Van der Straeten, Edmond
Biografie
Jan Dewilde
Edmond van der Straeten was jurist en musicoloog. Hij studeerde rechten aan de universiteit van Gent, maar ondertussen cultiveerde hij zijn interesse voor muziek, archeologie en geschiedenis. In zijn geboortestad Oudenaarde deed hij opzoekingen in muziekarchieven, wat resulteerde in publicaties als Les carillons d’Oudenarde (1855) en Recherches sur la musique avant le XIXe siècle (1856). Hij studeerde harmonie bij Bosselet en contrapunt en muziekpaleografie bij Fétis, wiens secretaris hij werd. In die functie was hij ook een tijdje secretaris van de examenjury’s van het Brusselse Conservatorium. Samen met Fétis inventariseerde en bestudeerde hij belangrijke collecties in de Koninklijke Bibliotheek en in de conservatoriumbibliotheek.
Hij schreef ook vele artikels voor Fétis’ Biographie universelle. Waarschijnlijk vanaf eind 1859 werkte Van der Straeten als catalograaf in de Koninklijke Bibliotheek. Daarna ging hij bij het Rijksarchief werken. Ondertussen schreef hij gezaghebbende, met veel kennis van zaken geschreven muziekkritieken in Brusselse bladen als Le Nord, L’étoile belge en L’écho du parlement. In 1867 verscheen het eerste deel van zijn eerste grote belangwekkende publicatie La musique aux Pays-Bas, waarvan het achtste en laatste deel in 1888 gepubliceerd werd. Later volgden nog onder meer het tweedelige Le théâtre villageois en Flandre (1874 en 1881), Les musiciens néerlandais en Italie (1882), Les musiciens néerlandais en Espagne (1885). In opdracht van de Belgische regering maakte Van der Straeten verschillende studiereizen doorheen Duitsland, Spanje, Italië en Frankrijk. In 1870 had hij ook Weimar bezocht.
Van der Straeten was een vroege Wagneriaan. Na Wagners concerten in Brussel in maart 1860 onderkende hij in zijn recensie in Le Nord van 4 april 1860 diens kwaliteiten en wees hij op het nationaal karakter van Wagners kunst. Hij had ook persoonlijke contacten met Wagner en zijn entourage en in 1879 publiceerde hij in Parijs Lohengrin. Instrumentation et philosophie, dat hij opdroeg aan Cosima Wagner. Karel Wauters (Wagner in Vlaanderen, p. 121) bestempelde Van der Straeten als "de beste Wagner-specialist (…) die Vlaanderen gekend heeft."
Van der Straeten was goed bevriend met Benoit. In zijn muziekrecensies volgde hij zijn vriend enthousiast en bij momenten kritisch op de voet.
Fétis doet in zijn artikel over Van der Straeten in de tweede editie van zijn Biographie universelle nogal gemelijk over Van der Straeten. Zo wijst Fétis op een aantal musicologische fouten die Van der Straeten gemaakt heeft voor hij bij hem in de leer kwam en schrijft hij dat Van der Straeten té veel ophef gemaakt zijn petites découvertes relatives à la musique. Nog volgens Fétis zou Van der Straeten gestudeerd hebben aan het Jezuïetencollege van zijn geboortestad. Hij zou zelfs ingetreden zijn en nadien weggestuurd. Maar Oudenaarde had op dat moment geen Jezuïetencollege meer en ook op novicenlijsten komt hij niet voor.
Er zijn van Van der Straeten enkele composities bewaard, waaronder een Te Deum voor solisten, koor en orkest uit 1856.
Bibliografie
Eigen werk
- Van der Straeten, E.: Articles parus dans la Revue musicale de l'Echo du Parlement, 1860-1865, s.l., s.n.
- Van der Straeten, E.: Articles parus dans la Revue musicale du Nord, 1857-1862, s.l., s.n.
- Van der Straeten, E.: Cinq lettres intimes de Roland de Lassus commentées, Gent, 1891.
- Van der Straeten, E.: Coup d’oeil sur la musique actuelle à Audenarde. Ce que nous sommes, ce que nous pouvons devenir, Oudenaarde, 1851.
- Van der Straeten, E.: Curiosités de l'histoire musicale des anciens Pays-Bas : Belgique, Hollande et Nord de la France, Parijs, 1867.
- Van der Straeten, E.: Etude biographique et organographique sur les Willems: luthiers gantois du 17e siècle, Gent, 1846.
- Van der Straeten, E.: J. F. J. Janssens, compositeur de musique, Brussel, 1866.
- Van der Straeten, E.: Jacques de Goüy, chanoine d’Embrun. Recherches sur la vie et les oeuvres de ce musicien du XVIIe siècle, Antwerpen, 1863.
- Van der Straeten, E.: Jacques de Saint-Luc: luthiste athois du 17ème siècle, Brussel, 1897.
- Van der Straeten, E.: La Mélodie populaire dans l’opéra Guillaume Tell de Rossini, Parijs, 1879.
- Van der Straeten, E.: La musique aux Pays-Bas avant le XIXe siècle; Documents inédits et annotés. (8 delen, Brussel, 1867-1888).
- Van der Straeten, E.: La musique congratulatoire en 1454 de Dijon à Ratisbonne, Brussel, 1889.
- Van der Straeten, E.: le Noordsche Balck [instrument à cordes] du Musée communal d’Ypres, Ieper, 1868.
- Van der Straeten, E.: Les billets des rois en Flandre: xylographie, musique, coutumes, Gent, 1892.
- Van der Straeten, E.: Les ménestrels aux Pays-Bas du 13e au 18e siècle, Brussel, 1878.
- Van der Straeten, E.: Les musiciens belges en Italie, rapport à M. le Ministre de l’Intérieur, Brussel, 1875.
- Van der Straeten, E.: Les musiciens néerlandais en Italie, Brussel, 1882.
- Van der Straeten, E.: Les musiciens néerlandais en Espagne, Brussel, 1885.
- Van der Straeten, E.: Le théâtre villageois en Flandre: histoire, littérature, musique, religion, politique, mœurs; twee delen: Brussel, 1874 en 1881.
- Van der Straeten, E.: Lohengrin. Instrumentation et philosophie, Parijs, 1879.
- Van der Straeten, E.: Maîtres de chant et organistes de Saint-Donatien et de Saint-Sauveur à Bruges, Brugge, 1870.
- Van der Straeten, E.: Muzikale feesten van Weimar, Brussel, 1871.
- Van der Straeten, E.: Nos périodiques musicaux, Gent, 1893.
- Van der Straeten, E.: Notice sur les carillons d’Audenarde, Oudenaarde, 1855.
- Van der Straeten, E.: Notice sur Charles-Félix de Hollandre, compositeur de musique sacrée, Gent, 1854.
- Van der Straeten, E.: Recherches sur la musique d’Audenarde avant le XIXe siècle, Antwerpen, 1856.
- Van der Straeten, E.: Sociétés dramatiques des environs d’Audenarde, Gent, s.d.
- Van der Straeten, E.: Turin musical, pages détachées - chansons populaires, concerts, théâtres lyriques, critique musicale, Wagnerisme, Oudenaarde, 1880.
- Van der Straeten, E.: Voltaire musicien, Parijs, 1878.
- Van der Straeten, E.: Wagner, Verslag aan den heer Minister van Binnenlandsche Zaken (rapport au ministre de l’intérieur sur les fêtes wagnériennes de Weimar, écrit en français par l’auteur et publié en une traduction flamande due à MM. Julius Host et Jean Van Droogenbroeck, dit Ferguut), Brussel, 1871.
Anderen over deze componist
- Gregoir, E.: Vanderstraeten (Edmond), in: Galerie biographique des artistes-musiciens belges du XVIIIme et du XIXme siècle, Brussel, 1862, p. 192-193.
- Gregoir, E.: Van der Straeten (Edmond), in : Documents Historiques relatifs à l’art et aux artistes-musiciens, dl. 2, Brussel, 1874, p. 124-125.
- Gregoir, E.: Van der Straeten (Edmond), in: Les artistes-musiciens belges au XVIIIme et au XIXme siècle, Brussel, 1885, p. 431.
- Fétis, F. Vander Straet (Edmond), in: Biographie Universelle des musiciens, 2e uitgave, dl. 8, Parijs, 1875, p. 304.
- Pougin, A.: Vanderstraeten (Edmond), in: Biographie universelle des musiciens et bibliographie générale de la musique par F.-J. Fétis, Supplément et Complément,publiés sous la direction de Arthur Pougin, dl. 2, Parijs, 1880, p. 602-603.
- Roquet, F.: Vander Straeten, [Vanderstraeten, Van der Straeten], Edmond, in: Lexicon Vlaamse componisten geboren na 1800, Roeselare, 2007, p. 749-750.