Broeckx, Jan
Biografie
Jan Dewilde
Jan Broeckx studeerde aan de Antwerpse muziekschool bij Jean-Baptiste Colyns (viool), Jan Blockx (harmonie) en Peter Benoit (compositie). Zijn vroegste werken zijn sterk beïnvloed door Benoit. Hij bewonderde zijn leermeester, en eerde hem in 1939 met Huldezang aan Peter Benoit. In die lijn schreef hij verschillende cantates: Feest in het land (1930), Aan onze school (1937), Wereldvrede (1938) en Ruimte (1939). Ook schreef hij verschillende liederen voor de Vlaamse muziekbeweging, zoals Vlaanderen, dierbaar land en Ik ben van Vlaanderland.
Broeckx was ook zeer actief als dirigent. Op zijn zeventiende al dirigeerde hij het mannenkoor De Gildebarden en hij leidde Arti Vocali en de arbeiderskoren Lasalle's kring (Antwerpen) en 'L'écho des prolétaires' (Leuven). Met die laatste koren voerde hij veel Vlaamse muziek zoals Vlaamsche barden (Benoit), Memlinc-cantate (Waelput) en Feestgezang (Vanderstucken). Zelf componeerde hij ook een reeks mannenkoren met titels als Ons denken doodt men niet, Vrij, Het recht, Zes wandelliederen en vooral het driedelige Een zomerkrans. Vanuit zijn socialistisch engagement componeerde hij ook veel arbeidersliederen met titels als Roode jeugd, Arbeiderstaal en Ballade van den rooden zanger. Hij orkestreerde Benoits Vertelsels en balladen.
Van 1894 tot 1914 was hij tweede violist in het Antwerpse strijkkwartet De Kapel, samen met Edmond De Herdt (eerste viool), Alfred Verheyen (altviool) en Hipoliet Everaerts (cello). Als violist speelde hij ook mee in de orkesten van de Vlaamse Opera, de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde, de Maatschappij der Nieuwe Concerten en de Volksconcerten. Ook in een dienende rol als repetent maakte Broeckx zich verdienstelijk. Zo was hij repetent bij de Vlaamse Opera en het Peter Benoitfonds.
In 1912 voerde de Vlaamse Opera in Antwerpen zijn operette Studentenliefde op. Na zijn benoeming in 1922 tot muziekleraar aan de Antwerpse stadsscholen componeerde hij ook veel kinderliederen. Dat hij dit genre ernstig nam bewijst zijn aandacht voor de begeleiding en de harmonisatie. In navolging van Benoit schreef hij ook Melo-Rythmische Begeleidingen voor de turnfeesten van de Antwerpse gemeentescholen.
Bibliografie
Eigen werk
- Broeckx, J.: Handleiding bij het onderricht in de theorie der muziek, Antwerpen, 1926, 169 p.
- Broeckx, J.: In memoriam Hendrik Waelput, in: Onze symphonie. Vlaamsch muziektijdschrift ter bevordering der toonkunst, jrg. 3, nr. 3, maart 1925, p. 37-40.
- Broeckx, J. en Mortelmans, L.: Genootschap van Vlaamsche componisten, in: Muziek-Warande, jrg. 5, nr. 10, oktober 1926, p. 239-240.
Anderen over deze componist
- Deleu, J., Durnez, G., de Schryver, R. en Simons, L. (ed.): Broeckx, Jan Pieter Karel, in: Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Tielt, dl. 1, 1973, p. 233.
- De Schrijver, K., Broeckx, Jan, in: Bibliografie der Belgische toonkunstenaars sedert 1800, Leuven, 1958, p. 25-26.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 1, nr. 3, 1 maart 1922, p. 66-67.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 1, nr. 6, 1 juni 1922, p. 132-135.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 2, nr. 1, 1 januari 1923, p. 18-24.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 2, nr. 3, 1 maart 1923, p. 71-72.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 2, nr. 7, 1 juli 1923, p. 162-165.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 3, nr. 3, 1 maart 1924, p. 56-58.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 3, nr. 7, 1 juli 1924, p. 162-163.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 3, nr. 10, 1 oktober 1924, p. 235.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 3, nr. 12, 1 december 1924, p. 282-283.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 4, nr. 1, 1 januari 1925, p. 23-24.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 5, nr. 1, 1 januari 1926, p. 16-17.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 5, nr. 6, 1 juni 1926, p. 136-138.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 5, nr. 11, 1 november 1926, p. 256-260.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 6, nr. 2, 1 februari 1927, p. 42-45.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 6, nr. 3, 1 maart 1927, p. 64-67.
- N.N.: Besprekingen, in: Muziek-Warande, jrg. 6, nr. 8/9, augustus-september 1927, p. 190-196.
- N.N.: Bibliographie, in: Onze symphonie. Vlaamsch muziektijdschrift ter bevordering der toonkunst, jrg. 3, nr. 1, januari 1925, p. 19.
- N.N.: Jan Broeckx, in: Onze symphonie. Vlaamsch muziektijdschrift ter bevordering der toonkunst, jrg. 3, nr. 2, februari 1925, p. 21-22.
- N.N.: Vlaanderens’ liederenschat, in: Muziek-Warande, jrg. 2, nr. 3, 1 maart 1923, p. 71-72.
- Riessauw, A.: Broeckx, Jan Pieter Karel, in: Nationaal bibliografisch woordenboek, Brussel, dl. 12, 1987, kol. 117-119.
- Robijns, J.: Jan Broeckx, in: Vlaanderen, jrg. 15, nr. 6, november-december 1966/90, p. 388.
- Robijns, J. en Zijlstra, M.: Broeckx, Jan Peter Karel, in: Algemene Muziek Encyclopedie, dl. 2, Haarlem, 1980, p. 45-46.
- Roquet, F.: Broeckx, Jan Peter Karel, in: Lexicon Vlaamse componisten geboren na 1800, Roeselare, 2007, p. 86-87.
- Van Schoor, H.: Jan Broeckx, in: Muziek-Warande, jrg. 2, nr. 5, 1 mei 1923, p. 97-100.
- Wilibald, G. (red.): Broeckx, Jan P. K., in: Riemann Musik Lexikon. Personenteil, Mainz, dl 1, 1959-1975, p. 233.
- Wilibald, G. (red.): Broeckx, Jan Pieter Karel, in: Riemann Musik Lexikon. Ergänzungsband: Personenteil, dl. 4, Mainz, 1959-1975, p. 157.