Alpaerts, Jef

Adeline Boeckaert

Jef Alpaerts kreeg de muziek met de paplepel ingegoten. In tegenstelling tot zijn vader Flor Alpaerts, legde hij zich echter niet toe op componeren. Wel bouwde Jef Alpaerts een indrukwekkende carrière uit als pianist en dirigent.

Zijn eerste opleiding genoot hij aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium in Antwerpen, waar hij in de pianoklas van Frans Lenaerts de graad van laureaat behaalde. Na zijn legerdienst trok Alpaerts naar Parijs: aan het Parijse conservatorium volgde hij piano bij de gereputeerde pedagoog en pianist Isidor Philipp, aan de Schola Cantorum studeerde hij compositie bij Vincent d’Indy. Nog in Parijs, aan de Ecole Normale de Musique, volgde hij cursussen pedagogie (Tibergien), muziekgeschiedenis (Nadia Boulanger) en voordracht (Alfred Cortot).

Zijn compositorisch oeuvre bleef beperkt tot enkele pedagogische werkjes. In 1929 verscheen bij Lemoine in Parijs zijn Exercices Journaliers pour fortifier les doigts, met een inleiding van Isidor Philipp.

Als uitvoerend musicus daarentegen genoot Jef Alpaerts internationale faam. In 1927 stond hij samen met Walter Weyler (viool) en André Felleman (cello) aan de wieg van het gerenommeerde “trio Alpaerts”. Naar aanleiding van het tienjarig bestaan van dit ensemble, schreef componist Francis De Bouguignon: “Je considère le Trio Jef Alpaerts comme un ensemble remarquable, non seulement par sa grande valeur artistique, mais encore par la recherche de ses programmes et par l’encouragement qu’il constitue pour les compositeurs belges. [...]" Karel Candael beweerde ongeveer hetzelfde: “[...] Telkenmale ik de gelegenheid had een uitvoering bij te wonen of te beluisteren langs de radio, moest ik het streven van het Trio Alpaerts zeer waardeeren, dit niet alleen voor wat betreft de degelijkheid der uitvoering, maar tevens voor de samenstelling der programma’s, op dewelke onze nationale toondichters, en in ’t bijzonder de Vlaamsche, flink vertegenwoordigd zijn.”

Vanaf de stichting van het Collegium Musicum Antverpiense in 1938, dirigeerde Jef Alpaerts dit ensemble dat vooral bedrijvig was in de uitvoering van oude muziek. In 1951 volgde hij zijn vader op als dirigent van Arti vocali, het koor van de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde in Antwerpen. Na amper 1 jaar gaf hij de dirigeerstok door aan Hendrik Rycken.

Net als zijn vader toonde hij een sterke verbondenheid met het Antwerpse muziekleven. In 1949 richtte hij samen met zijn vrouw Diane De Zuttere, Renier Van der Velden, en het koppel Paul Scapus (pseudoniem van Jean Pierre Paul Scheepers) en Mit Scapus de Antwerpse middagconcerten op. Deze concerten hadden tot doel een nieuw publiek aan te boren van scholieren en bedienden die de kans kregen om tijdens hun middagpauze naar concerten te komen luisteren.

Zijn reputatie reikte echter ook verder dan Antwerpen. In een brief van 25 januari 1952 aan Adolf Molter spreekt hij zich lovend uit over een concertreis naar Marokko en het onbeperkte aantal repetities dat daar kon plaatsvinden. Hij bezocht er onder meer de steden Rabat, Marakech, Fez en Meknes.

Ook als docent kamermuziek liet hij zich niet onbetuigd. In 1936 werd hij aangesteld aan het Antwerpse Conservatorium. Nog steeds bekend is de prijs Jef Alpaerts. Deze prijs is verbonden aan een wedstrijd voor kamermuziek en werd gesticht op initiatief van een actiecomité, met gelden gestort door collega’s, oud-leerlingen en sympathisanten van Jef Alpaerts bij zijn aftreden in 1969 als leraar van het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium.

Biografie gebaseerd op knipsels en briefwisseling uit het archief Jef Alpaerts (Letterenhuis, Antwerpen)