Ga verder naar de inhoud

Naast zes symfonieën, een opera, liederen, koren en kamermuziek heeft Jef Van Hoof ook heel wat religieuze muziek gecomponeerd. Als zoon van een koster-organist, verbonden aan de Antwerpse Sint-Michielskerk, was hij dan ook al van kindsbeen af vertrouwd met de muziek die vanop een kerkdoksaal klonk. Toch zou het tot 1920 duren eer hij met zijn Eerste lof een eerste religieuze werk schreef. En uiteindelijk zou hij al de vijftig voorbij zijn eer hij zijn grote godsdienstige werken componeerde: Missa de Deo (1936), Derde Lof (1938), Missa de Beata (1946), Te Deum (1949), Missa de Sanctis (1953) en Missa de Angelis (1956). (Ook met zijn symfonieën zou hij trouwens wachten tot hij de kaap van de vijftig had gerond: zijn eerste van zes symfonieën componeerde hij pas in 1938.)

Van Hoof componeerde de Missa de Angelis als dankbetuiging voor de excellente uitvoering die het befaamde Sint-Romboutskoor onder de leiding van Jules Vyverman (1900-1989) zijn Missa de Beata op Pasen 1956 in de Mechelse Sint-Romboutskathedraal gaf. Hij begon de compositie al op 3 april en beëindigde het werk op 4 oktober 1956. Van Hoof was zo gecharmeerd door de angelieke knapenstemmen van het kathedraalkoor dat hij die dankmis voor tweestemmig knapenkoor de benaming de Angelis meegaf. Om zijn dankbaarheid nog meer in de verf te zetten, droeg hij het Gloria en het Credo op aan de ‘koorknapen van Sint-Rombouts’, en de andere delen telkens aan een van de priester-repetitoren van het koor: het Kyrie aan Hubert Van Vaeck, het Sanctus aan Jos Lerinckx en het Agnus Dei aan Karel De Vos.

Priester, componist en musicoloog Ignace De Sutter (1911-1988) omschreef Van Hoofs stijl in deze mis als volgt: "een rijk-melodische lijn in de verscheidene zangpartijen, diatonisch in de stille, zuivere aanbiddingsmomenten, uitgesproken chromatisch in de passages van menselijke onrust, angst en smeking. De harmonie is zoals steeds ook hier van een “gewijde” Straussiaanse felheid en het ritme klimt soms vanuit een vergeestelijkte processiestap naar de striemende syncopen van onze twintigeeuwse vertwijfeling. De gebruikte meerstemmigheidsvormen wisselen op gelukkige wijze af tussen de dialogerende polyfonie en sterk gekleurde homofonie."

Van Hoof zorgt binnen de mis voor expressieve contrasten: het Kyrie, Sanctus en Agnus Dei zijn eerder serene meditaties (in c en F), terwijl de Gloria- en Credodelen sterk geritmeerd zijn en, binnen overwegend majeurtoonaarden, een grote chromatische rijkdom kennen. Van Hoof maakte van deze mis ook een versie met begeleiding van strijkorkest, bescheiden bijgekleurd door pauken, grote trom, triangel en cymbaal.

De Missa de Angelis werd op 26 november 1961 in de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuwkerk in Borgerhout gecreëerd door het koor Alma Musica, organist Jos Delafaille en dirigent Alfons Bervoets.

Herdruk van een partituur uit de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. Deze partituur werd gepubliceerd in samenwerking met het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek (www.svm.be).

Dewilde, J.: [Nederlandse inleiding bij Höflich-cataloognummer 2508, 2015].