Goovaerts, Alphonse
Biografie
Jan Dewilde
Deze musicoloog en componist kreeg zijn eerste muzieklessen van zijn vader en studeerde later privé bij Peter Benoit en Léon de Burbure. In 1866 begon Goovaerts in de stadsbibliotheek van zijn geboortestad Antwerpen aan een lange carrière in het bibliotheek- en archiefwezen. Die loopbaan sloot hij in 1904 af als rijksarchivaris-generaal.
Goovaerts schreef, naast enkele Vlaamse liederen, vooral vocale kerkelijke muziek (missen en motetten) en maakte bewerkingen van oude koormuziek van onder anderen Lassus en Palestrina. Hij was ook lid van de Gregorius Vereeniging, een organisatie die zich sinds 1881 inzette voor de hervorming van de kerkmuziek, en hij was jurysecretaris bij Benoits Muziekschool. Daarnaast dirigeerde hij De Burgerkring van Antwerpen en schreef hij in verschillende tijdschriften zoals Le Bibliophile Belge, le Journal des Beaux-Arts, De Vlaamsche School, De Vlaamsche Kunstbode en La Fédération artistique.
Maar zijn grote verdienste ligt ongetwijfeld bij zijn musicologisch en bibliografisch werk. Al in 1869 schreef hij een belangrijk werk over de Antwerpse muziekdrukker Phalesius. Daarna volgden nog studies over de kerkmuziek, de muziekdrukkers en het Landjuweel van Antwerpen en over componisten als Waelrant, de la Rue, de Fiocco's en Benoit. Zijn boek Histoire et bibliographie de la typographie musicale dans les Pays-Bas werd bekroond en in 1880 gepubliceerd door de Koninklijke Academie van België. Voor de Biographie nationale schreef hij verschillende artikels over polyfonisten.
Goovaerts gebruikte verschillende pseudoniemen zoals "Phalèse", "Beelaert", "Veritas" of "un Anversois".
Bibliografie
Eigen werk
- Goovaerts, A.: Abraham Verhoeven van Antwerpen: de eerste gazettier van Europa, Antwerpen, 1881.
- Goovaerts, A.: Bernard Mawd, Ballard, Gifford et Gratley quatre des agents employés par Walsingham contre Marie Stuarti, Brussel, 1896.
- Goovaerts, A.: Construction de l’église Saint-Jacques à Anvers: difficultés financières levées trois fois par l’intervention de Charles-Quint, Antwerpen, 1891.
- Goovaerts, A.: De kerkmuziek. Bedenkingen over haren huidigen toestand en beknopte geschiedenis aller scholen Europa’s, Brussel, 1876 (ook verschenen onder de titel La musique d’église, considérations sur son état actuel et histoire abrégée de toutes les écoles de l’Europe, Antwerpen, 1876.)
- Goovaerts, A.: De muziekdrukkers Phalesius en Bellerus te Leuven en te Antwerpen 1546-1674, Leiden, 1882.
- Goovaerts, A.: Een nieuw werk van Peter Benoit, ontleed door Peter Phalesius (Alphonse Goovaerts), Antwerpen, 1871 (ook verschenen onder de titel Une nouvelle oeuvre de Pierre Benoit, analysée par Pierre Phalèse (Alphonse Goovaerts)).
- Goovaerts, A.: Histoire et bibliographie de la typographie musicale dans les Pays-Bas, s.l., 1880.
- Goovaerts, A.: Le chevalier Léon de Burbure, Antwerpen, 1891.
- Goovaerts, A.: Les fondeurs d’artillerie par M. le général Henrand: rapport présenté à l’Académie d’Archéologie de Belgique, Antwerpen, 1890.
- Goovaerts, A.: Levensschets van ridder Léo de Burbure, Antwerpen, 1871.
- Goovaerts, A.: Liederen en andere gedichten gemaakt ter gelegenheid van het Landjuweel van Antwerpen in 1561, met zes tekeningen van Frans Floris en twee muziekstukken naar een handschrift der Koninklijke Bibliotheek te Brussel, Antwerpen, 1892.
- Goovaerts, A.: Mirwart: son château, ses seigneurs, ses châtelains et ses archives, Aarlen, 1893.
- Goovaerts, A.: Notice biographique et bibliographique sur Pierre Phalèse, imprimeur de musique à Anvers au XVIe siècle, suivie du catalogue de ses impressions, Brussel, 1869.
- Goovaerts, A.: Notice historique sur un tableau de Michel-Angelo da Caravaggio, Antwerpen, 1873.
- Goovaerts, A.: Ridder Leo de Burbure, toonzetter en geschiedschrijver, in: De Vlaamsche School, 1870, p. 179-184.
- artikels in Le Bibliophile Belge, le Journal des Beaux-Arts, De Vlaamsche School, De Vlaamsche Kunstbode en La Fédération artistique.
Anderen over deze componist
- Baeck-Schilders, H.: Kerkmuziek voor de kroning van het Mariabeeld in de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Antwerpen in 1899, in: Musica Antiqua, jrg. 16, nr. 3, augustus 1999, p. 123, 127.
- De Schrijver, K.: Govaerts, A., in: Bibliografie der Belgische toonkunstenaars sedert 1800, Leuven, 1958, p. 52.
- Gregoir, E.: Goovaerts (Alphonse), in: Les artistes-musiciens belges au XVIIIme et au XIXme siècle, Brussel, 1885, p. 209-210.
- Gregoir, E.: Goovaerts (Alphonse), in: Les artistes-musiciens belges et néerlandais: Documents historiques relatifs à l’art musical et aux artistes-musiciens, Brussel, dl. 2, 1874, p. 49.
- Honegger, M.: Goovaerts, Alphonse Jean Marie André, in: Dictionnaire de la musique. Les hommes et les œuvres, s.l., 1970, p. 425.
- Pougin, A.: Goovaerts (Alphonse), in: Biographie universelle des musiciens et bibliographie générale de la musique par F.-J. Fétis, Supplément et Complément, publiés sous la direction de Arthur Pougin, dl. 1, Parijs, 1878, p. 400-401.
- Riessauw, A.: Goovaerts, Alphonse, in: Grove Music Online. Oxford Music Online, via www.oxfordmusiconline.com (online op 16 december 2010).
- Robijns, J. en Zijlstra, M.: Goovaerts, Alphonse Jean Marie, in: Algemene Muziek Encyclopedie, dl. 4, Haarlem, 1981, p. 41.
- Roquet, F.: Goovaerts, Alphonse Jean Marie (‘Alfons’), in: Lexicon Vlaamse componisten geboren na 1800, Roeselare, 2007, p. 361.
- Vanhulst, H.: Goovaerts, Alphonse (Jean Marie André), in: Die Musik in Geschichte und Gegenwart. Allgemeine Enzyklopädie der Musik. Personenteil, Kassel, 1999-2006, p. 1347.