Ga verder naar de inhoud

1. Moderato: Ochtend einde juli – zomermistige, lichtende zee – brekend schuimende golven

2. Scherzo:Het spel van licht en donker over de golven – de dans van het licht op de golven
Nocturne I voor altsolo en gemengd koor: ‘Geef mij den avond’ (tekst van Ferdinand Vercnocke)

3. Andante poco con moto: Ondergaande zon – westerkim in gloed – iriserende zee
Nocturne II voor altsolo en gemengd koor: ‘De avond neigt naar nacht’ (tekst van Ferdinand Vercnocke)

4. Finale (animato): Woelige zee – opklaringen

Arthur Meulemans is een van de belangrijkste symfonische componisten uit de Vlaamse muziekgeschiedenis. Hij schreef meer dan honderd orkestwerken, waaronder een reeks symfonische gedichten, concerto’s voor zowat elk instrument en vijftien symfonieën. In vier symfonieën breidde Meulemans de orkestrale middelen met vocale elementen uit: in de Danssymfonie (nr. 5, 1939) voegt hij een vrouwenkoor toe; in de Zeesymfonie (nr. 6, 1938-1940) schrijft hij een alt en een gemengd koor voor; in de Herfstsymfonie (nr. 8, 1942) gebruikt hij een vocaal kwartet en een koor en in de Psalmensymfonie (nr. 10, 1943) doet hij ook een beroep op recitanten, solisten en gemengd koor.

In de Zeesymfonie rekt Meulemans niet alleen de bezetting uit – naast de extra vocale middelen hanteert hij ook een uitgebreid symfonisch orkest met twee harpen, orgel en uitgebreid slagwerk – hij breidt ook de symfonische structuur uit. Zo voegt hij tussen het Scherzo en het Andante en tussen het Andante en de Finale telkens een Nocturne, waarin de altsolo en koor evocatieve teksten van de Vlaamse dichter Ferdinand Vercnocke (1906-1989) zingen. In het slotdeel wordt het koor als een extra orkestraal element gebruikt, zingend op de letter ‘a’.

In een lezing over deze symfonie beweerde Meulemans: "Men zou deze symfonie gewoonweg zonder meer kunnen uitvoeren als pure muziek. Doch het was de zee die ze me inspireerde en hierom gaf ik een ondertitel aan elk deel, die alleen de betekenis geeft van de inspiratie, van de emotie die me het werk ingaf. Het werk is vooral orkestraal bedoeld, met al de mogelijkheden van het modern orkest. Zo is het werk geworden een ineenschakelen van het symfonieconcept met een inspiratief gegeven, in casu de zee."

Meulemans componeerde de symfonie tussen november 1938 en juli 1940, maar door de oorlogsomstandigheden bleef ze jarenlang onuitgevoerd. In 1946 werd het werk bekroond met de driejaarlijkse prijs van de Belgische auteursrechtenvereniging SABAM. (De jury bestond uit de componisten Jules Toussaint de Sutter, Flor Alpaerts en Marcel Poot.) De wereldcreatie volgde op 26 mei 1949 en werd gebracht door de alt Francine Lepage, het Vlaams Gemengd Koor en NIR-orkest o.l.v. Franz André. De autograaf van deze symfonie wordt bewaard in de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium in Antwerpen.

Herdruk van een kopie uit de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen. Voor het orkestmateriaal, gelieve u te wenden tot de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium. Deze partituur werd gepubliceerd in samenwerking met het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek (www.svm.be).

Dewilde, J.: [Nederlandse inleiding bij Höflich-cataloognummer 543, 2009].