De Koster, Charles

Peter François

Charles De Koster werd in Halle geboren op 5 december 1885. Vader Louis De Koster (1857-1906) was er op dat moment al actief als organist en componist. De liefde voor de muziek kreeg Charles van jongsaf mee. Verder muzikaal onderricht genoot hij vanaf 1898 in het Koninklijk Conservatorium van Brussel, waar hij solfège studeerde bij Julien Vienne en Richard Kips en orgel in de klas van Alphonse Mailly. Mailly, zelf oud-leerling van Jacques-Nicolas Lemmens, was aan zijn laatste jaren bezig; in 1901 ging hij met pensioen. Gezien zijn jonge leeftijd zal Charles wellicht vooral les gekregen hebben van Mailly's assistenten. Hij vervolgde zijn opleiding aan het Lemmensinstituut, toen nog in Mechelen gevestigd. Bij Edgar Tinel, Aloys Desmet en Oscar Depuydt volgde Charles piano, orgel, harmonie, contrapunt en fuga. Op 31 juli 1906 deed hij als enige van de ongeveer vijftig studenten mee aan de examens om het diploma van 'troisième degré' te behalen. Tegelijk behaalde Arthur Meulemans - die later zelf les zou geven in de instelling - het diploma van 'premier degré', wat hoogst uitzonderlijk voorkwam. Het jaar nadien was Charles de enige kandidaat voor het diploma van 'deuxième degré', dat hij met onderscheiding behaalde. Daarmee was zijn opleiding afgerond.

Charles De Koster wordt vooral herinnerd als stichter en eerste directeur van de Halse muziekschool. De 'Académie de Musique de Hal' startte op 10 mei 1909 en Charles De Koster werd voor het leven benoemd als leraar piano en algemeen directeur. Toen het cursusaanbod uitgebreid werd, gaf hij ook vocaal- en instrumentaal ensemble, geschiedenis, orgel, harmonie, contrapunt en fuga. In 1921 werd de academie een Conservatorium van het Rijk, op dat moment het hoogste wat een instelling voor basisonderricht in de muziek en woordkunst kon bereiken. De Koster organiseerde talrijke concerten voor de academie, vaak met medewerking van gerenommeerde artiesten. Zelfs de befaamde Hongaarse vioolvirtuoos André Gertler trad drie keer in Halle op. De Koster dirigeerde meestal zelf het orkest. Van 1913 tot 1924 was hij in Halle eveneens de dirigent van het koor 'Roland de Lattre' en van 1919 tot 1939 van het symfonisch orkest 'Cercle Servais'. Daarnaast was hij de vaste organist van de Sint-Martinusbasiliek van 1906 tot 1919.

Charles De Koster was ook actief als componist. De stevige basis van contrapunt en harmonie die hij in het Lemmensinstituut aangeleerd had gekregen, kwam daarbij goed van pas, en hij had zich verder in compositie bekwaamd bij Paul Gilson. De Koster liet een relatief omvangrijk oeuvre na, voor diverse bezettingen: liederen voor zang en piano (of orkest), cantates, werken voor harmonie of symfonisch orkest, motetten voor koor en orgel, werken voor orgel solo, ... Minstens vijfenveertig van De Kosters composities werden gepubliceerd. Vele andere werken bleven in manuscript. Tot voor kort waren slechts enkele van die manuscripten bekend. In 2008 verwierf de Halse vzw Servais een stapel manuscripten van De Koster, goed voor 903 pagina's, waarvan 794 in zijn eigen handschrift. De collectie bevat het manuscript van vijf orkestwerken, zeventien orgelwerken, drie vocale werken met orkest- of orgelbegeleiding, dertien vocale werken met pianobegeleiding en zelfs een foxtrot. Ze zijn ondertussen geïnventariseerd en beschikbaar voor musici en onderzoekers.

Vanuit de Halse academie bouwde De Koster goede contacten uit met talrijke vertegenwoordigers van het Belgische muziekleven, zoals Emile Wambach, August De Boeck, Paul Gilson, Arthur De Greef, Joseph Jongen en Edouard Jacobs. Zij kwamen ook allemaal naar Halle voor een concert of om deel uit te maken van een jury. Op 12 januari 1936 organiseerde De Koster bijvoorbeeld een 'Festival Paul Gilson', volledig gewijd aan Gilsons composities. Op 10 januari 1937 dirigeerde Arthur De Greef zelf het orkest van de academie en de 'Cercle Servais' voor een programma dat enkel uit werk van De Greef bestond. Voor de viering van 25 jaar academie in 1935 was er een groot galaconcert met werk van August De Boeck, Arthur De Greef, Paul Gilson, Joseph Jongen en Charles De Koster zelf. De Koster spande zich dus zichtbaar in voor de verspreiding van het oeuvre van hedendaagse Vlaamse en Belgische meesters.

Naast zijn drukke activiteiten in Halle was De Koster vanaf 1912 leraar muziek en muziekgeschiedenis in het 'Athénée Royal' in de Eikstraat in Brussel. Hij werd ook gevraagd om in allerlei jury's te zetelen. Daarnaast werkte hij mee aan een aantal muziektijdschriften en was hij vanaf 1925 voorzitter van de 'Fédération Nationale des Ecoles de Musique du Royaume'.