Höflich-uitgave: Rapsoid, Irish rhapsody for pianoforte (ca. 1937)

Nadat hij zijn eerste muzieklessen van componist-organist Herman Meulemans had gekregen, studeerde Jozef Cuypers orgel en compositie aan het Hoger Instituut voor Kerkmuziek (het Lemmensinstituut) in Mechelen bij de componisten Oscar Depuydt, tevens een excellent organist, Lodewijk Mortelmans en Jules Van Nuffel. Na het behalen van zijn einddiploma in 1922 vertrok hij, zoals wel meer Vlaamse organisten, in 1923 naar Ierland, dat toen een tekort aan kerkorganisten en muziekleraren had. Ierland herstelde toen moeizaam van de ‘Cogadh Cathartha na hÉireann’, de verscheurende burgeroorlog die van 28 juni 1922 tot 24 mei 1923 duurde.

Cuypers werd kapelmeester van het Dominicanenklooster van Newbridge en daarnaast ook muziekleraar aan het kloostercollege. Als kapelmeester schreef hij liturgische muziek, zoals motetten en de vaak uitgevoerde Mis in d voor vierstemmig koor en orgel die hij in 1949 aan Jules Van Nuffel opdroeg. Met liederen op teksten van onder anderen Guido Gezelle en Alice Nahon onderhield hij ook de band met Vlaanderen. Maar daarnaast raakte hij geboeid door Ierse volksmuziek. Zo maakte hij geslaagde pianobewerkingen van Ierse liederen die de overheid in de jaren 1937-1939 in drie bundels publiceerde.
Ook in andere composities verwerkte hij Ierse volksmuziek of liet hij zich door Ierse thema’s inspireren, zoals het pianowerk Dublin-Bay in summerlight, dat in 1934 door Éditions Modernes (Maison Georges Vriamont) in Brussel werd gepubliceerd, met een omslagillustratie van René Magritte.

Ook in zijn driedelige Rapsoid, in 1937 gepubliceerd door Éditions Modernes, verwerkt hij volksliederen, zoals het populaire The sailor’s hornpipe (ook bekend als The college hornpipe en Jack’s the lad). Deze traditionele melodie komt onder meer ook voor in Henry Woods Fantasia on British folk songs (1905).
Rapsoid werd een van Cuypers’ populairste werken en werd door Renata Cosse op 16 september 1952 voor het NIR opgenomen.

Duurtijd: ca. 12’40”

Deze uitgave is een facsimile van een partituur uit de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen (KVC 232.603) en werd uitgegeven in samenwerking met het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek (www.svm.be).

Dewilde, J.: [Nederlandse inleiding bij Höflich-cataloognummer 2618, 2022].