Van Nieuwenhove, Ernest

Karolien Selhorst

De Brusselse pianist en componist Ernest van Nieuwenhove kreeg zijn eerste muzieklessen van zijn vader en studeerde later piano aan de muziekschool van Anderlecht, bij Joost De Mol. Daarna volgde hij nog pianolessen bij José Sevenants, en prive-lessen orkestratie bij Paul Gilson. Hij genoot geen officiële muziekopleiding en heeft ook nooit een officiële functie bekleed in het muziekonderwijs (hij werkte als ambtenaar).

Van Nieuwenhove werd vooral bekend als pianist en kamermusicus. Een artikel in de Muziekwarande vermeldt: "In het Vlaamsch muziekwereldje van de hoofdstad is hij een welbekend figuur, meestal nog omdat hij altijd gereed is een afwezig artist of een telaatkomer vóór het klavier te vervangen, hetgeen hij doet met een onloochenbaar gezag, zelfs in de moeilijkste kamermuziek." Daarnaast kwam hij ook nog aan de kost als leverancier van salonmuziek, die hij onder het pseudoniem Ernest d'Agrèves in Parijs publiceerde.

Reeds als atheneumstudent schreef hij muziek bij kinderspelen, onder meer op tekst van zijn neef Herman Teirlinck. Zijn vroegste orkestwerken verraden invloed van César Franck. In latere werken neigde hij naar een licht impressionisme, en verlevendigde hij zijn traditioneel klassieke schrijfwijze met subtiele, af en toe - voor die tijd - gedurfde harmonieën.

Al componeerde Van Nieuwenhove nogal wat kamermuziek, toch ligt zijn hoofdverdienste op het gebied van het lied. Lambrecht Lambrechts - dé kronikeur van de Vlaamse laatromantische liedkunst - evalueerde: "Zijn liederen zijn misschien wat moeilijk voor Vlaanderen - Van Nieuwenhove is moeilijk in bijna alles wat hij schrijft - maar heden ten dage vinden wij wel pianisten ten onzent die voor dergelijke begeleidingen niet terugdeinzen. Hij bezigt veel noten, houdt van vleiende toonveranderingen, vindt rijke en gedurfde harmonieën, lijkt wat meer intellectueel dan vol stormen, vol blakend gevoel. Weinige toondichters verstaan de rol van het klavier in het kunstlied zo goed als hij."Van Nieuwenhove heeft ook enkele opera's en orkestwerken (zoals symfonische gedichten) op zijn palmares staan. Zijn opera Harten Troef (op tekst van Herman Teirlinck) ging in 1909 in première in de Antwerpse Vlaamse Opera, en kende bijval bij het publiek, dat de ritmische vitaliteit en schilderachtige orkestratie best kon smaken.

Ernest Van Nieuwenhove ontving verschillende prijzen voor zijn composities, onder meer van de Stad Antwerpen, de Belgische Regering en Provincie Brabant. Toch is zijn naam, zelfs bij leven, weinig verspreid geraakt.