edward Keurvels speelde namelijk nog altijd in het theater op de Kipdorpbrug maar daar er nog een ander gezelschap huisde, was de zaal slechts op bepaalde dagen vrij. Op 16 juli 1896 gaf de gemeenteraad de toestemming om een nieuwe schouwburg op te richten. Het gebouw zou ontworpen worden door de stadsarchitect Alexis Van Mechelen en de constructie begon op 1 februari 1906.

Het nieuwe theater aan de Kunstlei (nu de Frankrijklei) dat nog niet volledig voltooid was, opende de deuren op 18 oktober 1907 met de opvoering van De Herbergprinses, geleid door de componist Jan Blockx zelf. Het neobarok gebouw in Lodewijk XVI-stijl werd volledig voltooid in 1909. Sindsdien is dit het huis van de Vlaamse Opera in Antwerpen. In 1920 veranderde de naam in Koninklijke Vlaamse Opera, na de fusie in 1981 tussen de Koninklijke Vlaamse Opera van Antwerpen en Gent is de opera in Antwerpen weer gekend als Vlaamse Opera Antwerpen.

Wereld

De Russische tsaar besluit de tweede Doema te ontbinden; Rusland sluit een verdrag met Frankrijk en Engeland, de Triple Entente, en een vriendschapsverdrag met Japan. In Den Haag vindt de tweede Vredesconferentie plaats. Franse troepen bezetten de Marokkaanse havenstad Casablanca. Egyptische nationalisten pleiten voor onafhankelijkheid.

België

Brussel - 31 januari : Een Belgische parlementaire commissie onderzoekt de hervormingen en de toekomst van Kongo.
Mechelen - 15 april : De aartsbisschop van Mechelen, Mgr. Mercier, wordt benoemd tot kardinaal.
Antwerpen - 6 augustus : Alle havenverkeer ligt stil na een staking van de dokwerkers.
Brussel - 28 november : De Kamer van Afgevaardigden opent de behandeling van het verdrag dat de overdracht van de Kongo Vrijstaat aan België regelt.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Het Nederlands Lyrisch Toneel wordt omgedoopt tot Vlaamse Opera.
Brussel : Karel Candael behaalt een eervolle vermelding in de Belgische Prix de Rome-wedstrijd met zijn cantate Genoveva van Brabant. Robert Herberigs behaalt een tweede prijs.
Elsene : Emile Ergo wordt docent aan de 'École des Hautes Etudes Musicales' van Thiébaut.
Mechelen : Jules Van Nuffel wordt tot priester gewijd en benoemd als muziekleraar aan het Klein Seminarie.
Oostende - 15 september : André Devaere mag onder de leiding van Léon Rinskoff optreden in het Kursaal.

p Jan Blockx : Suite in den ouden vorm
p Lodewijk De Vocht : Dageraad, Lentemorgen
p Arthur Meulemans : Strijkkwartet nr. 1, 'Uit m'n leven'
p Joseph Ryelandt : Sainte Cécile (Antwerpen, 25 januari), De komst des Heeren, Purgatorium (Antwerpen)
p Edgar Tinel : Psalm 150
b François-Auguste Gevaert : Traité d'harmonie théorique et pratique
b René Hallemans : De Vlaamsche Opera van Antwerpen
Gentiel Theodoor Antheunis (Elsene, 5 augustus)

Europese muziek

Wenen : Mahler neemt ontslag en trekt naar New York om er dirigent te worden in de Metropolitan Opera.

p Paul Dukas : Ariane et Barbe-Bleue
p Maurice Ravel : L'Heure espagnole
p Arnold Schönberg : Kammersymphonie
p Jean Sibelius : Symfonie nr. 3 in C, opus 52
Edvard Grieg (Bergen, 4 september)

1908

Wereld

De Portugese Koning Carlos I en de kroonprins worden vermoord. In Londen demonstreren tienduizenden vrouwen voor kiesrecht. Opstand in Macedonië. De vierde Olympische Spelen gaan door in Londen.

België

Brussel - 9 januari : Frans Schollaert wordt de nieuwe Belgische premier.
Brussel - 20 augustus : De Onafhankelijke Kongostaat wordt Belgisch.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Flor Alpaerts wordt leraar samenzang aan het Conservatorium. Julius Schrey volgt Edward Keurvels op als eerste orkestmeester in de Vlaamse Opera.
Brugge : Adolf De Graeve wordt muziekleraar aan het Blindengesticht ‘Spermalie’.
Brussel :
Edgar Tinel wordt directeur van het Conservatorium. Karel Brewaeys wordt muziekleraar en organist van de collegiale Sint-Goedele [> 1954].
Gent : Lieven Duvosel wordt muziekleraar aan de stadsscholen.
Franz Uyttenhove
schrijft voor een koorwedstrijd van de Melomanen het Stabat Mater.


p Jan Blockx : Baldie (Antwerpen, 25 januari) [later herzien als Liefdelied [opera] (Antwerpen, 6 januari 1912)]
p Karel Candael : Aan Hendrik Conscience
p Paul Gilson : Prélude, sarabande et gavotte
p Oscar Roels : Pinksternacht (Antwerpen, 7 maart)
p Joseph Ryelandt : Symfonie nr. 3
b Gaston Faelens : Histoire du petit séminaire de Saint-Nicholas: 1808-1908
François-Auguste Gevaert (Brussel, 24 december)
Louis Van Waefelghem (Parijs (F), 19 juni)
Gustaaf Van Wassenhoven (Sint-Niklaas, 25 mei)
Antoine Bacot (Antwerpen, 4 november)
Désiré Van Reysschoot (Gent, 25 november)

Europese muziek

p Alban Berg : Pianosonate in b
p Sergej Rachmaninov : Symfonie nr. 2 in c, opus 18
p Igor Stravinsky : Feu d'artifice
p Richard Strauss : Elektra

1909

Wereld

Een oorlog op de Balkan wordt voorkomen door de Oostenrijkse annexatie van Bosnië-Herzegovina. In Nederland wordt de eerste Elfstedentocht georganiseerd. De Italiaanse schrijver Filippo Tommasso Marinetti publiceert het Futuristisch manifest. Louis Blériot vliegt over het Kanaal. De achtentwintigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Seattle.

België

Roeselaere - 23 augustus : Herdenkingsfeesten worden georganiseerd ter ere van de jonggestorven flamingante dichter en studentenleider Albrecht Rodenbach [1856>1880].
Brussel - 17 december : Koning Leopold II overlijdt.
Brussel - 23 december : Prins Albert volgt zijn oom Leopold II op en wordt de derde koning der Belgen.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Karel Candael wordt tweede dirigent van de Koninklijke Vlaamse Opera. August De Boeck wordt harmonieleraar in het Conservatorium [> 1921], Emmanuel Durlet begint er zijn studies piano, harmonie en compositie. Maria Mathijssens lied Schoentje lap! wordt gehonoreerd met de eerste prijs in de liedwedstrijd van de stad Antwerpen.
Brussel : Edgar Tinel wordt aangesteld als directeur van het Conservatorium. Robert Herberigs wint de Prix de Rome voor zijn cantate De legende van Sint-Hubertus, waarbij hij zelf de titelrol zong. Paul Gilson wordt inspecteur voor het Vlaamse muziekonderwijs, in opvolging van Edgar Tinel.

p August De Boeck : Reinaert de Vos (Antwerpen, 1 januari), Jesus de Nazarener
p Lodewijk De Vocht : Meizangen
p Joseph Ryelandt : Maria
p Edgar Tinel : Catharina (Brussel, 27 februari)
p Jef Van Hoof : Groeninge (Brugge, 11 juli)
p Emile Wambach : Jeanne d'Arc
b François Dufour : Le baron François-Auguste Gevaert
Eduard Blaes (Gent, 12 december)

Europese muziek

Amsterdam : Verschillende componisten richten de Algemene Nederlandsche Toonkunstenaars Vereeniging op.
Parijs : Eerste optreden van Sergej Diaghilevs Les Ballets Russes.
Rotterdam : Vijftig musici richten de Rotterdamse Orkest Vereeniging op.

p Sergei Rachmaninov : Pianoconcerto nr. 3 in d, opus 30
p Arnold Schönberg : Drei Klavierstücke, Erwartung
p Alexander Skrjabin : Prometheus

1910

Wereld

De Russische Doema maakt een einde aan de Finse autonomie. In Amsterdam breken betogingen uit voor algemeen kiesrecht. Portugal wordt een republiek na opstanden. Franse troepen bezetten de Marokkaanse havenstad Agadir. De negenentwintigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Brussel.

België

Brussel - 23 april : Het koninklijk paar opent de wereldtentoonstelling. Voor het eerst treedt België op als koloniale macht.
Antwerpen - 18 december : Een demonstratie wordt georganiseerd om de vernederlandsing van de Gentse universiteit te eisen.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Julius Schrey programmeert De ring des nevelings van Wagner voor de eerste keer in de Vlaamse Opera.
Brussel : Karel Brewaeys wordt Kapelmeester van de Sint-Niklaaskerk [> 1961]. Ook verbindt hij zich als organist voor 35 jaar aan de Finisterraekerk.
Mechelen : Alfons Rolliers wint de ereprijs in een beiaardwedstrijd.
Oostende : Cyriel Dubuisson geeft klarinet- en saxofoonles in de muziekschool.

p Paul Gilson : Rooversliefde (I briganti) (Antwerpen, 30 januari), Symphonie inaugurale
p Arthur Meulemans : Verheerlijking
p Joseph Ryelandt : Sonate nr. 3
p Armand Timmermans : Het Nationaal Leger, Volksmarsch
p Jef Van Hoof : Ouverture Willem de Zwijger
p Arthur Van Oost : Rozemarijntje
b Jules Camauër : Essai de critique musicale, caresses & morsures. Edgar Tinel: opus 40; opus 42
Gustave Huberti (Schaarbeek, 28 juni)
Jozef Tilborghs (Nieuwmoer, 27 februari)
Florimond Van Duyse (Gent, 18 mei)
Karel Muldermans (Charleroi, 30 oktober)

Europese muziek

p Claude Debussy : Préludes (premier livre)
p Gabriel Fauré : La chanson d'Eve
p Gustav Mahler : Symfonie nr. 8
p Giacomo Puccini : La fanciulla del West
p Igor Stravinsky : L'Oiseau de feu

1911

Wereld

Italië verklaart Turkije de oorlog. Frankrijk en Duitsland sluiten een akkoord inzake de Marokko-kwestie. De Noor Roald Amundsen verslaat de Engelse officier Robert Falcon in de wedloop naar de zuidpool. De natuurkundige Ernest Rutherford ontwikkelt een nieuw atoommodel. Maurice Maeterlinck wint de Nobelprijs voor literatuur. J. Hoffmann bouwt het Palais Stocklet te Brussel.


België

Brussel - 8 juni : De regering Schollaert valt over onenigheden omtrent de onderwijskwestie. Bij de gemeenteraadsverkiezingen enkele maanden later lijden de katholieken veel verlies.
Brussel - 15 augustus : Een grote massa betogers neemt deel aan een door de Belgische Werkliedenpartij georganiseerde demonstratie waarbij het openbaar onderwijs en het algemeen enkelvoudig stemrecht worden geëist.

Vlaamse muziek

Brussel : Jef Van Hoof wint een tweede prijs in de Prix de Rome.
Antwerpen : Karel Candael wordt dirigent van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg.
Tongeren : Arthur Meulemans geeft muziekles aan het Koninklijk Atheneum [> 1930].

p Franz Andelhof : Colombina
p August De Boeck : Gloria Flori
p Jef Van Hoof : Tycho Brahé
p Arthur Van Oost : De zingende molens (Brussel)
b Lodewijk Mortelmans : Peter Benoit

Europese muziek

p Claude Debussy : Le Martyre de Saint Sébastien
p Edward Elgar : Symfonie nr. 2 in Es, opus 63
p Gustav Mahler : Das Lied von der Erde
p Richard Strauss : Der Rosenkavalier
p Igor Stravinsky : Petroesjka
b Arnold Schönberg : Harmonielehre
Gustav Mahler (Wenen, 18 mei)

1912

Wereld

De Duitse sociaaldemocratische partij haalt een grote zege bij de algemene verkiezingen. Mijnstakingen in het Ruhrgebied lopen ten einde. Marokko wordt een Frans protectoraat. Het Britse passagiersschip Titanic loopt op een ijsberg. Montenegro verklaart Turkije de oorlog en start daarmee de Balkanoorlog. Woodrow Wilson wint de Amerikaanse presidentsverkiezingen. In China wordt de republiek uitgeroepen. De vijfde editie van de Olympische Spelen wordt georganiseerd in Stockholm.

België

Brussel - 15 mei : De wet op de kinderbescherming wordt goedgekeurd.
Brussel - 2 juni : De parlementsverkiezingen worden gewonnen door de katholieke regeringspartij.
Brussel - 23 augustus : Het socialistische kamerlid Jules Destrée protesteert met de uitspraak "Sire, il n'y a pas de Belges" tegen de Vlaamse Beweging.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Emiel Wambach wordt directeur van het Conservatorium, in opvolging van Jan Blockx.
Paul Gilson
wordt inspecteur voor het Waalse muziekonderwijs, in opvolging van Emile Wambach: Gilson is daarmee de enige muziekinspecteur voor heel België.
Brussel : Eugène Ysaÿe wordt benoemd tot kapelmeester van de koning en wordt zo de raadsman van de muzikale Koningin Elisabeth.
Wenen : Emmanuel Durlet gaat zich vervolmaken bij Godowsky [> 1914].
Emiel Hullebroeck
publiceert een eigen notenleermethode met als titel Notenleer door het lied.

p Jan Broeckx : Studentenliefde (Antwerpen)
p Adolf De Graeve : Samuel (Brugge)
p Bernardinus D'Hooghe : Twaalf Volksliederen ter eere van den Heiligen Antonius van Padua
p Robert Herberigs : Cyrano de Bergerac
p Edouard Potjes : Lorenzo Murano (Antwerpen, 31 oktober)
p Joseph Ryelandt : Symfonie nr. 4
Jan Blockx (Kapellen, 26 mei)
Edgar Tinel (Brussel, 28 oktober)

Europese muziek

p Gustav Mahler : Symfonie nr. 9
p Maurice Ravel : Daphnis et Chloé
p Arnold Schönberg : Pierrot Lunaire, opus 21, Fünf Orchesterstücke, opus 16
p Richard Strauss : Ariadne auf Naxos
Jules Massenet (Parijs, 13 augustus)

1913

Les Fêtes musicales, Gent, 1913.

1913: Jenny Van Rysselberghe in het 'Palais des Travaux féminins'

Het grootste deel van haar leven bracht ze door in Gent, waar haar vader professor was aan de Universiteit. Op haar zevende begon ze met lessen aan het Conservatorium. Ze behaalde er achtereenvolgens eerste prijzen notenleer (1896), praktische harmonie (1899) en kamermuziek (1901), tweede prijzen harmonie (1900, Paul Lebrun) en fuga (1902, Emile Mathieu), gevolgd door de eerste prijs becijferde bas en orgel (1907) en het bekwaamheidsdiploma orgel (1911) in de klas van Léandre Vilain.

Al tijdens haar conservatoriumstudies componeerde ze en haar werken werden door haarzelf en andere studenten op examens uitgevoerd. In 1911, 1912 en 1913 speelde ze orgelconcerten in het Oostendse kursaal, waar ze regelmatig haar leraar Léandre Vilain verving. Ze zette diens traditie voort van het spelen van bewerkingen van klassieke werken, naast het gebruikelijke symfonische orgelrepertoire.

Ze verzorgde tijdens de Wereldtentoonstelling in Gent in 1913 drie keer per week een orgelconcert in het ‘Palais des Travaux féminins’, waar ze niet alleen orgelmuziek speelde, maar ook klavecimbelwerken op het repertoire zette. Ze schreef ook gelegenheidsmuziek voor de Gentse revue A travers l'Exposition (1914).

Wereld

Het Vredesverdrag van Londen beëindigt de Balkanoorlog, maar een maand later opent Bulgarije de aanval op Servië en Griekenland. De tweede Balkanoorlog wordt beëindigd met de ondertekening van het verdrag van Boekarest. In Den Haag demonstreren vrouwen voor kiesrecht. In Panama wordt het voltooide kanaal geopend. Sigmund Freud publiceert Totem und Tabu. Marcel Proust schrijft met Du côté de chez Swann het eerste deel van zijn romancyclus A la recherche du temps perdu. De dertigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Gent.

België

Gent - 26 april : De wereldtentoonstelling wordt geopend.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Lodewijk De Vocht volgt Emile Wambach op als kapelmeester van de Kathedraal.
Brussel : Jules Toussaint De Sutter wint een tweede Romeprijs met zijn cantate Les Fiancés de Noël.
Gent : Jenny Van Rysselberghe speelt orgelconcerten tijdens de Wereldtentoonstelling in het 'Palais des Travaux féminins'.
Genua : Vier van Hendrik Van den Abeeles composities worden bekroond in een internationale compositiewedstrijd: Twaalf voorspelen voor orgel, Missa Idesbaldi, Perfice voor gemengd koor en orgel en Romance voor cello en piano.


p Flor Alpaerts : Shylock (Antwerpen, 22 november)
p Eugène Beeckman : Carpentier marche
p Adolf De Graeve : Missa in honorem Sancti Antonii, Missa Benedicamus Domino
p Lodewijk De Vocht : Maria-Cantate
p Emiel Hullebroeck : Aleidis, Kunstvisioen
p Joseph Ryelandt : Symfonie nr. 4
b Paul Gilson : Le tutti orchestral
b Lambrecht Lambrechts : De liederen van E. Hullebroeck
b Jozef Vandermeulen : Richard Wagner als revolutionair
Franz Andelhof (Turnhout, 25 december)
Gustaaf Van Hoey (Mechelen, 18 januari)

Europese muziek

p Claude Debussy : Jeux (Parijs, 15 mei), Préludes (deuxième livre)
p Darius Milhaud : Agamemnon
p Alexander Skrjabin : Prometheus
p Igor Stravinsky : Le sacre du printemps

1914

Wereld

In Sarajevo wordt de Oostenrijkse aartshertog Frans Ferdinand vermoord: Oostenrijk-Hongarije verklaart daarop de oorlog aan Servië. Duitsland verklaart op 1 augustus de oorlog aan Rusland: dit alles vormt het begin van de eerste wereldoorlog. De leider van de Franse socialistische partij, Jean Jaurès, wordt neergeschoten in Parijs. China wordt een dictatuur. James Joyce schrijft zijn verhalenbundel Dubliners.

België

Brussel - 18 februari : De Belgische Kamer keurt de omstreden wet op het lager onderwijs goed. De schoolplicht wordt verlengd van 6 naar 14 jaar.
Brussel - 4 augustus : Het Duitse leger valt België binnen. De koninklijke familie verlaat Brussel. Koning Albert I blijft bij het leger en vestigt zijn hoofdkwartier in De Panne.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Karel Candael dirigeert Peter Benoits Charlotte Corday. Lodewijk Mortelmans sticht de 'Nouveaux Concerts dAnvers'. Op 17 maart voert Julius Schrey Parsifal van Wagner uit voor de eerste keer in de Vlaamse Opera.
Brugge : Adolf De Graeve wordt leraar notenleer aan het Conservatorium.
Brussel : August Andelhof dirigeert de harmonie van het Volkshuis (> 1940).
Lyon : Hendrik Van den Abeeles Poolse dans wordt bekroond.

p Paul Gilson : Suite à la manière ancienne
p Joseph Ryelandt : Agnus Dei
p Armand Timmermans : Achteruit (Antwerpen, 27 november)
p Jenny Van Rysselberghe : A travers l'Exposition
p Jules Van Nuffel : Drievuldigheidsmis, Te Deum nr. 1
Charles-Wilfried de Bériot (Sceaux (FR), 22 oktober)
André Devaere (Calais (FR), 14 november)
Leo Van Gheluwe (Gent, 20 juli)

Europese muziek

p Maurice Ravel : Pianotrio
p Jean Sibelius : De oceaniden

1915

Wereld

Duitse troepen verslaan het Russische leger. Het Franse offensief tegen Duitsland wordt ingezet. Duitsland zet gifgas in bij het begin van een tweede grote aanval bij Ieper. Italië verklaart de oorlog aan Turkije, dat Duitsland steunt. Albert Einstein ontwikkelt de algemene relativiteitstheorie.

België

Bussum - 11 juli : De redactie van De Vlaamse Stem roept op tot een autonoom Vlaanderen.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Lodewijk De Vocht wordt dirigent van het vrouwenkoor van Constance Teichmann en Amanda Schnitzler-Selb.
Emiel Hullebroeck
vertrekt op concerttournee naar Nederlands-Indië.

p Marinus De Jong : Missa Ave Maria
p Lodewijk De Vocht : In ballingschap
p Arthur Meulemans : Pianokwintet, Orgelsonate
p Joseph Ryelandt : Eerste trio voor viool, violoncel en piano
Jozef Bosiers (Antwerpen, 28 juli)
Alfons Janssens (Antwerpen, 28 december)
Gisleen Van Vlemmeren (Sint-Niklaas, 22 juli)
Thérèse Van den Staepele-Van Mechelen (Luik, 22 december)

Europese muziek

p Manuel de Falla : El amor brujo
p Franz Schreker : Die Gezeichneten
p Richard Strauss : Eine Alpensymphonie
Alexander Skrjabin (Moskou, 27 april)

1916

1916: Lodewijk De Vocht vormt het vrouwenkoor van Constance Teichmann om tot de Chorale Caecilia

Naast zijn activiteiten als componist bouwde De Vocht ook een carrière als dirigent uit. Zo ontstond de Chorale Caecilia, nu gekend als deCHORALE, op initiatief van Lodewijk De Vocht. In 1916 vormde hij het dameskoor van Constance Teichmann en Amanda Schnitzler-Selb om tot het gemengd koor Chorale Caecilia. Door een reeks opgemerkte uitvoeringen kreeg dit koor een grote nationale en zelfs internationale faam. Naast de grote klassieke werken zoals de Mattheuspassie, kwamen ook moderne werken van onder andere Stravinsky, Honegger, Milhaud, Kodal en Schmitt ruim aan bod.

De biografie van Lodewijk De Vocht lees je hier.
Meer informatie over deCHORALE vind je hier.

Wereld

Het Duitse opperbevel beveelt de aanval op de Franse stellingen bij Verdun. Franse en Britse troepen beginnen een groots offensief aan de Somme. De Nederlandse Zuiderzeedijk breekt door. De monnik Raspoetin wordt vermoord.

België

Brussel - 18 januari : Voor het eerst sinds 1884 worden in de Belgische regering ook niet-katholieke ministers opgenomen.
Brussel - 15 maart : De Duitse gouverneur-generaal in België besluit tot de vernederlandsing van de Gentse rijksuniversiteit. Na de oorlog wordt deze vernederlandsing ongedaan gemaakt.
Mechelen - 19 oktober : Kardinaal Mercier protesteert in een herderlijke brief tegen de deportatie van arbeidskrachten door de Duitse bezetter.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Lodewijk De Vocht vormt het vrouwenkoor van Constance Teichmann om tot de Chorale Caecilia. Jef Van Hoof volgt zijn vader op als organist van de Sint-Michielskerk.
Brussel : Marcel Poot begint in het Conservatorium aan zijn studies bij Arthur de Greef (piano) en van Martin Lunssens (harmonie).
Gent : Henry Georges D'Hoedt wordt leraar notenleer en later ook harmonie aan het Conservatorium.
Hasselt : Arthur Meulemans sticht de school die later de Limburgse Orgel - en Zangschool zou worden. Hij blijft er tot 1930 directeur.
Mechelen : Jules Van Nuffel richt het Sint-Romboutskoor op. Hij is er dirigent tot 1949.

p Paul Gilson : Prélude pour le drame Henry VIII de Shakespeare
p Joseph Ryelandt : Vierde Sonate voor viool en piano
p Jules Van Nuffel : Super flumina Babylonis
Désiré Cooreman (Wieze, 6 maart)
Edward Keurvels (Antwerpen, 8 maart)
Maria Matthijssens (Kingston-Hampton (GB), 31 juli)

Europese muziek

p Ernest Bloch : Schelomo
p Ottorino Respighi : Fontane di Roma
Max Reger (Leipzig, 11 mei)

1917

Wereld

In Rusland breekt de revolutie uit. Overal ontstaan plaatselijke arbeidersraden of sovjets. De tsarenfamilie wordt gearresteerd en haar eigendommen worden in beslag genomen. De leider van de Russische bolsjevieken, Ilya Lenin, arriveert vanuit Zwitserland in Petrograd; samen met Trotski neemt hij de macht over. De Verenigde Staten verklaren de oorlog aan Duitsland. De Nederlandse spionne Mata Hari wordt terechtgesteld.

België

Brussel - 4 februari : Onder Duitse bescherming wordt een Raad van Vlaanderen georganiseerd. Een maand later gaat de Duitse overheid over tot een administratieve scheiding van het land.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Julius Schrey wordt leraar notenleer aan het Conservatorium.
Gent - 3 november : Lieven Duvosel leidt een zeshonderd man sterk koor op het eeuwfeest van de Universiteit.
Halle : Remi Ghesquière wordt organist aan de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek [> 1945].

p Karel Brewaeys : Onze Lieve Vrouw van de vrede ( Fécamp )
p Marinus De Jong : Ballade "ex vita mea" en forme de suite pour piano, Prelude en Tripelfuga
p Paul Gilson : Prélude, Cloches et clochettes de Noël
p Arthur Meulemans : Sacrum mysterium
p Joseph Ryelandt : Sonate nr. 7, Tweede Sonate voor cello en piano
b Emmanuel De Bom : Peter Benoit, een levensbeeld
Aloys Desmet (Mechelen, 4 juli)
Jan Van den Eeden (Bergen, 4 april)
Gustaaf Pape (Aalst, 20 december)

Europese muziek

p Ferruccio Busoni : Turandot
p Sergej Prokofjev : Vioolconcerto nr. 1 in D, opus 19
p Maurice Ravel : Le tombeau de Couperin
p Erik Satie : Parade

1918

Wereld

In Praag wordt de onafhankelijke republiek Tsjechoslowakije uitgeroepen. In Rusland begint een burgeroorlog: antibolsjevistische troepen (de "Witten") strijden tegen het Rode Leger onder leiding van Trotski. De tsaar en zijn familie worden omgebracht in juli. In Compiègne tekenen de geallieerden en Duitsland op 11 november de wapenstilstand en beëindigen zo de eerste wereldoorlog.

België

Brussel - 11 november : Op de afgekondigde wapenstilstand keert Koning Albert I terug naar Brussel en wordt daar door tienduizenden landgenoten toegejuicht. Op zijn troonrede van 22 november kondigt hij belangrijke hervormingen aan: het algemeen enkelvoudig stemrecht, de volledige gelijkheid van de twee landstalen, de vervlaamsing van de Universiteit van Gent, de syndicale vrijheden en een gevoelige uitbreiding van de sociale wetgeving.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Paul Gilson wordt op last van de Gouverneur-generaal van de Duitse bezetter op 17 augustus aangesteld als directeur van het Conservatorium. Door deze aanstelling, die twee maanden lang duurt, wordt Gilson aan het einde van de oorlog beschuldigd van collaboratie en voor drie jaar uit zijn functie van inspecteur ontzet. Pas in 1921 zal hij gerehabiliteerd worden. Ook Jozef Watelet en Jef Van Hoof worden van collaboratie beschuldigd en ervoor gestraft. Daniel Sternefeld begint zijn fluit- en theoriestudies aan het Conservatorium.
Cincinnatti (V.S.) : Eugène Ysaÿe wordt dirigent van het Symfonisch Orkest [> 1922].
Düsseldorf : Lieven Duvosel trekt na de oorlog naar Duitsland en wordt ontslagen als muziekleraar aan de stadsscholen van Gent.
Mechelen : Jules Van Nuffel wordt directeur van het Lemmensinstituut [> 1952].
Jules Toussaint De Sutter
wordt tweede dirigent van het Symfonisch Orkest van het Belgisch Veldleger [> 1919].

p August De Boeck : Papa Poliet
p Godfried Devreese : Aan André Devaere
p Paul Gilson : Par les routes
p Arthur Meulemans : Aan zee (La mer)
p Lodewijk Mortelmans : Bruiloftsmarsch
p Armand Timmermans : Hymne à la paix
p Jef Van Hoof : Symfonische suite nr. 1
Alphonse Mailly (Elsene, 10 januari)
Frans Van Avermaete (Gent, 23 juli)

Europese muziek

p Gustav Holst : The planets, opus 32
p Sergej Prokofjev : Symfonie nr. 1 in D, 'Klassieke'
p Giacomo Puccini : Il trittico
p Igor Stravinsky : L'Histoire du soldat
Claude Debussy (Parijs, 25 maart)

1919

Wereld

De Vredesconferentie van Versailles wordt geopend, Duitsland aanvaardt de vredesbepalingen en wordt een republiek. De Volkenbond wordt opgericht. Een bemiddelingsvoorstel van de Amerikaanse president Wilson in de Russische burgeroorlog wordt afgewezen. Te Moskou wordt de derde Internationale, de Komintern, opgericht. In Duitsland ontstaat de nazipartij en in Italië de fascistische beweging. Albert Einsteins algemene relativiteitstheorie wordt bevestigd door metingen van andere wetenschappers, wat hem wereldberoemd maakt.

België

Brussel - 10 april : Het algemeen enkelvoudig stemrecht wordt ingevoerd. In feite werd het al toegepast in de parlementsverkiezingen van 1919. De leeftijd voor de parlementsverkiezingen wordt verlaagd tot 21 jaar.
Brussel - 14 mei : In de Belgische Kamer wordt gediscussieerd over taalgelijkheid.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Flor Alpaerts wordt artistiek directeur van het Benoitfonds en dirigent van de concertvereniging van de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde, in opvolging van Edward Keurvels. Karel Candael wordt benoemd als leraar notenleer in het Conservatorium. Marcel Poot verhuist van het Brusselse naar het Antwerpse Conservatorium. Jos Watelet wordt beschuldigd van activisme en verliest daardoor zijn plaats als pianobegeleider aan het Conservatorium. Marinus De Jong wint de compositiewedstrijd De Vleeshouwer, met een Prelude en Tripelfuga voor orgel.
Brussel : Jules Toussaint De Sutter wint de Romeprijs met de cantate Thyl Ulenspiegel banni. August Andelhof dirigeert het orkest van de Muntschouwburg (> circa 1926).
Gent : Jozef Vandermeulen wordt adjunct-leraar aan het Conservatorium.
Sint-Niklaas : Camil Van Hulse wordt organist aan de Hoofdkerk.

p Eugène Beeckman : Tangolita
p Jos De Klerk : Baas Gansendonck
p Godfried Devreese : Danse lente
p Arthur Meulemans : Suite Oudvlaamse liederen
p Lodewijk Mortelmans : Vier lyrische stukken
p Joseph Ryelandt : Altvioolsonate
p Armand Timmermans : Oorlogswee (Antwerpen, 6 maart), Treurzang voor de gefusilleerden
b Herman Baccaert : Peter Benoit: een kampioen der nationale gedachte
b Paul Gilson : Traité d'harmonie
b Lucien Solvay : Notice sur Gustave Huberti
b Jean-Auguste Stellfeld : Het Koninklijk Vlaamsch Conservatorium in 1919
Maurice Kufferath (Ukkel, 8 december)
Alexis Pierloz (Hasselt, 29 mei)

Europese muziek

p Béla Bartók : De wonderbaarlijke mandarijn
p Erich Wolfgang Korngold : Die tote Stadt
p Darius Milhaud : Le boeuf sur le toit
p Jean Sibelius : Symfonie nr. 5 in Es, opus 82
b Eugène Goossens : Modern tendencies in music

1920

1920: Inhuldiging van het Olympisch stadion met muziek van Peter Benoit

In 1913 werd het idee geopperd om de Olympische Spelen naar Antwerpen te halen en werd er een comité opgericht. Door de Eerste Wereldoorlog duurde het nog tot april 1919 voor dit officieel toegekend werd en in juli 1919 werd de eerste steen van het stadion gelegd. Op 23 mei 1920 werd het olympisch stadion, het huidige stadion van Beerschot, officieel ingewijd. In een volgeladen stadion en bij 'uitgelezen weder' werden turndemonstraties afgewisseld met muzikale intermezzi, o.a. de in 1880 gecomponeerde cantate 'De Genius des Vaderlands' (Triomfmarsch) van Peter Benoit, uitgevoerd in een bezetting met ca. 1200 zangers en muzikanten. De gezwollen verzen van de hand van Julius De Geyter werden in het programmaboekje, ten gerieven van de dure loges, in het Frans vertaald: 'Mijne dochteren, mijn Zoons, in wat jubelende scharen komt gij allen tot mij, tot uw vader gevaren? - Mes filles, mes fils, comme vous accourez vers moi en groupes joyeux'. De muzikale leiding was in handen van Flor Alpaerts.

Ook Karel Candael dirigeerde in het Beerschotstadion, naargelang de bronnen, 2.500 à 3.000 uitvoerders in Benoits cantate De muze der geschiedenis.

Ter gelegenheid van 100 jaar Olympische Spelen in Antwerpen, richtte Fons Hermans een Facebookgroep op, waar we bovenstaande info vonden. Wie zich in de geschiedenis van de Olympische Spelen te Antwerpen wil verdiepen, kan daar terecht.

Wereld

Frankrijk bezet enkele Duitse steden uit protest tegen de schending van de demilitariseringsclausule ten aanzien van het Ruhrgebied. Oprichting van de NSDAP onder leiding van Adolf Hitler. In Moskou wordt beslist om de Revolutie uit te breiden naar de hele wereld. Als troost voor de ellende van de Grote Oorlog mag België de organisatie van de zesde Olympische Spelen op zich nemen. In Amerika wordt het vrouwenkiesrecht goedgekeurd.

België

Antwerpen - 20 april : Opening van de Olympische Spelen.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Ter gelegenheid van de Olympische Spelen dirigeert Karel Candael in het Beerschotstadion, naargelang de bronnen, 2500 à 3000 uitvoerders in Benoits cantate De muze der geschiedenis. Emmanuel Durlet wordt leraar in hogere pianostudies aan het Conservatorium. [> 1959]. Albert Hansen wordt pianobegeleider aan het Conservatorium. De Vlaamse Opera wordt vanaf nu Koninklijke Vlaamse Opera. Jos Watelet en Paul Lepage stichten samen de muziekuitgeverij De Ring.
Bergen : Arthur Bosmans wordt op 12-jarige leeftijd violist in het Symfonisch Orkest van Mons.
Brussel : August De Boeck wordt leraar harmonie aan het Conservatorium. Hij wordt lid van de Koninklijke Academie. Henry Georges D'Hoedt behaalt met La Légende de Béatrice een tweede Prix de Rome.
Kortrijk - 14 november : Er wordt ter nagedachtenis van André Devaere in de Kortrijkse stadsschouwburg een basreliëf aangebracht.
Parijs : Het Requiem van Hendrik Van den Abeele wordt bekroond op een internationale compositiewedstrijd.
Marinus De Jong
onderneemt een concerttournee naar de Verenigde Staten.
Emiel Hullebroeck
maakt een concertreis naar Zuid-Afrika.

p August Baeyens : De dode Dichter
p Paul Gilson : Concertino voor fluit en orkest
p Arthur Meulemans : Zomerfantasieën
p Emiel Wambach : Huldezang
b Lucien Solvay : Notice sur Jan Blockx
b Leo Van Riel : Lodewijk Mortelmans. Een inleiding tot zijn werk en in het bijzonder tot 'De kinderen der zee'
Louis De Bondt (Laken, 23 september)
Adolf De Graeve (Brugge, 23 september)
Paul Lebrun (Leuven, 4 november)

Europese muziek

p Erik Satie : Socrate
p Igor Stravinsky : Pulcinella
Max Bruch (Friedenau, 20 oktober)

1921

Wereld

In Parijs worden de geallieerden het eens over de hoogte van de Duitse herstelbetalingen. Britse troepen bezetten de Ierse hoofdstad Dublin na opstanden van Ierse nationalisten. Frankrijk en Polen sluiten een politiek-militair akkoord. Een opstand van matrozen in het Russische Kronstadt wordt bloedig onderdrukt. Poolse opstanden breken uit in Opper-Silezië. In grote delen van Rusland heerst hongersnood. In Rome wordt de Nationale Fascistische Partij opgericht met Benito Mussolini als partijleider.

België

Brussel - 14 juni : Twee belangrijke wetten worden ingevoerd: de wet op de waarborging van vrijheid van vereniging en de wet op de arbeidsduur van 8 uren per dag en 48 uren per week.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Lodewijk De Vocht wordt benoemd tot leraar harmonie aan het Conservatorium en volgt Lodewijk Mortelmans op als dirigent van de Nieuwe Concerten. Renaat Veremans wordt dirigent van het orkest van de Vlaamse Opera [> 1941].
Brussel - 31 augustus : Arthur De Greef wordt benoemd tot 'professeur du cours de perfectionnement pour le piano' in het Conservatorium [> 1930].
Gent : Jozef Vandermeulen wordt leraar harmonie aan het Conservatorium.
Mechelen : August De Boeck wordt directeur van de Stedelijke Muziekacademie, die bij die gelegenheid bevorderd wordt tot Stedelijk Conservatorium.
Mortelmans
maakt een tournee doorheen de Verenigde Staten, wat resulteert in verschillende Amerikaanse uitgaven van zijn werken.
Londen : eerste uitvoering in Groot-Brittannië van Le Sacre du Printemps (Stravinski) o.l.v. Eugène Goossens III.

p Flor Alpaerts : Pallieter
p Karel Candael : Roemeense liederen, Serenade voor viool en piano
p August De Boeck : La route d'émeraude (Gent, februari) [later naar het Nederlands vertaald als Francesca (Antwerpen, 25 november 1933)]
p Marinus De Jong : Zes Preludes
p Jules Toussaint De Sutter : Symfonie in Re
p Paul Gilson : Les deux bossus, Cavatine
p Robert Herberigs : Poèmes élégiaques
p Arthur Meulemans : De zeven weeën
p Lodewijk Mortelmans : Het wielewaalt en leeuwerkt
b Paul Gilson : Quintes, octaves, secondes et polytonie

Europese muziek

p Paul Hindemith : Mörder, Hoffnung der Frauen
p Leos Janacek : Katja Kabanova
b Camille Mauclair : Histoire de la musique Européenne, 1850-1914. Les Hommes. Les idées. Les oeuvres
Camille Saint-Saëns (Algiers, 16 december)

1922

Wereld

Arthur Griffith volgt Eamon de Valera op als president van de voorlopige Ierse republiek. De Indiase oppositieleider Mohandas Gandhi wordt tot zes jaar gevangenisstraf veroordeeld. Na een beroerte van Lenin neemt Stalin, de secretaris-generaal van de communistische partij, zijn taak over. Rusland wordt hernoemd tot de Unie van Socialistische Sovjet-Republieken (USSR). Mussolini stelt in Rome een fascistisch kabinet samen. Turken verdrijven Grieken uit Klein-Azië.

België

Gent - 19 november : Een massale, Franstalige betoging wordt georganiseerd om de vernederlandsing van de Gentse universiteit tegen te gaan.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Karel Candael wordt eerste dirigent van de Koninklijke Vlaamse Opera [> 1924]; Flor Alpaerts wordt er directeur, samen met Arthur Steurbaut [> 1923]. Emiel Wambach richt de cursus muziekgeschiedenis in aan het Conservatorium. Camil Van Hulse behaalt de prijs Albert de Vleeshouwer voor compositie. Jan Broeckx wordt benoemd als muziekleraar aan de Stadsscholen. Emiel Hullebroeck sticht samen met Jef Denijn de vereniging Onze Beiaarden met als bedoeling de Vlaamse beiaardkunst in binnen-en buitenland te promoten [> 1931]. Ook stichtte hij met Lodewijk Mortelmans, Jef Van Hoof en Arthur Wilford het Genootschap der Vlaamse componisten om de rechten van de Vlaamse componisten beter te verdedigen. Uit deze vereniging zal NAVEA ontstaan.
Mechelen : Staf Nees wordt organist van de Hanswijkkerk en krijgt de leiding over het koor en orkest van de Koninklijke Kunstkring Edgar Tinel. Datzelfde jaar wordt hij tegelijkertijd student en leraar aan de pas opgerichte beiaardschool.
Roeselare : Raymond leidt de Koninklijke Stadsharmonie [> 1930].

p Karel Albert : Hymne, constructie voor gemengd koor
p Jules Toussaint De Sutter : Ivan Tchernovitsch, Sur la Mort d'un Enfant
p Godfried Devreese : Poème Héroïque
p Marcel Poot : Vlaamse rapsodie
p Joseph Ryelandt : Christus Rex
p Maurice Schoemaker : Vuurwerk
p Jules Van Nuffel : Lucifer
b Lambrecht Lambrechts : Het Zingende Vlaanderen
b André Malfeyt : Het muziek-conservatorium te Brugge. Geschiedenis en herinneringen (1847-1897)
b Arthur Meulemans : De beteekenis van Peter Benoit voor de Vlaamsche muziek
b Lucien Solvay : L'Evolution théâtrale, dl. 2: La Musique
Emile Ergo (Berchem, 11 oktober)
Alphonse Goovaerts (Brussel, 25 december)

Europese muziek

p Carl Nielsen : Symfonie nr. 5, opus 50
p Maurice Ravel / Modest Moesorgski : Tableaux d'une exposition
p Anton Webern : Fünf geistliche Lieder
b Eugène Goossens III : Modern Developments in music

1923

Wereld

Franse en Belgische troepen gaan over tot de bezetting van het Ruhrgebied omdat Duitsland in gebreke bleef met herstelbetalingen. Desastreuze inflatie van de Duitse mark. Een poging tot een staatsgreep van Adolf Hitler en zijn NSDAP in München mislukt. Hitler schrijft Mein Kampf. Met het aanvaarden van de eisen van Eamon de Valera door de Ierse regering komt er een einde aan de Ierse burgeroorlog. In Spanje heerst een militaire dictatuur onder generaal Primo de Rivera.

België

Brussel - 23 mei : België heeft met SABENA een eigen luchtvaartmaatschappij.

Vlaamse muziek

Brussel : Arthur Wilford heropent De Vlaamsche Muziekschool, ook bekend als Wilfordschool. Hendrik Van den Abeele wordt benoemd tot 'Officier d'Académie'.
Halle : Remi Ghesquière richt de zang- en dansgroep De zingende meisjes van Halle op.
Mechelen : Flor Peeters behaalt op 20-jarige leeftijd (en op de helft van de normale tijd) de prijs Lemmens-Tinel aan het Lemmensinstituut, met de grootste onderscheiding en felicitaties van de jury. Hij wordt tweede organist naast Oscar Depuydt in de Mechelse Sint-Romboutskathedraal.
Cincinnati (US) : Frank Van der Stucken wordt een tweede keer muziekdirecteur van het 'Cincinnati Music Festival' [> 1927].
Newbridge (IE) : Joseph Cuypers wordt aangesteld als kapelmeester en orgelleraar van het Dominicanencollege.
Rochester (US)
: Eugène Goossens III wordt dirigent aan het Rochester Philharmonic Orchestra.
Emiel Hullebroeck
onderneemt een concertreis naar de Verenigde Staten. Camil Van Hulse emigreert naar de Verenigde Staten.

p August Baeyens : Vier kleine Orkeststukken, Eerste symfonie
p Karel Candael : Fantasia voor piano en orkest
p August De Boeck : Fantasie op twee Vlaamse volksliederen, De Zangers in het Woud
p Marinus De Jong : Strijkkwartet nr. 1
p Arthur Meulemans : De Hovenier
p Armand Timmermans : Margarita (Antwerpen, 1 november)
p Eugène Ysaÿe : Six sonates pour violon seul
b Josephine De Mol : La vie et les oeuvres de Willem De Mol
b Marthe Lorrain : Guillaume Lekeu. Sa correspondance, sa vie & son oeuvre
b Lucien Solvay : Notice sur Maurice Kufferath
b Paul Tinel : Edgar Tinel. Le récit de sa vie et l'exégèse de ses oeuvres de 1854 à 1886, contenant de nombreux textes musicaux et orné d'un portrait
Frans De Coninck (Ledeberg, 4 januari)
Franz Uyttenhove (Gent, 22 december)
Jan Aloïs Van Eyck (Turnhout, 2 maart)

Europese muziek

p Zoltán Kodály : Psalmus Hungaricus
p Igor Stravinski : Les noces

1924

Wereld

Op 21 januari overlijdt Vladimir Iljitsj Lenin: Joseph Stalin volgt hem op en begint zijn bloedige dictatuur, die zal duren tot 1954. Adolf Hitler krijgt een gevangenisstraf voor zijn poging tot staatsgreep. Bij de Duitse Rijksdagverkiezingen winnen de rechts-radicalen en de communisten. De Italiaanse socialist Matteotti wordt ontvoerd en vermoord door fascistische groeperingen. Gandhi wordt na een zware operatie ontslagen uit zijn gevangenisstraf. Parijs organiseert de zevende editie van de Olympische Spelen. De vierendertigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Wembley (Engeland).

België

Leuven - 10 februari : Door studenten wordt gedemonstreerd ten gunste van de Vlaamse taalactivist August Borms. Enkele maanden later wordt op het Grootnederlandsch Studentencongres een student neergeschoten.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Flor Alpaerts wordt leraar contrapunt en fuga aan het Conservatorium. Clément D'Hooghe wordt organist in de Sint-Joriskerk [> 1926].
Antwerpen - 6 september : Na het overlijden van Emile Wambach wordt Lodewijk Mortelmans de vierde directeur van het Conservatorium.
Brugge : Joseph Ryelandt wordt directeur van het Conservatorium [> 1945, met een onderbreking van twee jaar gedurende WO II].
Leuven : Henry Georges D'Hoedt wordt directeur van het Conservatorium.
Luik : De 500ste opvoering van De zingende molens van Arthur Van Oost wordt gevierd.
Mechelen : Staf Nees en Kamiel Lefévere verwerven als eersten het Laureaatsdiploma van de beiaardschool.
Tucson (V.S.) : Camil Van Hulse wordt organist aan de 'All Saint's Church' [> 1929].
Paul Gilson
en Marcel Poot richten samen La Revue Musicale Belge op, dat vanaf 1925 gepubliceerd wordt [>1939].

p Karel Albert : Mariken van Nimwegen
p Marinus De Jong : Pianoconcerto nr. 1
p Godfried Devreese : Vioolsonate
p Robert Herberigs : La chanson d'Eve, Ariane
p Arthur Meulemans : Blommensuite
p Jef Van Hoof : Meivuur (Antwerpen, 12 januari)
p Jules Van Nuffel : Statuit
p Edward Verreydt : Slag der zilveren Helmen
b Victor Lacour : Vlamingen van beteekenis
b Charles Van Lerberghe : Lettres à Fernand Séverin
Karel Mestdagh (Brugge, 11 maart)
Emile Wambach (Antwerpen, 6 mei)

Europese muziek

p George Antheil : Ballet méchanique
p George Gershwin : Rhapsody in blue
p Arthur Honegger : Pacific 213
p Leos Janacek : Het slimme vosje
p Jean Sibelius : Symfonie nr. 7 in C, opus 105
p Igor Stravinski : Pianoconcerto
Ferruccio Busoni (Berlijn, 27 juli)
Gabriel Fauré (Parijs, 4 november)
Giacomo Puccini (Brussel, 29 november)

1925

Wereld

De Italiaanse premier Benito Mussolini trekt alle macht naar zich toe en ontbindt het parlement. In München wordt de NSDAP heropgericht na de vrijlating van Hitler. Von Hindenburg wordt gekozen tot president van Duitsland. In het Zwitserse Locarno sluiten Duitsland en Frankrijk een vredesverdrag. In Washington houdt de Ku Klux Klan haar eerste landelijke manifestatie. George Bernard Shaw krijgt de Nobelprijs voor literatuur. De vijfendertigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Parijs.

België

Brussel - 17 juni : Het eerste Belgische rooms-rode coalitiekabinet wordt gevormd. De door de taalkwestie verdeeld geraakte kamergroep formeert zich opnieuw onder leiding van Frans van Cauwelaert.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Lodewijk De Vocht krijgt de leiding over de orkestklas van het Conservatorium.
Amsterdam : Godfried Devreese wordt aanvoerder van de 2de violen van het Concertgebouworkest [> 1930].
Brussel : Ter gelegenheid van Paul Gilsons zestigste verjaardag verenigt een aantal jonge Brusselse componisten zich onder de noemer 'Les Synthétistes': Poot, Bernier, de Bourguignon, Brenta, De Joncker, Otlet, Schoemaker en Strens. Paul Gilson richt samen met hen de Revue Musicale Belge op en blijft tot aan het laatste nummer ervan (december 1939) artistiek directeur; Marcel Poot is hoofdredacteur.
Dendermonde : Renaat Mores wordt organist van de O.L.V.-Kerk [> 1935].
Mechelen : Flor Peeters volgt Oscar Depuydt op als organist van de Sint-Romboutskathedraal en als orgelleraar aan het Lemmensinstituut.

p Lodewijk De Vocht : Heldencantate
p Paul Gilson : Epithalame
p Robert Herberigs : Le mariage de Rosine (Gent)
p Staf Nees : Missa in honorem B. Mariae Virginis (Antwerpen)
p Franz Uyttenhove : Marieke van Nymegen (Antwerpen, oktober)
p Julius van Etsen : De moderne muziek
b Maurits Sabbe : Peter Benoit: zijn leven en zijn werk
Oscar De Puydt (Mechelen, 27 maart)
Oscar Van Durme (Sint-Niklaas, 9 september)

Europese muziek

p Alban Berg : Kammerkonzert, Wozzeck
p Arthur Honegger : Judith
p Maurice Ravel : L'Enfant et les sortilèges
Erik Satie (Parijs, 1 juli)

1926

Wereld

In Groot-Brittannië breken stakingen uit. In Portugal worden kort na elkaar twee staatsgrepen gepleegd. In Griekenland maakt een staatsgreep een einde aan de dictatuur. Bij het verdrag van Berlijn verliest de USSR veel van zijn invloed in het Verre Oosten. Duitsland krijgt een permanente zetel in de Volkenbond. Hirohito wordt de nieuwe keizer van Japan.

België

Brussel - 8 mei : Als gevolg van de muntontwaarding komt de regering-Poullet ten val.
Brussel - 4 november : Kroonprins Leopold huwt prinses Astrid van Zweden.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Flor Alpaerts organiseert Jeugdconcerten in de Stedelijke Schouwburg. Clément D'Hooghe wordt organist in de Heilige Geestkerk en ook voor vele jaren in de Sint-Pauluskerk [> 1951].
Mechelen : Jules Van Nuffel wordt ere-kanunnik. Marinus De Jong wordt leraar contrapunt en fuga aan het Lemmeninstituut [> 1963].
Karel Candael
neemt als dirigent het socialistische mannenkoor Lasallekring over van Jan Broeckx.

p Karel Albert : Lucifer van Vondel, 6/4 constructie voor piano
p Henry Georges D'Hoedt : Klaas in't Luilekkerland (Antwerpen)
p Emiel Hullebroeck : Sepp'l (Brussel)
p Marcel Poot : Charlot, Pianosonate
p Joseph Ryelandt : Zesde Sonatine voor viool en piano
p Florimond Sax : Cantate tot inhuldiging van het standbeeld der gesneuvelde soldaten en opgeëisten
p Jules Van Nuffel : In convertendo, Ecce Sacerdos Magnus
p Jenny Van Rysselberghe : Zonneschijn - Hymne à la mémoire d' Emile Claus
b Gaston Brenta : Paul Gilson. Esquisse monographique et analytique. Sa carrière, son art, ses oeuvres, sa philosophie
b Arthur De Gers : Théâtre Royal de la Monnaie, 1865-1926
b Paul Gilson : Manuel de musique militaire
b Octave Maus : Trente années de lutte pour l'art
b Lodewijk Scheltjens : Beroemde mannen uit het Waasland. Edgard Tinel. Een beroemd toonkundige
b Paul Tinel : Le Franciscus d'Edgar Tinel. Étude d'esthétique et d'histoire
Paul Miry (Elsene, 11 [13?] maart)
Arthur Van Dooren (Brussel)
Arthur Wilford (Sint-Joost-ten-Node, 23 december)
Julien Willemot (Gent, 19 februari)
Frans Verhaaren (Antwerpen, 14 maart)

Europese muziek

p George Antheil : A jazz symphony
p Alban Berg : Lyrische Suite
p Leos Janacek : Sinfonietta
p Dmitri Sjostakovitsj : Symfonie nr. 1 in f, opus 10
p Karol Szymanowski : Stabat Mater

1927

Wereld

Charles Lindberg slaagt erin om met een eenpersoonsvliegtuig non-stop van New York naar Parijs te vliegen. Trotski wordt uit de Communistische Partij gezet. Er vallen bijna honderd doden bij socialistisch-geïnspireerde straatgevechten in Wenen. In Charlestown wordt het doodsvonnis van de anarchisten Sacco en Vanzetti ondanks internationaal protest voltrokken.

Vlaamse muziek

Antwerpen : August Baeyens richt samen met enkele vrienden het Antwerps Kamermuziekgezelschap op. Jef Alpaerts sticht samen met Walter Weyler (viool) en André Felleman (cello) het trio Alpaerts. Clément D'Hooghe wint de Prijs Albert De Vleeshouwer voor compositie. Het Willemsfonds wijdt een concert aan Karel Albert in het Antwerpse Conservatorium (11 maart). Frank Van der Stucken dirigeert zijn afscheidsconcert in de concertreeks van de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde (23 maart).
Brugge : Ernest-Bernardin Van Eeckhout wordt leraar Gregoriaans in de Abdij van Zevenkerken (> 1932).
Mechelen : Jules Van Nuffel geeft het tijdschrift Musica Sacra opnieuw uit.
Sint-Niklaas : Florimond Sax wordt directeur van de Stedelijke Muziekschool [> 1934]. Prudent Van Durme wordt koster-organist aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk.
Amsterdam (NL) - 24 december : Godfried Devreese dirigeert zelf het Concertgebouworkest bij de wereldcreatie van zijn meesterwerk, het ballet Tombelène.

p Karel Candael : De zeven hoofdzonden (Antwerpen)
p Marinus De Jong : Vioolsonate, 'Pacis, amoris et doloris'
p Jules Toussaint De Sutter : Vlaanderen
p Godfried Devreese : Tombelène (Amsterdam, 24 december)
p Eugène Goossens (III) : Hoboconcerto
p Robert Herberigs : 12 Antiphonae, Communiones
p Arthur Meulemans : Van twee coninxkinderen
p Jules Van Nuffel : Missa Paschalis
b Ernest Closson : Concerts Populaires. Soixantième anniversaire
b Emile Mathieu : Notice sur Adolphe Samuel

Europese muziek

p Francis Poulenc : Concert champêtre
p Igor Stravinski : Oedipus rex

1928

Wereld

In augustus sluit de Volkenbond het Briand-Kelloggpact: geschillen tussen staten mogen niet meer worden opgelost door middel van oorlog. Albanië wordt een koninkrijk. Amsterdam organiseert de achtste editie van de Olympische Spelen.

België

Brussel - 9 december : Bij gemeenteraadsverkiezingen wordt de tot levenslang veroordeelde activist August Borms tot kamerlid verkozen.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Renaat Veremans geeft notenleer in het Conservatorium. Clément D'Hooghe wordt artistiek directeur van de Empire- en het Roxy-theater [> 1936]. Hij debuteert op 3 november als bioscoopdirigent met de begeleiding van de oorlogsfilm Hemel van glorie. Eerste uitvoering in België van Mahlers Das Lied von der Erde, o.l.v. Lodewijk Ontrop.
Parijs : Lodewijk De Vocht verzorgt de creatie van Milhauds Les euménides.
Tucson (V.S.) : Camil Van Hulse richt mee het 'Tucson Symphony Orchestra' op en wordt tevens de eerste dirigent van dit orkest. Hij richt er ook een 'Society of Chamber Music' op.

p Karel Albert : Adam in Ballingschap
p Godfried Devreese : In Memoriam
p Robert Herberigs : Concerts spirituels
p Arthur Meulemans : Stadspark
p Lodewijk Mortelmans : Avondlied
p Marcel Poot : Het vrouwtje van Stavoren
p Maurice Schoemaker : Breughelsuite
p Daniel Sternefeld : Symfonische variaties
p Jules Van Nuffel : Te Deum nr. 2
b Paul Bergmans : Notice sur Jules-Auguste-Guillaume Busschop
b Maurits Sabbe : De muziek in Vlaanderen
Léon Walpot (Elsene, 24 juli)

Europese muziek

p Maurice Ravel : Boléro, La valse
p Arnold Schönberg : Variationen für Orchester, opus 31
p Kurt Weill : Die Dreigroschenoper

1929

Wereld

Mussolini erkent het Vaticaan als soevereine staat en maakt het rooms-katholicisme tot staatsgodsdienst in Italië. Op de beurs van Wall Street vindt een rampzalige beurscrash plaats, die het begin inluidt van een grote economische crisis in de Verenigde Staten en Europa. De zevenendertigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Barcelona en Sevilla.

België

Brussel - 25 augustus : Het Belgische kabinet Jaspar komt ten val na onenigheid tussen regeringspartijen over de taalkwestie.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Daniel Sternefeld wordt als fluitist aangenomen in het orkest van de Vlaamse Opera.
Berchem : Clément D'Hooghe wordt directeur van de muziekacademie.
Brussel : Jos Moerenhout wordt solo-klarinettist in de Muziekkapel van de 8e Linie van Brussel.
Gent : Joseph Ryelandt wordt leraar contrapunt aan het Conservatorium.
Mechelen : Gaston Feremans behaalt de prijs Lemmens-Tinel aan het Lemmensinstituut.
Altadena (US) : Camil Van Hulse wordt organist en koorleider in de 'St.-Elisabeth's Church' [> 1930].
Jef Van Durme
wint de Festerprijs voor zijn Vioolsonate.
Marcel Poot
behaalt de Rubensprijs, die hem in staat stelt om gedurende enkele weken bij Paul Dukas in Parijs te gaan studeren.
Frank Van der Stucken
wordt beloond voor zijn inzet voor de Amerikaanse muziek en verkrijgt het lidmaatschap van de 'American Academy of Arts and Letters'.

p Flor Alpaerts : James Ensor suite
p Jef Alpaerts : Exercices Journaliers pour fortifier les doigts
p Ernest Brengier : Gudrun (Antwerpen, 28 april)
p August De Boeck : Totole
p Jules Toussaint De Sutter : Tsilla
p Paul Gilson : Gens de mer [Franstalige versie van Zeevolk] (Brussel, 16 december), Cinq paraphrases sur des chansons populaires flamandes
p Eugène Goossens : Judith
p Arthur Meulemans : Plinius' fontein (Antwerpen, 28 april), Suite
p Lodewijk Mortelmans : Saidja's lied
p Marcel Poot : Jazz music, Het ingebeeld eiland, Symfonie nr. 1, Étude de concert
p Joseph Ryelandt : Vierde Nocturne in Es voor piano, Barcarolle in es voor viool en piano
b Ernest Closson : F. A. Gevaert
Frank Van der Stucken (Hamburg (DE), 16 augustus)

Europese muziek

p Franz Léhar : Das Land des Lächelns

1930

Wereld

De Spaanse dictator de Rivera treedt af. In Noord-Frankrijk breekt een algemene textielstaking uit. Einde van de bezetting van Duitsland door de geallieerden. In India roept de leider van de radicale socialistische fractie Jawaharlal de onafhankelijkheid uit. De achtendertigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Antwerpen en Luik.

België

Brussel - 18 juni : Het Belgisch Nationaal Instituut voor Radio-Omroep (NIR) / Institut National de Radio-diffusion (INR) wordt opgericht.

Vlaamse muziek

Brussel : Arthur Meulemans wordt dirigent (samen met Fernand Quinet) van het pas opgerichte Symphonieorkest van de Belgische Radio.
Knokke : Karel Candael wordt dirigent van de Casino-concerten in Knokke [> 1940].
Mechelen : Godfried Devreese volgt August De Boeck op als directeur van het Muziekconservatorium [> 1958].
Emiel Hullebroeck
volgt Paul Gilson op als algemeen inspecteur van het muziekonderwijs [> 1944].
Armand Preud'homme
wordt organist in Geel [> 1943]. Prosper van Eechaute wint met zijn Altvioolsonate de prijs Emile Mathieu voor compositie.

p Karel Albert : Trio voor hobo, klarinet en fagot
p Jan Broeckx : Feest in het land
p Clément D'Hooghe : Missa in honorem S. Pauli
p Lodewijk De Vocht : Volkenhulde, Ode aan het leven (beide feestcantates voor de wereldtentoonstelling)
p Godfried Devreese : Celloconcertino
p Maurice Schoemaker : De legende van Heer Halewijn
p Jef Van Durme : Romantische Sonate voor piano, Indrukken uit Groothertogdom Luxemburg, Suite voor klavier in 5 delen
b Léon Du bois : Notice sur F. A. Gevaert
Gustaaf Olislaeghers (Heverlee, 13 mei)
Karel Ferdinand Van der Sloten (Sint-Joost-ten-Node, 29 juli)

Europese muziek

p Olivier Messiaen : Les offrandes oubliées
p Maurice Ravel : Concerto pour la main gauche
p Igor Stravinski : Symphonie des psaumes
p Kurt Weill : Aufstieg und Fall der Stadt Mahagony

1931

Wereld

In Spanje wordt de republiek uitgeroepen. Mahatma Gandhi gaat in onderhandelingen met de Britse onderkoning. Japan valt Mantsjoerije binnen. De negenendertigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Parijs.

België

Roeselaere - 18 april : Naar aanleiding van de zeventigste verjaardag van de Westvlaamse schrijver Edward Vermeulen, alias Warden Oom, wordt een grootse huldiging georganiseerd.
Brugge - 6 oktober : De Vlaamse fascist Joris van Severen kondigt de oprichting aan van het Verbond van Dietsche Nationaal-Solidaristen (Verdinaso).

Vlaamse muziek

Antwerpen : Marinus De Jong wordt benoemd tot pianoleraar in het Conservatorium. Alexander Papen volgt Arthur Hovre op als orgelleraar aan het Conservatorium. Hendrik Diels wordt dirigent van de Koninklijke Vlaamse Opera. Jef Van Durme houdt op 23 februari één van zijn zogenaamde Jef Van Durme-avonden waarop zijn kamermuziek ten gehore wordt gebracht.
Gent : Flor Peeters wordt aangesteld als orgelleraar in het Conservatorium.
Sint-Niklaas : 'La Société Chorale', in 1846 gesticht door Désiré Cooreman, groeit uit tot het knapenkoor 'In Dulci Jubilo'.
Cincinnati (US) : Eugène Goossens III wordt dirigent van het Cincinnati Symphony Orchestra.
Parijs (FR) : Arthur Bosmans wordt lid van de 'Société des Auteurs et Compositeurs'. Jef Van Durme vestigt zich in Parijs om zijn muzikale horizon te verbreden. Hij legt er contacten met Arthur Honegger en Darius Milhaud, en een beurs maakt het mogelijk om gedurende enkele weken lessen te nemen bij Alban Berg in Wenen.
Salzburg (AT) : Daniel Sternefeld studeert orkestdirectie bij Paumgartner, Krauss en Karajan.

p Karel Albert : Kamersymfonie
p Karel Candael : Poëma in vorm van rhapsodie
p Lodewijk De Vocht : Serenade voor cello en snaren
p César Hinderdael : De Schabletter
p Arthur Meulemans : Symfonie in B
p Maurice Schoemaker : Vlaamse Rapsodie
p Daniel Sternefeld : Elégie
p Jenny Van Rysselberghe : Salomés dans
b Floris Van der Mueren : Vlaamsche muziek en componisten in de XIXde en XXste eeuw (Beroemde Musici, dl. XX)
Arthur Jan Frans De Hovre (Ledeberg, 13 januari)
Constant Lenaerts (Antwerpen, 20 maart)
Frans Lenaerts (Antwerpen, 6 augustus)
Edouard Potjes (Seattle, WA (US), 12 januari)
Jozef Vander Meulen (Gent, 26 september)
Eugène Ysaÿe (Brussel, 12 mei)
Hendrik Van den Abeele (Mol, 27 december)

Europese muziek

p Igor Stravinski : Vioolconcerto in D
p Edgar Varèse : Ionisation
Vincent d'Indy (Parijs, 2 december)

1932

Wereld

Von Hindenburg wordt herkozen als president van Duitsland. De president van Frankrijk, Paul Doumer, wordt vermoord en wordt opgevolgd door Albert Lebrun. De NSDAP van Adolf Hitler wordt bij de Duitse nationale verkiezingen de grootste fractie. In Rusland worden de zelfstandige boeren (koelakken) vervolgd. Franklin D. Roosevelt wordt president van de Verenigde Staten. In Los Angeles vinden de negende Olympische Spelen plaats.

België

Brussel - 2 maart : De Belgische Kamer aanvaardt de herziene tekst van het wetsvoorstel inzake het taalgebruik in bestuurszaken. Enkele maanden later, op 14 juli, stelt de Kamer het gebruik van Nederlands als onderwijstaal in Vlaanderen verplicht.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Marinus de Jong wordt pianoleraar aan het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium.
Brussel : Marcel Poot wordt als musicus-modulator verbonden aan de nationale radio [> 1949].

p Marinus De Jong : Symfonie nr. 1
p Lodewijk De Vocht : Grote symfonie voor koor en orkest
p Paul Gilson : Cramignon pentapodique
p Robert Herberigs : Chants évangéliques, Pianoconcerto nr. 1
p Arthur Meulemans : Strijkkwartet nr. 2
p Staf Nees : Musica
p Marcel Poot : Quatuor à clavier
p Joseph Ryelandt : Flos Carmeli, Stabat Mater
p Jef Van Hoof : Sinfonietta
b Fé Derickx : De Fé vertelt... Drie-kwart eeuw Vlaamsch tooneel te Antwerpen
b Henry Hadley : Frank V. Van der Stucken
b George Meir : Pol de Mont. Een studie over zijn leven en zijn werk
b René Vannes : Conservatoire Royal de Musique de Bruxelles. Annuaire du Centenaire 1832-1932
Pierre De Geyter (Parijs (FR), 29 september)
Emile Mathieu (Gent, 20 augustus)
August Reyns (Brugge, 4 oktober)

Europese muziek

p Benjamin Britten : Sinfonietta
p Richard Strauss : Arabella
b Gerard Keller en Philip Kruseman : Geïllustreerd muzieklexicon (deel 1)

1933

Wereld

Adolf Hitler wordt tot rijkskanselier benoemd en neemt daarmee de macht in handen. Het gebouw van de Rijksdag wordt in brand gestoken. Als gevolg daarvan voert Hitler een machtigingswet in, waardoor hij dictatoriale volmachten krijgt. In tal van Duitse steden vinden boekverbrandingen plaats. Duitsland verlaat de Volkenbond.

België

Brussel - 14 februari : Koning Albert weigert het ontslag van het kabinet-De Broqueville.
Gent - 7 oktober : De onderwijzer Staf de Clerq richt het Vlaams Nationaal Verbond op.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Lodewijk Mortelmans organiseert een Brahms-driedaagse in het Conservatorium. Flor Alpaerts wordt benoemd als directeur van het Conservatorium, in opvolging van Lodewijk Mortelmans. Jef Van Hoof sticht de Vlaamse Nationale Zangfeesten.
Brussel : Arthur De Greef wordt lid van de Koninklijke Academie. Prosper Van Eechaute wint de Prix de Rome met zijn cantate De bekering van de heilige Hubertus.
Leuven : Jules Van Nuffel wordt lector aan de Universiteit.
Luik : Arthur Bosmans wint met zijn rapsodie La Rue de compositieprijs César Franck.

p Karel Albert : Het beestenspel
p August Baeyens : Cantique du Port
p Lodewijk De Vocht : Naar hoger licht, Fabelen van Esopus
p Arthur Meulemans : Symfonie nr. 2, Symfonie nr. 3 - 'Dennensymfonie', Strijkkwartet nr. 3
p Lodewijk Mortelmans : Kindersuite
p Marcel Poot : Paris et les trois divines (Brussel), Chanson bachique
p Maurice Schoemaker : De Swane (Antwerpen)
p Arthur Van Oost : De twee medaillons
b
Victor Van Hemel : Voorname Belgische Toonkunstenaars
Oscar Bergmans (Gent, 1 april)
Adolphe Coryn (Antwerpen, 11 maart)
Stephan De Jonghe (Brussel, 30 december)
Prudent Van Durme (Sint-Niklaas, 11 juni)

Europese muziek

p Olivier Messiaen : L'Ascension
p Kurt Weill : Der Silbersee

1934

Wereld

De Franse regering wordt tot aftreden gedwongen door onrusten. In Oostenrijk wordt een nieuwe, fascistische grondwet van kracht. In de bloedige Nacht van de lange Messen ontdoet Adolf Hitler zich van de radicale oppositie binnen de Sturm-Abteilung van de Nazipartij. Hitler wordt verkozen tot Führer van het Duitse Rijk. Het Chinese Rode Leger begint onder leiding van Mao Zedong aan de Lange Mars.

België

Marche-les-Dames - 17 februari : Koning Albert I maakt een dodelijke val van de rotsen van Marche-les-Dames. Zijn zoon, Leopold III, wordt de vierde koning van België.

Vlaamse muziek

Aalst : Gaston Feremans wordt directeur van de muziekschool [> 1944].
Antwerpen : Karel Candael wordt bevorderd tot leraar contrapunt en fuga aan het Conservatorium. Julius Schrey tot leraar harmonie.
Emiel Hullebroeck
wordt afgevaardigde van de Bestendige Internationale Raad der Componisten die wordt voorgezeten door Richard Strauss.

p August Baeyens : La Sonate d'amour
p Ernest Brengier : Gudrun (Gent)
p Joseph Cuypers : Dublin Bay in Summerlight
p Henry Georges D'Hoedt : Chroniques brèves de la vie bourgeoise
p Gaston Feremans : Johannes de Dooper
p Paul Gilson : Préludes hébraïques, La voix de la forêt
p Emiel Hullebroeck : Het meisje van Zaventem
p Marcel Poot : Vrolijke ouverture
p Joseph Ryelandt : Symfonie nr. 5, Le chemin de la croix
p Maurice Schoemaker : Vlaamse tonelen
p Daniel Sternefeld : Vlaamse en Waalse volksliederen
p Renaat Veremans : Alleen voor u
b Lodewijk Mortelmans : Peter Benoit, beknopte studie over den man en zijn werk
b André Pols : Peter Benoit's leertijd. Honderd brieven aan zijn ouders uit de jaren 1851-1862
b Lucien Solvay : Une vie de journaliste
b Bernard Tokkie : Van een veteraan: wat Tokkie vertelt over Benoit
César Hinderdael (Den Haag (NL), 22 mei)
Flor Sax (Sint-Niklaas, 17 juni)

Europese muziek

p Dmitri Sjostakovitsj : Lady Macbeth van Mtsensk
p Igor Stravinski : Persephone
Edward Elgar (Worcester, 23 februari)

1935

Wereld

De Griekse Koning George II zet na twaalf jaar ballingschap weer voet op Griekse bodem. Duitsland voert de algemene dienstplicht in en schendt daarmee de bepalingen van het Verdrag van Versailles. De eenenveertigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Brussel. Mao Zedong voltooit de Lange Mars.

België

Brussel - 19 januari : Massale betogingen van arbeiders en beambten tegen de 'verarmingspolitiek' van de regering.
Brussel - 27 april : De Wereldtentoonstelling op de Heizel wordt geopend.
Brussel - 15 juni : De Belgische Kamer neemt de taalwet aan die het taalgebruik in het juridisch verkeer regelt.
Küssnacht (Zwitserland) - 29 augustus : Overlijden van Koningin Astrid.
Brussel - 11 november : In het Sportpaleis organiseert Léon Degrelle, leider van de extremistische Rex-partij, een massale meeting.

Vlaamse muziek

Aalst : Renaat Mores wordt organist van de St.-Maartenskerk.
Antwerpen : Lodewijk De Vocht wordt dirigent van de Conservatoriumconcerten.
Brussel : Tijdens de Wereldtentoonstelling wordt er een Arthur Bosmans-festival georganiseerd. Herman Scherchen leidde de creatie van Jef Van Durmes opera Remous. Ernest-Bernardin Van Eeckhout is voor de duur van de Wereldtentoonstelling kapelmeester en organist van het Pavilloen van het Katholieke Leven.
Praag : Zdenek Chalabala dirigeert Jef Van Durmes Poème Heroïque.
Paul Gilson
wordt onverwacht ontslagen uit de NIR/INR en vervangen door Ernest Closson.

p Arsène Becuwe : Baron Schinkelbeen
p Karel Brewaeys : Evangelische kerstdag
p Marinus De Jong : Vlaamse Rapsodie nr. 1
p Lodewijk De Vocht : Te Deum
p Emmanuel Durlet : Je jouerai bien du piano
p Paul Gilson : Sous le chêne de St Louis
p Eugène Goossens : Don Juan de Mañara
p Arthur Meulemans : Symfonie nr. 4
p Staf Nees : Simon
p Marcel Poot : Symfonisch Allegro, Paris in verlegenheid [Nederlandstalige versie van Paris et les trois divines] (Antwerpen), Rondo voor piano en orkest
p Daniel Sternefeld : Mater dolorosa (Antwerpen, 21 december)
p Jef Van Durme : Dageraad (Antwerpen)
p Jules Van Nuffel : Domine ne in furore, Laetatus sum, Voce mea, Dominus regnavit
b La Revue Musicale Belge, jrg. 11, Numéro Spécial [Paul Gilson], 16.06.1935
b Suzanne Daneau e.a.: Manifestation Paul Gilson 1865-1935
b Edward De Vynck : Henry Waelput
b Floris Van der Mueren : Benoit, man van zijn volk
Theo Adriaens (Mechelen, 15 september)
Paul Bergmans (Gent, 14 november)

Europese muziek

p Alban Berg : Vioolconcerto, 'Dem Andenken eines Engels'
p Arthur Honegger : Jeanne d'Arc au bûcher
p Olivier Messiaen : La nativité
p Richard Strauss : Die schweigsame Frau
Alban Berg (Wenen, 24 december)

1936

Wereld

Generaal Franco wordt staatshoofd van Spanje, wat dadelijk een tegenrevolutie en het begin van de Spaanse Burgeroorlog inluidt. In Moskou begint Stalin aan de eerste grote zuiveringsacties: naar schatting acht miljoen mensen worden gearresteerd. Adolf Hitler annuleert het verdrag van Locarno en Duitse troepen bezetten het Rijnland. De tiende Olympische Spelen worden geopend in Berlijn.

België

Brussel - 24 mei : Bij de Belgische parlementsverkiezingen verliezen de katholieken en boekt de extremistische partij Rex grote winst.
Koning Leopold kondigt de Belgische neutraliteit af, in de hoop op die manier de Duitse dreiging te vermijden.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Daniel Sternefeld wordt derde dirigent van de Koninklijke Vlaamse Opera. Jef Alpaerts wordt benoemd tot leraar kamermuziek aan het Conservatorium.
Brussel : Karel Albert wordt adjunct-directeur van het NIR, Karel Candael wordt er directeur van de Vlaamse programma's. Vic Legley speelt als altviolist in het Belgische Radio Orkest [> 1948]. Het Nationaal Orkest van België wordt opgericht.
Gent : Jules Toussaint De Sutter volgt Martin Lunssens op als directeur van het Koninklijk Conservatorium. Hij krijgt tevens de leiding over de Conservatoriumconcerten [> 1954].
Parijs : August Bayens Cantique du Port wordt uitgevoerd door het Orkest van de Parijse Opera onder leiding van Eugène Bigot.
Gaston Feremans
krijgt de leiding over het Vlaamsch-nationaal koor [> 1937].

p Karel Candael : Het hooglied (Antwerpen)
p Emmanuel Durlet : Vioolsonate, 'Recits enluminés'
p Gaston Feremans : Maria
p Arthur Meulemans : Credo
p Joseph Ryelandt : Mors-Vita
p Jules Van Nuffel : Ad Dominum cum tribularer, Ad te levavi
p
Jef Vermeiren : Melopee van de zee
b
[Ligue Nationale pour la Défense de la Musique Belge]: Quelques Musiciens Belges. Catalogue de leurs Oeuvres pour grand et petit Orchestres Symphoniques, Oeuvres théâtrales, Oratorios, Cantates, Messes, Oeuvres pour Chorales, Fanfares et Harmonies
b Eugène De Seyn : Dictionnaire biographique des sciences, des lettres et des arts en Belgique
Jaak Eduard Croegaert (Antwerpen, 20 april)
Henry Georges D'Hoedt (Brussel, 14 mei)
Bernardinus D'Hooghe (Lokeren, 5 december)
Cyriel Dubuisson (Blankenberge, 11 november)
Julius Schrey (Antwerpen, 3 december)

Europese muziek

p Sergej Prokofjev : Romeo en Julia
Ottorino Respighi (Rome, 18 april)

1937

Wereld

Guernica wordt gebombardeerd. In Berlijn exposeren nazi's Entartete Kunst. De Italiaanse Duce Mussolini brengt een bezoek aan Duitsland. In Moskou worden aangeklaagde bolsjevieken in een twijfelachtig 'trotskistenproces' ter dood veroordeeld. China verklaart Japan de oorlog. De tweeënveertigste wereldtentoonstelling vindt plaats in Parijs.

België

Brussel - 11 april : Premier Paul van Zeeland wint de krachtproef tegen zijn opponent, de extreemrechtse Léon Degrelle.
Brussel - 23 mei : Een massale amnestiebetoging van 40000 Vlamingen vindt plaats.
Brussel - 1 oktober : In Brussel gaan de eerste Vlaamse radio-uitzendingen in de ether.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Jef Van Hoof wordt aangesteld als leraar harmonie aan het Conservatorium. Julius Schrey wordt in de Koninklijke Vlaamse Opera postuum gehuldigd.
Brussel : Vic Legley behaalt eerste prijzen contrapunt, fuga, kamermuziek en altviool aan het Conservatorium.
Jef Van Durme
krijgt de 'Prix Jeunesse' voor zijn Sinfonia da camera.
Dublin (IE) : Joseph Cuypers wordt door de regering belast met de uitgave van drie bundels Ierse volksliederen.

p Karel Albert : Het land, symfonische constructie
p Arsène Becuwe : Hare hoogheid wil niet trouwen
p Jan Broeckx : Aan onze school
p Marinus De Jong : Trompetconcerto
p Jos De Klerk : Zo zong de Gouden Eeuw
p Jules Toussaint De Sutter : Roland
p Godfried Devreese : Eerste vioolconcerto
p Arthur Meulemans : Vikings (Antwerpen, 27 november)
p Marcel Poot : Camera, Rondo-impromptu, Lofdans, Ballade
p Daniel Sternefeld : Pierlala
p Jef Van Hoof : Vertraagde film (Slow-motion film) (Radio Antwerpen, 26 februari)
August De Boeck (Merchtem, 9 oktober)
Leo Moeremans (Gent, 12 augustus)

Europese muziek

p Arnold Schönberg : Strijkkwartet nr. 4, opus 37
p Dmitri Sjostakovitsj : Symfonie nr. 5 in d, opus 47
p Igor Stravinski : Jeu de cartes
Maurice Ravel (Parijs, 28 december)

1938

Wereld

Oostenrijk wordt door de 'Anschluss' opgenomen in het Duitse Rijk. Hitler, Mussolini, Daladier en Chamberlain sluiten het Verdrag van München waarin bepaald wordt dat Sudetenland (Tsjechië) voortaan behoort tot Duitsland. Italië annexeert Albanië. In Duitsland en Oostenrijk vinden massaal jodenpogroms plaats (in Duitsland onder meer de Kristallnacht in november).

België

Brussel - 16 maart : Bij Koninklijk Besluit wordt de Nederlandstalige Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten opgericht.
Sint-Niklaas - 30 april :
Joris van Severen proclameert een vereniging van de Nederlanden en een anti-Belgisch separatisme.
Brussel - 27 september : De Belgische regering besluit tot gedeeltelijke mobilisatie van haar strijdkrachten.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Daniel Sternefeld wordt tweede dirigent van de Koninklijke Vlaamse Opera.
Kortrijk : Prosper Van Eechaute wordt directeur van het Stedelijk Conservatorium [> 1964].
Mechelen : Jef Rottiers wint een compositieprijs van de Beiaardschool met Preludium in F.
Jules Van Nuffel
richt de Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten mee op.
Arthur Bosmans
wordt benoemd tot hoofdredacteur van de Revue Musicale Belge en wordt ook directeur van het Ballet Belowa.
Turnhout : Franz Andelhof wordt herdacht.
Emiel Hullebroeck
wordt secretaris van de Bestendige Internationale Raad der Componisten die wordt voorgezeten door Richard Strauss.

p Jan Broeckx : Wereldvrede
p Marinus De Jong : 8 Motetta
p Gaston Feremans : De legende van O.L. Vrouw van Hanswyck
p Robert Herberigs : Vioolsonate, Landelijk concert
p Arthur Meulemans : Sanguis Christi (Brugge)
p Staf Nees : Maria
p Marcel Poot : Ballade voor strijkkwartet en orkest, Symfonie nr. 2, Légende épique
p Jef Van Durme : Ballade nr. 1
p Jef Van Hoof : Symfonie nr. 1
p Renaat Veremans : Anna-Marie (Antwerpen, 22 februari)
b Gaston Brenta : Panorama de la musique belge - Deuxième partie: le XIXe siècle
b Lucien Solvay : Notice sur Léon Du Bois
Firmin Blondeel (Brugge, 2 juni)
Maurits Sabbe (Antwerpen, 12 februari)
Karel De Sutter (Kortrijk, 25 januari)
Philemond Joseph Loockx (Amandsberg, 20 september)

Europese muziek

Düsseldorf : Nazi's houden een tentoonstelling over Entartete Musik, waarop onder meer Schönberg, Berg, Hindemith, Weill en Korngold als 'ontaard' worden gebrandmerkt.
p Béla Bartók : Vioolconcert nr. 2
p Paul Hindemith : Mathis der Maler

1939

Wereld

Rusland en Duitsland tekenen een niet-aanvalsverdrag. Duitsland valt op 1 september Polen binnen, waarop Groot-Brittannië en Frankrijk aan Duitsland de oorlog verklaren. Polen wordt verdeeld onder Duitsland en de USSR, het Tsjechische gebied wordt onder Duits protectoraat geplaatst. Troepen van generaal Franco nemen Barcelona en Madrid in en beëindigen daarmee de Spaanse burgeroorlog. De negende planeet 'Pluto' wordt ontdekt.

België

Brussel - 2 april : Bij de parlementsverkiezingen winnen de liberalen en lijden de rexisten een zware nederlaag.

Vlaamse muziek

Argentueil (Brussel) : Oprichting van de Muziekkapel Koningin Elisabeth, met als eerste directeur Lodewijk De Vocht [>1943].
Bergen : Jos Moerenhout wordt kapelmeester van de 1e Jagers te Voet [> 1940].
Brussel : Paul Gilson wordt medewerker van Radio Belgique. In zijn programma 'La Semaine musicale' bespreekt hij wekelijks het Belgische muziekleven. Marcel Poot wordt benoemd tot leraar praktische harmonie aan het Koninklijk Conservatorium.
Tilburg : Flor Peeters wordt orgelleraar.
Tucson (V.S.) : Camil Van Hulse wordt organist en koorleider aan de 'S.S.-Peter and Paul Church' [> 1940]. Het pianotrio van Clément D'Hooghe wordt bekroond in de nationale wedstrijd 'Foyer de l'art vivant'.

p August Baeyens : Tweede Symfonie
p Jan Broeckx : Huldezang aan Peter Benoit, Ruimte
p Karel Candael : M'Bali, Ode
p Clément D'Hooghe : Hulde aan drie nationale toondichters, Pianokwartet
p Emmanuel Durlet : Pianoconcerto, 'Images médiévales'
p Paul Gilson : Caledonia
p Robert Herberigs : Concerto voor klarinet, Vioolsonate, Klarinetsonate
p Arthur Meulemans : Symfonie nr. 5 - 'Danssymfonie', Symfonie nr. 6 - 'Zeesymfonie'
p Joseph Ryelandt : Scènes enfantines
b Auguste Corbet : Bijdrage tot de geschiedenis der muziekopleiding in de XIXe eeuw
b August Monet : Een halve eeuw Nederlandsch Lyrisch Tooneel en Vlaamsche Opera te Antwerpen
b Piet Nuten : Hullebroeck en zijn betekenis
Louis Jozef Roels (Hasselt, 3 april)
Oscar Roels (Gent, 29 oktober)
Armand Timmermans (Antwerpen, 12 juli)
Charles De Koster (Halle, 13 december)

Europese muziek

p Darius Milhaud : Médée
p Sergej Prokofjev : Alexander Nevski
b Aloysius Ignatius Maria Kat : De Geschiedenis der kerkmuziek in de Nederlanden sedert de Hervorming

1940

Wereld

Met de Blitzkrieg verovert Hitler grote delen van West-Europa: Duitsland valt Denemarken en Noorwegen binnen, Duitse pantserdivisies trekken Noord-Frankrijk binnen. In Compiègne wordt een Frans-Duitse wapenstilstand ondertekend. Estland, Letland, Litouwen en delen van Finland worden ingelijfd bij de USSR. Trotski wordt in Mexico vermoord. De Duitse luchtmacht zet de luchtaanval op Groot-Brittannië in en bombardeert Londen.

België

Brussel - 10 mei : Nazi-Duitsland valt België binnen. Het leger vecht een ongelijke strijd en op 28 mei gaat koning Leopold III als opperbevelhebber van het leger over tot de onvoorwaardelijke overgave. De Regering Pierlot is het daarmee niet eens en trekt zich eerst terug in Frankrijk, nadien vlucht ze naar Londen. De koning blijft in België, iets wat later aanleiding zal geven tot de 'koningskwestie'.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Jos Watelet wordt opnieuw als pianobegeleider in dienst genomen aan het Conservatorium door directeur Flor Alpaerts.
Brussel : Marcel Poot volgt Jean Absil op als leraar contrapunt aan het Conservatorium. Lieven Duvosel keert terug naar België en wordt in het Paleis voor Schone Kunsten gehuldigd door het Muziekfonds en Zender Brussel om zijn activistische houding tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Duitsland : Jos Moerenhout wordt krijgsgevangene [> 1945].
Keulen : Hendrik Diels leidt het orkest van 'Reichssender Köln' in een rechtstreeks uitgezonden Vlämisches Konzert.
Lissabon : Er vindt een festival plaats met Arthur Bosmans composities.
Tucson (V.S.) : Camil Van Hulse wordt opnieuw organist aan de All Saint's Church [> 1949].

p Clément D'Hooghe : Te dicimus praeconio
p Paul Gilson : Quatre pièces, Air de timbales avec six variations
p Arthur Meulemans : Symfonie nr. 7 - 'Zwaneven'
Ernest Brengier (Gent, 25 juli)
Arthur De Greef (Brussel, 29 augustus)
Albert Hansen (Antwerpen, 14 augustus)
Leo Van der Haegen (Gent, 28 november)

Europese muziek

p Benjamin Britten : Sinfonia da requiem
p Igor Stravinski : Symfonie in C
p Anton Webern : Variationen, opus 30
b Paul Hindemith : Unterweisung im Tonsatz

1941

Wereld

Duitsland valt Griekenland en de USSR binnen en ontvouwt daarbij plannen om Rusland te herverdelen. De Verenigde Staten verklaren Japan de oorlog na een Japanse verrassingsaanval op Pearl Harbor. Duitsland verklaart op zijn beurt de oorlog aan de Verenigde Staten. De USSR sluiten een verbond met Engeland, de Verenigde Staten leveren oorlogsmateriaal. In september begint het beleg van Leningrad, dat anderhalf jaar zal duren. In oktober staan de Duitse troepen voor Moskou. Russische troepen en de strenge winter drijven de Duitsers terug.

België

Brussel - 1 januari : Rexleider Léon Degrelle roept op tot collaboratie. Enkele maanden later fusioneren het Verdinaso, het Vlaams Nationaal Verbond en Rex-Vlaanderen.
6 december : Huwelijk van Koning Leopold III met Lilian Baels.

Vlaamse muziek

Darmstadt - 9 juli : Hendrik Diels voert werken van Vlaamse componisten uit.
Rio de Janeiro (Brazilië) : Arthur Bosmans dirigeert het 'Orquestra Sinfonica Brasileira' en het orkest 'Pro Musica' [> 1942]. Hij is ook leraar compositie en instrumentatie aan het Nationale Conservatorium in Rio de Janeiro.

p Karel Albert : Symfonie nr. 1
p August Baeyens : Coriolanus (Antwerpen, 27 november)
p Jules Toussaint De Sutter : Artevelde
p Clément D'Hooghe : Psalm 145 Lauda anima mea Dominum
p Paul Gilson : Scherzando
p Robert Herberigs : Premier concert galant
p Vic Legley : Symfonische Variaties op een oud Vlaams lied, Strijkkwartet nr. 1
p Arthur Meulemans : Pianoconcerto nr. 1
p Jef Van Hoof : Symfonie nr. 2
b Auguste Corbet (red) : Flor Alpaerts
b Auguste Corbet : Het Koninklijk Vlaamsch Conservatorium
b Victor Resseler : De Koninklijke Vlaamsche Opera te Antwerpen
Jef Denyn (Mechelen, 2 oktober)
Lodewijk Ontrop (Antwerpen, 18 november)

Europese muziek

p Olivier Messiaen : Quatuor pour la fin du temps
p Sergei Rachmaninov : Symfonische dansen

1942

Wereld

Op de Wannsee-conferentie wordt besloten tot de uitroeiing van de joden. Duitsland verovert in de zomer de Kaukasus en Sebastopol, in november worden bij een tegenoffensief de Duitse troepen in het ingenomen Stalingrad omsingeld.

België

Antwerpen - 11 juli : In Antwerpen begint een Duitse feestweek.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Jef Van Hoof wordt directeur van het Conservatorium [> 1944]. Clément D'Hooghe wordt leraar praktische harmonie en toonverzetting aan het Conservatorium. Op 28 juni wordt Hendrik Diels gehuldigd voor zijn tienjarig dirigentschap bij het KVO, tijdens die huldiging wordt hij benoemd tot eredirigent van de Keulse opera. Hij neemt tevens de artistieke leiding van het KVO over van Jozef Sterkens. August Verbesselt wordt eerste fluitist van het orkest van de Vlaamse Opera.
Brussel : Arthur Meulemans trekt zich terug als dirigent van het Symfonie-orkest van de Belgische Radio en wijdt zich volledig aan het componeren. Hij wordt lid van de Koninklijke Vlaamse Academie. Gaston Feremans volgt Meulemans op als directeur van de muziekdiensten van Zender Brussel.
Mechelen : Clément D'Hooghes Orkestsuite wordt bekroond in de Prijskamp ontspanningsmuziek van het NIR.

p Karel Albert : De toverlantaarn
p Clément D'Hooghe : Kaboutersballet, Legende, Magnificat
p Vic Legley : Symfonie nr. 1
p Arthur Meulemans : Vioolconcerto nr. 1, Altvioolconcerto, Hoboconcerto nr. 1, Symfonie nr. 8 - 'Herfstsymfonie'
p Marcel Poot : Concertstuk voor cello en orkest
p Herman Roelstraete : Kleine triptiek, Sonatine, Jeugdliederen
p Jef Van Durme : Breughelsymfonie
b August Corbet, A. (red.) : Geschriften van Peter Benoit
b
Paul Gilson : Notes de musique et souvenirs
b Leopold Lamey : In memoriam Arthur van Oost: feestrede uitgesproken op het herdenkend huldebetoon toondichter Arthur van Oost ter eere,
ingericht op 16 augustus 1942
b Lucien Solvay : Mémoires d'un solitaire
b Charles Van den Borren : Peter Benoit
Paul Gilson (Schaarbeek, 3 april)
Arthur Van Oost (Brussel, 23 april)
Willem De Latin (Antwerpen, 24 november)

Europese muziek

p Sergej Prokofjev : Oorlog en vrede
p Arnold Schönberg : Pianoconcerto, opus 42
p Dmitri Sjostakovitsj : Symfonie nr. 7 in C, 'Leningrad'

1943

Wereld

Het door hongersnood geplaagde en ingesloten Duitse leger geeft zich in Stalingrad over. Daarna verovert het Russische leger ten koste van bloedige strijd grote delen van Rusland. De opstand van het getto van Warschau breekt uit. Mussolini wordt afgezet na een geallieerd zomeroffensief in Italië. In Teheran vindt in november een conferentie plaats tussen Roosevelt, Churchill en Stalin. In Algiers richten de generaals De Gaulle en Giraud het Comité Français de Libération Nationale op als voorlopige regering.

België

Brussel - 17 januari : Léon Degrelle bepleit in een rede om de omvorming van België tot een SS-staat.

Vlaamse muziek

Brazilië : Arthur Bosmans wordt directeur van het Internationaal Seizoen van Opera en Ballet in het Theatro Municipal.
Brussel : Vic Legley behaalt een tweede prijs in de Prix de Rome.
Mortsel : Armand Preud'homme wordt directeur van de muziekschool.
Lodewijk De Vocht
zet Honeggers Jeanne d'Arc op plaat voor 'His Master's Voice'.

p Karel Albert : Symfonie nr. 2
p Karel Candael : Het marialeven, Danssymfonie
p Albert Delvaux : Poème symphonique
p Clément D'Hooghe : Missa Gregoriana
p Robert Herberigs : Gezelleliederen
p Jos Lerinckx : Sanctus Israel te elegit
p Arthur Meulemans : Symfonie nr. 9 - 'Droomvuur', Symfonie nr. 10- 'Psalmensymfonie', Fluitconcerto, Trompetconcerto, Orgelconcerto, Dansensuite nr. 1, Dansensuite nr. 2
p Marcel Poot : Le dit de routier
p Daniel Sternefeld : Symfonie nr. 1 in C
b Frank Blockx : Jan Blockx
b August Corbet : Peter Benoit, leven, werk en beteekenis
b André Pols : Vijftig jaar Vlaamsche Opera
b Charles Van den Borren : Peter Benoit
b Ferdinand Van Durme : Lieven Duvosel
Emiel Baeyens [sr] (Sint-Niklaas, 24 juni)
Marnix Loevensohn (Montauban (FR), 24 april)

Europese muziek

p Benjamin Britten : Serenade
p Dmitri Sjostakovitsj : Symfonie nr. 8 in c, opus 65
p Ralph Vaughan Williams : Symfonie nr. 5 in D
Sergej Rachmaninov (Beverly Hills, 28 maart)

1944

Wereld

Duitsland bezet Hongarije. Op 6 juni, D-Day, vallen de geallieerde troepen de kust van Normandië binnen. Generaal De Gaulle houdt in Parijs een overwinningsparade op de Champs-Elysees. Het Russische leger wint slag na slag tegen het Duitse leger en rukt op tot in de Balkan. Onverwachts zetten Duitse troepen het Ardennenoffensief in.

België

Brussel - 7 juni : Koning Leopold III en zijn gezin worden door de Duitsers eerst naar Duitsland, dan naar Oostenrijk gedeporteerd.
Brussel - 20 september : Prins Karel van België, de broer van de koning, wordt door Kamer en Senaat als regent aangewezen omdat Koning Leopold 'zich in de onmogelijkheid bevindt te regeren'.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Lodewijk De Vocht wordt aangesteld als directeur van het Conservatorium [> 1952]. Daniel Sternefeld wordt eerste dirigent van de Vlaamse Opera, de zakelijke leiding wordt toevertrouwd aan August Baeyens.
Belo Horizonte (Brazilië) : Arthur Bosmans wordt artistiek directeur en dirigent van Belo Horizonte.
Tucson (V.S.) : Camil Van Hulse wordt organist en koorleider aan de 'New S.S.-Peter and Paul Church' [> 1957].

p Clément D'Hooghe : Strijkkwartet, Missa brevis
p Lodewijk De Vocht : Vioolconcerto
p Godfried Devreese : Symfonie nr. 1
p Vic Legley : Suite
p Arthur Meulemans : Celloconcerto nr. 2
p Herman Roelstraete : Koraalfantasia
p Maurice Schoemaker : Twee vlaamse dansen
p Jules Van Nuffel : Bevrijdings-Te Deum
b André M. Pols : Vlaamsche muziek
b Roger Stengel : Guillaume Lekeu (1870-1894)
Jules Borremans (Mauthausen (Oostenrijk), 29 oktober)
Alfons Desmet (Brussel, 31 maart)
Martin Lunssens (Etterbeek, 1 februari)
Raymond Joseph Justen Van Aerde (Mechelen, 16 maart)

Europese muziek

p Béla Bartók : Concert voor orkest
p Frank Martin : In terra pax
p Olivier Messiaen : Vingt regards sur l'enfant Jésus Christ
p Richard Strauss : Die Liebe der Danae

1945

Wereld

Bij de Conferentie van Jalta komen Churchill, Stalin en Roosevelt bijeen om de oorlog te bespreken. Op 25 april ontmoeten Russische en Amerikaanse legers elkaar aan de Elbe. Op 2 mei capituleert Berlijn. Adolf Hitler pleegt zelfmoord. Op 9 mei wordt de laatste Duitse tegenstand in Praag gebroken: het einde van de tweede wereldoorlog in Europa is een feit. In Berlijn wordt de onvoorwaardelijke capitulatie van Duitsland getekend. Benito Mussolini wordt geëxecuteerd. Amerikaanse atoombommen op Hiroshima en Nagasaki maken een einde aan de oorlog in Azië: Japan capituleert op 2 september. In Polen nemen communisten de macht over. De Verenigde Naties worden opgericht.

België

Oostenrijk - 7 mei : Koning Leopold wordt bevrijd door Amerikaanse troepen, maar blijft in Oostenrijk omdat een deel van de Belgische bevolking zich verzet tegen zijn terugkeer.
Brussel - 20 juli : De Kamerdebatten over de Koningskwestie beginnen.

Vlaamse muziek

Duitsland : Jos Moerenhout wordt dirigent van de Muziekkapel van de 6e Brigade in Keulen en van de 7e Brigade te Aken en Unna [> 1951].
Mechelen : Staf Nees volgt Denyn op als directeur van de beiaardschool. Na afloop van de tweede wereldoorlog wordt onder meer Karel Candael beschuldigd van collaboratie. Candael zal in 1951 postuum gerehabiliteerd worden. NAVEA wordt hervormd tot SABAM.

p Karel Labert: Symfonie nr. 3
p August Baeyens : Ring van Gyges (15 december, 1945)
p Clément D'Hooghe : Cellosonate
p Vic Legley : Symphonie en miniature, Strijkkwintet nr. 2, Sextet
p Arthur Meulemans : Vioolconcerto nr. 2, Symfonie nr. 11, Variaties voor piano en orkest
p Lodewijk Mortelmans : De kinderen der zee
p Marcel Poot : Icare
p Jef Van Hoof : Symfonie nr. 3
b Jan Lea Broeckx : Lodewijk Mortelmans. Een van-nu-en-strakser der muziek
Victor Boddaert (Brugge, 21 november)
Edmundo Pallemaerts (Buenos Aires, 20 april)
Léandre Vilain (Oostende, 16 november)
Raymond Neirinckx (Gent, 5 juli)

Europese muziek

p Béla Bartók : Pianoconcert nr. 3
p Benjamin Britten : Peter Grimes
p Sergei Prokofiev : Symfonie nr. 5 in G, opus 55
Béla Bartók (New York, 26 september)
Anton Webern (Mittersill, 15 september)

1946

Wereld

In het proces van Neurenberg worden de eerste vonnissen uitgesproken. Hevige onrusten breken uit in Calcutta. Nederlandse troepen landen op Java. Winston Churchill waarschuwt voor een 'ijzeren gordijn'. Bij hervormingen in de USSR trekt Stalin alle macht naar zich toe. Stichting van de UNESCO. In Tsjechoslowakije winnen communisten de verkiezingen.

België

Brussel : Het Krijgshof spreekt vonnissen uit over de oorlogsmisdadigers August Borms, Arnold Meyer, Hendrik de Man, Cyriel Verschaeve en Léon Degrelle.

Vlaamse muziek

Brugge : Maurits Deroo volgt Joseph Ryelandt op als directeur en leraar compositie van het Stedelijk Conservatorium.
Sint-Niklaas : Albert Delvaux wordt directeur van de Stedelijke Muziekacademie [> 1978].
Flor Peeters maakt zijn eerste concertreis naar Amerika. Kannunik Jules Van Nuffel wordt benoemd tot geheim kamerheer van de paus.
Sydney : Eugène Goossens wordt dirigent aan het Sydney Symphony Orchestra en directeur van het Conservatorium.

p Marinus De Jong : Hiawatha
p Emmanuel Durlet : Vioolconcerto, 'La chapelle de Marie-Madeleine extra muros'
b Roger Bragard : Histoire de la Musique Belge
b Paul Tinel : Edgar Tinel
b [Uitvoerend Comité bij de Jubelviering van het Sint-Romboutskoor] : Gedenkboek Mgr. Jules Van Nuffel
Ernest Arschodt (Gent, 17 augustus)
Louis Arschodt (Sint-Amandsberg, 3 november)
Cyriel Van den Abeele (Gent, 2 november)

Europese muziek

p Pierre Boulez : Pianosonate nr. 1
p Benjamin Britten : The rape of Lucretia
p Arthur Honegger : Symfonie nr. 3, 'Liturgique'
p Richard Strauss : Metamorphosen
p Igor Stravinski : Ebony concerto, Symphony in three movements

1947

Wereld

De Benelux-douaneovereenkomst wordt ondertekend. In de buurt van het atol Bikini brengen de Verenigde Staten een atoombom tot ontploffing. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, George Marshall, stelt voor om Europa op grote schaal financiële hulp te bieden. India wordt onafhankelijk. In Hongarije komen de communisten aan de macht.

België

Brussel - 16 november : 15000 mensen betogen tegen de te milde opstelling van de regering Spaak tegen collaborateurs uit de tweede wereldoorlog.

Vlaamse muziek

Mechelen : Jos Lerinckx verbindt zich aan het Kathedraalkoor als begeleider-organist.
Het Quatuor Wigy neemt het Strijkkwartet van Clément D'Hooghe op voor het NIR.

p Marinus De Jong : Hiawatha's Lied
p Robert Herberigs : Le chant d'Hiawatha (Brussel)
p Vic Legley : Symfonie nr. 2, Vioolconcerto nr. 1
p Arthur Meulemans : De goddelijke jager, Adriaen Brouwer (Antwerpen, 26 november)
p Jef Vermeiren : De kapel van barmhartigheid
b René Vannes : Dictionnaire des musiciens (Compositeurs)
Emile Delin (Antwerpen, 27 juni)
Alfons Rolliers (Sint-Niklaas, 12 maart)
August Andelhof (Brussel, 5 oktober)
Victor Fouquet (Lint, 15 april)

Europese muziek

p Francis Poulenc : Les mamelles de Tirésias
p Arnold Schönberg : A survivor from Warsaw, opus 46

1948

Wereld

Joegoslavië maakt zich los van het 'Oostblok'. In Tel Aviv wordt de onafhankelijke staat Israel uitgeroepen. Harry Truman wordt herkozen als president van de Verenigde Staten. Invoering van de apartheid in Zuid-Afrika. Mahatma Gandhi wordt doodgeschoten. In Londen worden de elfde Olympische Spelen georganiseerd.

België

Brussel : Het algemeen stemrecht voor vrouwen wordt ingevoerd.

Vlaamse muziek

Antwerpen : Marinus de Jong wordt benoemd als leraar contrapunt en fuga aan het conservatorium. Flor Peeters wordt er orgelleraar (later, in 1952, zal hij er directeur worden). Frans D'Haeyer wordt waarnemend leraar harmonie aan het Conservatorium.
Daniel Sternefeld
wordt tweede dirigent van het Belgische Radio Symfonie-orkest en doceert directie in het Conservatorium. Piet Nuten wordt er bibliothecaris.
Brussel : Daniel Sternefeld wordt dirigent van het Radio Symfonie Orkest.

p Robert Herberigs : Lam Godsspel
p Vic Legley : Middagmuziek
p Arthur Meulemans : Symfonie nr. 11
p Marcel Poot : Octuor
Karel Candael (Rotterdam (NL), 27 maart)
Jozef Van Poppel (Brugge, 11 oktober)
Adhemar Lepage (Ledeberg, 7 mei)
Henry Wagemans (Monte Carlo (Monaco), 12 maart)

Europese muziek

p Olivier Messiaen : Turangalîlasymfonie
p Carl Orff : Antigone
p Igor Stravinski : Orpheus, Mis

1949

Wereld

In Washington vindt de ondertekening van het Noord-Atlantisch Pact plaats door vertegenwoordigers van twaalf landen, samen vormen ze de NAVO. Na 78
jaar Britse overheersing wordt Ierland een republiek. In de Verenigde Staten ontstaat een communistenjacht waarbij kunstenaars van naam vervolgd worden. Konrad Adenauer wordt de eerste Duitse bondskanselier: stichting van de Duitse Bondsrepubliek en de DDR. Mao roept de Chinese Volksrepubliek uit.

België

Brussel - 26 juni : De eerste verkiezingen na de invoering van het vrouwenstemrecht vinden plaats: zes vrouwen worden verkozen om in de Kamer te zetelen en zeven in de Senaat.

Vlaamse muziek

Brussel : Léon Jongen gaat met rust als directeur van het Conservatorium en wordt in die functie opgevolgd door Marcel Poot (en niet zoals verwacht door Jean Absil). Vic Legley wordt er harmonieleraar.
Izegem : Herman Roelstraete wordt directeur van de muziekschool.
Strijkkwartet nr. 8 van Prosper Van Eechaute wordt bekroond door de Koninklijke Academie.

p Clément D'Hooghe : Romantisch Concerto
p Marinus De Jong : Hiawatha's lied
p Robert Herberigs : Antonius en Cleopatra
p Arthur Meulemans : Orgelsymfonie nr. 1, Orgelsymfonie nr. 2, De Witte
p Armand Preud'homme : Op de purpr'en hei (Antwerpen, 6 juli)
p Joseph Ryelandt : Le bon pasteur
p Daniël Sternefeld : A.B.V.V.-Marsch
b Jos De Klerk : Uit de schatkamer der Oud-Nederlandse Polyfonie
b Franz De Wever : Paul Gilson et les Synthétistes
Louis De Backer (Antwerpen, 8 april)
Emile Painparé (Antwerpen, 14 december)
Edward Verreydt (Leuven, 8 oktober)

Europese muziek

p Luciano Berio : Magnificat
p Benjamin Britten : Spring symphony
p Arnold Schönberg : Fantasie
p Richard Strauss : Vier letzte Lieder
b Theodor Adorno : Philosophie der neuen Musik
Richard Strauss (Garmisch-Partenkirchen, 8 september)

1950

Wereld

Noord-Koreaanse troepen vallen Zuid-Korea binnen. De Amerikaanse president Harry Truman steunt Zuid-Korea.

België

Brussel - juli : Omdat er maar geen politieke oplossing gevonden kan worden voor de koningskwestie, beslist de regering om het regentschap van Prins Karel te verlengen en een volksraadpleging te organiseren met de vraag of de koning kan terugkeren. Een meerderheid van 58 procent zegt "ja" en de koning keert op 22 juli terug. Er breken hevige onlusten uit en het land staat aan de rand van een burgeroorlog.
Brussel - 11 augustus : Leopold III draagt de koninklijke macht over aan zijn zoon, Prins Boudewijn. Pas op 17 juli 1951 zal Boudewijn hem officieel opvolgen.

Vlaamse muziek

Brussel : Vic Legley wordt leraar compositie en analyse in de Koninklijke Kapel Koningin Elisabeth.
Arthur Meulemans
ontvangt de Noordstar-Boerhave Prijs voor zijn totale oeuvre.

p Robert Herberigs : De vrolijke vrouwtjes van Windsor
p Vic Legley : De boer die sterft
p Jos Moerenhout : Puer Natus est (Aken)
p Marcel Poot : Moretus (Brussel)
p Herman Roelstraete : Sonata per organo I
b Ernest Closson en Charles Van Den Borren (red.) : La Musique en Belgique. Du moyen-age à nos jours
b Edgar Collumbien : Seraphien-Lieven Duvosel. Componist, orkest- en koordirigent
b Jacques Stehman : Histoire de la musique en Belgique
b Jef van Hoof. Een bundel studies en schetsen verzameld n.a.v. zijn aanstaande vijfenzestigste verjaardag op 8 mei 1951
Ernest Closson (Brussel, 21 december)
Frans Boogaerts (Lier, 19 augustus)

Europese muziek

p Olivier Messiaen : Messe de la Pentecôte
p Francis Poulenc : Stabat Mater
p Karlheinz Stockhausen : Chöre für Doris