Ga verder naar de inhoud

Belmans, Raf

° Geel, 17/12/1920 — † Geel, 17/11/1999

Biografie

Annelies Focquaert

Raf Belmans werd geboren in het dorpje Larum bij Geel, in een gezin met tien kinderen waar - naar Geelse gewoonte - ook een psychiatrische patiënt inwoonde. Al gauw bleek dat Belmans talent had voor muziek. Zijn eerste notenleerlessen kreeg hij in de privé-muziekschool van Flor De Brabander en toen hij tien jaar oud was, componeerde hij voor zijn overleden broer een Cantilene voor viool en piano. Hoewel zijn vader hem liever voor onderwijzer had zien studeren, koos Belmans na zijn humaniora aan het St.-Aloysiuscollege van Geel, voor muziekstudies aan het conservatorium van Antwerpen, waar hij onder meer les kreeg van Karel Candael, Emmanuel Durlet, Walter Weyler, Eduard Verheyden, Jef Van Hoof en Lodewijk De Vocht. Hij behaalde er eerste prijzen voor notenleer, klavier (1940), harmonie (1940), contrapunt (1943), fuga (1946) en kamermuziek (1942) en het getuigschrift muziekgeschiedenis (1941). In die tijd won hij ook de compositieprijs “De Vleeschouwer” voor zijn koorwerk Aan O.-L.-Vrouwke der Landouwen.

Na zijn studies vond Raf Belmans in 1944 werk als pianorepetent bij de Koninklijke Vlaamse Opera te Antwerpen. Hij werkte er samen met vooraanstaande musici als Hendrik Diels, Daniël Sternefeld, Arthur Meulemans en August Baeyens. Vanaf 1948 werd hij in Geel leraar piano en organist van de Sint-Dimpnakerk, waarbij hij tegelijkertijd muziekles gaf in de Rijksmiddelbare School te Herentals. Zijn leraarsfunctie viel hem niet altijd even licht. "Je weet wat de school voor ons betekent," schreef hij in een brief aan zijn vriend Frans Aldelhof in 1982, "niet omdat we iets tegen de school hebben, maar omdat het voor onze aangeboren creatieve aard een rem betekent, een stuwdam, een vrijheidsberoving."

In de loop der jaren schiep Belmans een gevarieerd en kleurrijk oeuvre, dat alle gebieden bestrijkt: van een eenvoudig kinderlied tot kunstige kamermuziek, van stevig klavierwerk tot werken voor symfonisch orkest. Als liedcomponist bouwde hij zowel met volks- als kunstliederen een uitgebreid repertoire op. Hij werkte samen met dichters als Jozef Simons, Bert Peleman, Remi Lens, Albe en Lambert Swerts. Zijn vele liederen over de Kempen tonen hoezeer hij een kind van zijn streek was: Naar wat de dennen fluisteren, Bij een ven, Mijn Kempenland, … Raf Belmans schreef niet alleen meer dan honderd werken voor gemengd koor, maar ook stukken voor alle instrumenten en in alle genres, zoals De torens van Vlaanderen, gecomponeerd voor twee klavieren, een Toccata voor orgel en de Laudes Mariae Caelorum Reginae voor kopers en orgel. Ze werden meermaals door radio en televisie uitgezonden. Voorts schreef hij nog gelegenheidswerken als Feestmars, Preludium voor beiaard en thebaanse trompetten, een St.-Dimpnacantate en St.-Aloysiuscantate, Suite op oude volksliederen en Muzikale illustratie bij teksten van Anton van Wilderode en Pol De Mont. Als componist is hij best te plaatsen binnen de typische Vlaamse laat-romantiek, die een evenwicht zoekt tussen traditionele en moderne muziektaal. Hij gaf verschillende pianorecitals, was actief als koordirigent en beiaardier en dirigeerde een achttal keren tijdens het Vlaams Nationaal Zangfeest.

Naast zijn muzikale bezigheden schreef Belmans ook graag poëzie, gelegenheidsgedichten en teksten, waarbij een zekere bevlogen naïviteit of getormenteerdheid hem niet vreemd waren. Een voorbeeld van zijn bloemrijke stijl: "Inspiratie is iets wat men heeft of niet heeft. Men kan het niet aanleren, maar evenmin afleren. lnspiratie is de stuwende kracht en heel de wereld is een inspiratiebron. Inspiratie is het tegengif voor cerebraliteit, het zijn vonken die doen laaien, de toorts aansteken. Een werk dat niet geïnspireerd is, heeft geen vleugels, het is ‘kunde’ en geen kunst, het is “lard” maar niet “l’art”, geen kunst, geen werk van een artiest!"

Vlaamse Actieve Senioren - Afdeling Geel, jrg. 27 nr. 1, 2017, p. 19

Bibliografie

Anderen over deze componist

  • Aldelhof, F.: De piano weent in stilte. Raf Belmans is heengegaan, in: Nieuwsblad van Geel, 26 november 1999.
  • Aldelhof, F.: Raf Belmans: 75 jaar - 11 November 1995, ongepubliceerde rede uitgesproken op 11 november 1995 door Frans Aldelhof (informatie via Koninklijke Harmonie Katholieke Jonge Wacht uit Geel).
  • d' Hooghe, K.: Orgelmuziek in Vlaanderen tussen 1940 en 1975, in: Orgelkunst, jrg. 31, nr. 2, 2008, p. 61- 79.
  • Goffinet, L.: Muziekuitgaven van het Davidsfonds, in: Het Madrigaal, jrg. 10, nr. 2-3, 1964, p. 77; jrg. 11, nr. 2, 1965, p. 57.
  • N.N.: Cantate “Larum” van Raf Belmans, programmabrochure bij het concert van 13 november 2011 in Geel.
  • N.N.: Quodlibet, in: Vlaams Muziektijdschrift, jrg. 22, nr. 5, mei 1970, p. 159.
  • Roquet, F.: Belmans, Raf, in: Lexicon Vlaamse componisten geboren na 1800, Roeselare, 2007, p. 38.

Heb je een vraag of heb je een foutje opgemerkt? Zoek je een partituur?

Of heb je zelf nog meer informatie over deze persoon, contacteer ons dan.